حشمتالله فلاحتپیشه، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره تحولات روابط ایران و اعراب منطقه پس از توافق هستهای به ویژه با سفرهای منطقهای ظریف و درخواست شورای همکاری خلیج فارس برای همکاری با ایران گفت: بررسی روابط ایران با کشورهای عربی باید در دو مرحله صورت بگیرد. مرحله اول تا قبل از اعلام رسمی توافق هستهای میان ایران و 1+5 است و این مرحله تا حدود 40 روز دیگر و زمانی است که موضع کنگره آمریکا مشخص میشود.
سه نگرش مختلف در جهان عرب نسبت به توافق هستهای
وی افزود: در این مرحله جهان عرب به سه قسمت تقسیم میشود؛ یک دسته از کشورهای جهان عرب به شدت در حال لابیگری برای به تصویب نرسیدن توافق هستهای در کنگره هستند و مشخصا عربستانیها حتی حاضرند با لابی صهیونیستها همراه شوند تا مانع از تصویب توافق شوند.
فلاحتپیشه اظهار کرد: دسته دوم، کشورهایی هستند که موضعی خنثی نسبت به توافق دارند و منتظر اتفاقات آینده هستند تا براساس آن اتفاقات موضع خود را مشخص کنند. دسته سوم نیز که تعداد کمتری از کشورهای عربی را در برمیگیرد طرفدارتوافق هستند و در این زمینه با سایر کشورهای دنیای عرب رایزنی میکنند تا نظر آنها را نسبت به همراهی با توافق هستهای و پذیرش واقعیتی به نام ایران امروز جلب کنند.
فروپاشی استراتژیک در سیاستهای اعراب نسبت به ایران با اجرایی شدن توافق
این تحلیلگر مسائل سیاسی با بیان اینکه عمر این دستهبندی تا 40 روز دیگر که کنگره آمریکا مجبور است به پذیرش یا عدم پذیرش توافق هستهای رای بدهد، اعتبار دارد، گفت: اگر این توافق رأی بیاورد و یا اینکه اوباما با حق وتوی خود این توافق را اجرایی کند، آن هنگام یک فروپاشی استراتژیک میان کشورهای عربی نسبت به ایران رخ میدهد.
وی عنوان کرد: در این زمان کشورهای خنثی به صورت گسترده و سریع از توافق هستهای اعلام حمایت میکنند و موضع کشورهای همراه نیز در دنیای عرب تقویت میشود. در این میان حکومتهای مرتجع منطقه هم سعی میکنند با این تحولات، البته به صورت خشمآلود، کنار بیایند و با واقعیات جدید منطقه همراه شوند که در آن شاهد ظهور و بروز ایران جدید یا ایران پس از تحریم هستند.
فلاحتپیشه خاطرنشان کرد: اما اگر توافق در کنگره رأی نیاورد، پس از آن همین آشفتگیها در منطقه تداوم خواهد یافت و بخشی از دنیا که مخالف همراهی با نئومحافظهکاران آمریکایی هستند سعی میکنند مانع بازگشت اوضاع به دوران تحریم ایران شوند ولی بخش دیگری از جهان که در دوران مذاکرات هستهای دائما در حال کارشکنی بودند سعی میکنند راهبردهای جدید تقابلی علیه ایران را تعریف کنند و در قالب این راهبردها عمل کنند.
توافق هستهای امکان حل آرام مشکلات منطقهای را فراهم خواهد کرد
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره دلایل اعلام رضایت کشورهای عضو جبهه مقاومت از توافق هستهای ایران و 1+5 گفت: خیلی از خطوط گسل اختلافات و انحرافات مانند انحرافات تروریستی که در منطقه شکل گرفت در سایه ایرانهراسی رشد کردند. توافق هستهای پایان ایرانهراسی است و باعث میشود که عملا دنیا متوجه شرایط تازه منطقه شود.
وی تأکید کرد: در این راستا، پس از توافق، حتما به مقابله با تررویسم، رفع آرام مشکلات و اختلافات داخلی از جمله اختلافات داخلی در بحرین، سوریه و یمن پرداخته خواهد شد و قابل پیشبینی است که امکان یک نوع تحول دیدگاهی نسبت به مسائل و بحرانهای منطقه ایجاد شود.
دلایل عدم بازگشت جهان به دوران تحریم ایران در صورت مخالفت کنگره
فلاحتپیشه درباره اینکه در صورت عدم تصویب توافق هستهای در کنگره آمریکا، دنیا به شرایط دوران تحریم ایران بازخواهد گشت، گفت: امکان این مسئله به دو دلیل ضعیف است. اول اینکه در طی دوران مذاکرات و با اعلام مفاد توافق وین، دنیا به حقانیت ایران پی برده است و حتی دولت آمریکا هم پذیرفته است که ایران در قالب توافق وین کشوری دارای حق استفاده از انرژی صلحآمیز هستهای است و نمیتوان ظن و گمانی را درباره آنها مطرح کرد.
وی تصریح کرد: دلیل دوم این است که دولت آمریکا عدم پذیرش توافق در کنگره را شکستی برای خود میداند. این مسئله سبب میشود که دولت آمریکا رغبتی برای شکلگیری فضای سیاستهای تحریمی در قبال ایران نخواهد داشت و حداکثر کاری که صورت بدهد این است که سعی کند برای جلب نظر کنگره به صورت کجدار و مریز مذاکرات جدیدی را شکل دهد.
فلاحتپیشه در پایان اظهار کرد: معتقدم آمریکاییها برای شکل دادن به مذاکرات جدید با مشکلاتی مواجه هستند چه برسد به اینکه بخواهند مجددا فضای تحریمی علیه ایران ایجاد کنند.