امضای موافقت‌نامه دریافت بودجه قرآنی وزارت علوم مربوط به سال ۹۰
گروه دانشگاه: وزیر علوم در نشست خبری در پاسخ به سؤالی مبنی بر وضعیت بودجه قرآنی ستاد وزارت علوم که حدود ۱۰ میلیارد تومان و مربوط به سال ۹۰ است، گفت: ماه گذشته موافقت‌نامه برای دریافت آن امضا و فرستاده شده و طرح‌های اختصاص آن نیز تدوین شده است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، اولین نشست خبری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اصحاب رسانه امروز، 17 مرداد با حضور محمد فرهادی و جمعی از معاونان ایشان از جمله شریعتی نیاسر، معاون آموزشی، سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی، سالارآملی، قائم مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل، وحید احمدی، معاون پژوهشی، رضوان‌طلب، معاونت جذب و فریدون مشاور وزیر علوم با محوریت ارائه گزارش عملکرد دو ساله وزارت علوم برگزار شد.
این نشست با قرائت سوره قلم آغاز شد و بعد از آن فرهادی با تبریک روز خبرنگار، گفت: گفته می‌شود که خبرنگاران نمایندگانی هستند که بدون رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شوند، روابط سازنده با مرکزها، سازمان‌ها و مسئولان دارند و این باعث شفاف‌سازی مسائل می‌شود و از ابهام جلوگیری می‌کند. قطعاً این رسالت بزرگی است که برعهده خبرنگاران است.
فرهادی به بیان گزارشی از فعالیت‌های وزارت علوم در دو سال اخیر پرداخت و گفت: در رابطه با وضعیت علمی کشور گزارش‌های مناسبی را داریم. در پایگاه استنادی ISI در شش سال اخیر از سال 2010 که 22 است به رتبه 18 در سال 2015 رسیده‌ایم. رتبه علمی‌مان در جهان اسلام، در منطقه و در جنبش عدم تعهد رتبه دوم است، در کشورهای عضو اپک نیز رتبه اول را داریم.
وی در پاسخ به خبرنگار ایکنا در مورد وضعیت بودجه قرآنی ستاد وزارت علوم مربوط به سال 90 که حدود 10 میلیارد تومان و در صندوق شورای توسعه فرهنگ قرآن است، گفت: ماه گذشته موافقت‌نامه برای دریافت آن امضا و فرستاده شده است. طرح‌ها برای تخصیص این بودجه آماده است و کارها نیز انجام شده است.
ابلاغ شیوه‌نامه برخورد با اساتید به دانشگاه‌ها
وزیر علوم همچنین در پاسخ به سؤال دیگر این خبرگزاری در مورد نحوه برخورد با اساتید خاطی دانشگاه‌های مطرح کشور در زمینه تقلب علمی، اظهار کرد: هیئت انتظامی در دانشگاه‌ها داریم و در رابطه با تخلفات خاص علمی دستورالعمل مشخص داریم. شیوه‌نامه برخورد با اساتید را به دانشگاه‌ها ابلاغ کرده‌ایم و باید بر اساس آن با اساتید خاطی برخورد شود.
سهم ایران در تولید علم دنیا
فرهادی با بیان اینکه در سال 2014 سهم ایران در تولید علم دنیا 1.44 درصد بوده و در سال 2016 به 1.63 رسیده است، گفت: رتبه ما در پایگاه استنادی اسکوپوس در جهان اسلام اول بوده است. در تولید مقالات علمی از رتبه 12 به رتبه 6 رسیده‌ایم. تعداد دانشگاه‌های ایران در یک درصد دانشگاه‌های برتر و تأثیرگذار دنیا در سال 2013، به 18 دانشگاه رسیده است.
وی گفت: نیاز به نوسازی تجهیزات علمی داریم، یکی از اولویت‌های وزارت علوم این است که تجهیزات علمی به روز رسانی شوند. همچنین تنها بر اساس شاخص‌های علمی سطح بالا، مجوزهای جدید صادر می‌شود. در سال 1389، 591 نشریه علمی، در سال 1393، 1082 ودر سال 1394، 1119 بوده است.
وزیر علوم افزود: تعداد مؤسسات پژوهشی غیر دولتی از 185 به 281 مورد در سال 94 رسیده است. پژوهشگاه‌های ما در سال 89، 25 مورد و در سال 94، 34 مورد بوده است. پارک‌های علم و فناوری در سال 89، 25 مورد و در سال 94، 34 مورد بوده است. تعداد واحدهای فناوری مستقر در پارک‌ها در سال 89 حدود دو هزار و در سال 94، حدود 4400 واحد بوده است. در سال 89 و 90 هیچ شرکت دانش‌بنیانی نداشته‌ایم و در سال 91، 41 مورد و در سال 92، 61 مورد، در سال 93، 413 و در سال 94 نیز 586 شرکت دانش‌بنیان در مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری مستقر هستند.
وی با اشاره به میزان اشتغال ایجاد شده در مراکز رشد، گفت: میزان اشتغال در مراکز رشد از 16 هزار نفر در سال 89 به 25 هزار نفر در سال 93 رسیده است. این نکات مهمی است که در راستای گرایش دانشگاه‌های ما به سمت مأموریت‌گرایی مورد توجه قرار گرفته است. در رابطه با اختراعات ثبت شده در سال 90، 321 عدد و در سال 93 نیز 387 اختراع ثبت‌شده را از طریق پارک‌های علم و فناوری داشته‌ایم.
فرهادی عنوان کرد: میزان سرمایه برای هر شغل در پارک‌های علم و فناوری بین 40 تا 50 میلیون است که برای اشتغال در محیط بیرون از آن‌ها، حدود 100 تا 200 میلیون تومان مورد نیاز است.
رشد 900 درصدی حمایت از پارک‌های علم و فناوری از سوی وزارت علوم
وزیر علوم با اعلام خبر رشد 900 درصدی حمایت از پارک‌های علم و فناوری از سوی وزارت علوم، گفت: حدود 30 میلیارد تومان برای کمک و حمایت از پارک‌ها هزینه شده است. از 31 پارک، 24 میلیارد دلار صادرات صورت گرفته است. شاخص شدت تحقیق و توسعه به شدت باید افزوده شود، فعلاً رقم خیلی پایینی را داریم.
بیشتر بازنگری‌ها مربوط به گروه آموزشی علوم انسانی است
وی با بیان اینکه 4 میلیون دانشجو در کشور وجود دارد، گفت: بالغ بر 70 هزار عضو هیئت علمی، 2640 مؤسسه آموزش عالی و دانشگاه‌ها را داریم. 32 درصد در دانشگاه آزاد و 68 درصد در مجموعه علوم، تحقیقات و فناوری مشغول تحصیل هستند. حدود 5 هزار رشته محل و 57 اساسنامه مؤسسات و مراکز آموزش عالی تصویب شده است. 98 برنامه درسی در شورای برنامه‌ریزی آموزش عالی تصویب شده است و بیشتر این بازنگری‌ها مربوط به گروه آموزشی علوم انسانی است.
فرهادی با تصریح این مطلب که توسعه آموزش عالی غیر دولتی مد نظر است، اظهار کرد: تفویض پذیرش دکتری و تبدیل چهار مؤسسه آموزشی به دانشگاه از جمله این فعالیت‌ها بوده است. قرار است تعداد دانشجویان بورسیه از خارج از کشور امسال به دو برابر برسد، بسیاری از صندلی‌های دانشگاه‌ها خالی هستند و ما امکان ارتقای دانشگاه‌هایمان را به سطح بین‌المللی داریم.
وی همچنین گفت: المپیک ورزشی دانشجویان را در هشت رشته ورزشی داشتیم که از بین 144 کشور شرکت‌کننده توانستیم رتبه تک رقمی را کسب کنیم. سامانه جامع خدمات دانشجویی برای پاسخگویی به دانشجویان راه‌اندازی شده است تا نظارت بیشتری بر حوزه‌های دانشجویی داشته باشیم.
وزیر علوم با بیان اینکه صندوق رفاه دانشجویان کارهای خوبی را شروع کرده است، گفت: پرداخت وام دکتری به حدود 900 نفر، پرداخت تسهیلات به 316 هزار دانشجوی متقاضی، ارتقای مبلغ ودیعه مسکن متأهلان از 5 میلیون به هفت و نیم در تهران و تا سه و نیم میلیون و چهار میلیون تومان در شهرستان‌ها از جمله این موارد است. برای مسکن مجردی نیز مبلغ دو میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
وی گفت: در اسفند سال گذشته، اجلاس وزاری جنبش عدم تعهد را داشتیم که زمینه‌های همکاری زیادی را فراهم کردیم. همچنین با همکاری اساتید خارجی ان‌شاءالله مرکز «نم» در ایران تأسیس خواهد شد. در سال 93، 1832 نفر از اساتید خارجی در دانشگاه‌های ما حضور پیدا کردند. 164 دوره آموزشی مشترک در دانشگاه‌ها با حضور اساتید ایرانی مقیم خارج برگزار شد که ان‌شاءالله بیشتر هم خواهد شد.
فرهادی با بیان اینکه در سال 93، 400 کرسی آزاداندیشی برگزار شد که امیدواریم بیشتر شود، اظهار کرد: تصویب و ابلاغ آیین‌نامه کرسی آزاداندیشی را داشتیم. 10 هزار دانشجو به اردوهای رضوی اعزام شدند. 97 هزار دانشجو را با کمک دستگاه‌های دیگر به راهیان نور اعزام کردیم. جشنواره‌های سراسری علمی، فرهنگی و قرآنی هم در طول سال گذشته برگزار کرده‌ایم. 500 کنگره سراسری شهدای دانشجو را داشته‌ایم، همچنین 31 اتاق فکر در دانشگاه‌های ما تشکیل شده است.
وی با اعلام خبر عقد تفاهم‌نامه همکاری میان 9 دانشگاه با وزارت نفت، گفت: محور این تفاهم‌نامه‌ها برداشت بیشتر از میادین نفتی بوده است.
وضعیت ماده واحده تقلب در آثار علمی
فرهادی عنوان کرد: ماده واحده تقلب در آثار علمی در دولت تصویب شده و به مجلس فرستاده شده است. دو آیین‌نامه هم برای اساتید تعیین شده است. تاکنون 120 هزار متر توسط خیران آموزش عالی در حال ساخت است. بورسیه کردن دانشجویان مستعد، ساخت آزمایشگاه و موزه‌ها را نیز در دستور کار داریم.
وی گفت: در افق 1404 باید جایگاه اول علم و فناوری را در منطقه داشته باشیم. سیاست‌های ابلاغی رهبر در بخش علم و فناوری 11 مورد است که با جدیت روی آن کار می‌کنیم. ان‌شاءالله سرعت رشد علمی که کند شده بود بهتر می‌شود. دلیل آن هم واضح است؛ به دلیل بدهی که به مجلات علمی داشتیم این مشکل بوده، مشکل ارسال مقالات را به دلیل تحریم داشتیم.
وزیر علوم با بیان اینکه سند آمایش آموزش عالی تا پایان تابستان آماده می‌شود و در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار می‌گیرد، در مورد بورسیه‌ها نیز عنوان کرد: داستان بورسیه‌ها به سه هزار بورسیه ختم نمی‌شود. شش هزار بورسیه دیگر هم هستند که مشکل خاصی ندارند و اتفاقاً 5 هزار تای آن‌ها در دولت قبلی بوده است. پذیرش این سه هزار نفر بدون امتحان بوده است. تعدادی از آن‌ها حکم بورسیه را نگرفته بودند که باید تعیین تکلیف می‌شدند، تعدادی از آن‌ها هم جایابی نشده بودند یعنی بورسیه شده‌اند اما دانشگاه محل تحصیلشان مشخص نیست. از دولت قبل هم تلاش می‌شده که برای جایابی آن‌ها تلاش شود.
فرهادی عنوان کرد: از هفته گذشته به دانشگاه‌ها اعلام شده که این دانشجویان مشکلی برای ادامه تحصیل نداشته باشند. در چارچوب تصمیماتی که گرفته شده، جمع‌بندی صورت گرفته و اقدام شده، تخفیف‌هایی که در معدل یا در سن باید اعمال می‌شده، اعمال شده است.
وی افزود: اختلاس صندوق رفاه در قوه قضائیه در حال بررسی است. در واقع قراردادهایی بوده که به نتیجه نرسیده بود که الان آن‌ها را دنبال می‌کنیم که حداقل از طریق ضمانت‌نامه‌های بانکی، اصل پول را برگردانیم. از مجموع 32 میلیاردی که بوده، شش میلیارد تعیین تکلیف شده و حدود 24 میلیارد باقی مانده است.
بررسی پرونده رشته محل‌های فاقد مجوز دانشگاه آزاد
وزیر علوم عنوان کرد: رشته محل‌ها را شورای گسترش مجوز می‌دهد. بررسی پرونده رشته محل‌های فاقد مجوز دانشگاه آزاد از 15 آذر 93 شروع شد و تا پایان اردیبهشت 94 در مجموع 1408 مورد تأیید شده است، حدود 53 درصد مورد تأیید قرار نگرفته و برای رفع نقص به دانشگاه آزاد برگردانده شده است. در صورت عدم اصلاح مجوز لازم را نخواهند داشت. رشته‌های تأیید شده کم کم روی سایت معاونت آموزشی وزارت علوم قرار خواهد گرفت.
وی از استقبال آموزش عالی از سرمایه‌گذاری مردم در این حوزه خبر داد و گفت: البته باید در حد و شأن مؤسسه آموزش عالی باشند، از این امر استقبال می‌کنیم. 5 مؤسسه آموزشی مردمی نیز به دانشگاه ارتقا پیدا کرده است. در نهایت بازنگری مقاطع تحصیلی را داریم و به سمت کارآفرینی پیش می‌رویم.
فرهادی با بیان اینکه نقش آموزش عالی در پیدا کردن شغل 30 درصد است، گفت: مهم‌ترین آن رشد درآمد ملی است که هر چه بالاتر رود اشتغال رشد پیدا خواهد کرد. رشته‌ها را بازنگری می‌کنیم. دانشجویان باید در محیط کار و بخش صنعت حضور داشته باشند، در حال حاضر حضور ایشان را در صنعت پیش‌بینی کرده‌ایم و دفاتر ارتباط صنعت و دانشگاه در وزارت صنعت در حال شکل‌گیری است.
وزیر علوم با بیان اینکه ظرفیت دکتری 5 تا 7 نفر و برای ارشد تا 20 نفر است، اظهار کرد: به طور جد روی کنترل کمی و ارتقای کیفی تأکید داریم. در ارشد 27 درصد افزایش ظرفیت داشته‌ایم اما در دکتری کاهش ظرفیت داشته‌ایم. در کل برای 357 مؤسسه غیردولتی که 18 مورد از آن‌ها دانشگاه هستند، فقط یک مورد مجوز دکتری صادر شده است. ارزیابی آموزشی ما جدی‌تر از قبل شده است و 12 مؤسسه آموزشی غیر انتفاعی نیز که تعلیق شده‌اند باید خودشان را به استاندارد مورد نظر برسانند.
امسال هر فردی که در کنکور شرکت کرده به شرط انتخاب رشته صحیح قبول می‌شود
فرهادی با بیان اینکه امسال هر فردی که در کنکور شرکت کرده به شرط انتخاب رشته صحیح قبول می‌شود، گفت: اگر همه کسانی که در کنکور ثبت نام کرده‌اند وارد دانشگاه شوند، 700 هزار نفر ظرفیت خالی باقی می‌ماند. تعداد ثبت‌نام کنندگان در رشته‌های فنی و مهندسی نصف ظرفیت موجود است.
سند آمایش آموزش عالی
وی با اشاره به سند آمایش آموزش عالی، عنوان کرد: این سند تا پایان تابستان به شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رود و در آنجا بررسی می‌شود. بحث آمایش سرزمینی در بعد آموزش عالی مطرح است. نیازهای منطقه‌ای، نیاز رشته‌ای، کلیات رشته‌ها و ... در آن مورد نظر است. ما بالای دو هزار و سیصد رشته تحصیلی داریم و هیچ مرجعی را ندارمی که اطلاعات آن‌ها را داشته باشد. نمی‌دانیم چقدر خبرنگار، فیزیکدان و ... مورد نیاز کشورمان است.
بیشترین و جامع‌ترین حمایت علمی را مقام معظم رهبری داشته، دارد و خواهد داشت
فرهادی با بیان اینکه توسعه همکاری‌های علمی بین‌المللی و کار و تحقیقات مشترک و ... مد نظر است، گفت: از سایر دستگاه‌ها خواسته‌ایم که اگر همکاری هست زمینه علمی و فرهنگی داشته باشد. بهترین، بیشترین و جامع‌ترین حمایت علمی را مقام معظم رهبری داشته، دارد و خواهد داشت. این را باید قدر بدانیم و استفاده کنیم. تأسیس رشته‌های جدی و تأمین منابع علمی را خواهیم داشت. به دلیل تحریم‌ها امکان ارتباط نبوده است. یکی از چیزهایی که به شدت کم شده بود شرکت اساتید در کنفرانس‌های بین‌المللی بوده، تأسیس آزمایشگاه‌ها و دوره‌های مشترک مد نظر است. یکی از شاخص‌هایی که رشد علمی را نشان می‌دهد، مقالات علمی است که کم شده است.
توسعه علم و فناوری همان توسعه اقتصاد کشور است
وی با بیان اینکه بحث رشد علمی فقط مربوط به یک سال نیست، گفت: حداقل مربوط به چهار سال قبل است. ارزیابی این دولت را باید یک یا دو سال بعد نگاه کنیم. ملزومات رشد علمی را هم باید توجه داشته باشیم. در سال‌های گذشته مقدار زیادی به لحاظ شرایط کشور دچار معضل بوده‌ایم. در شبکه‌های ارتباطی دانشگاه‌ها دچار مشکل هستیم. توسعه علم و فناوری همان توسعه اقتصاد کشور است.
