«مالک بن نبی»، فیلسوف تمدن جهان اسلام

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، آنهایی که در فضای فکری جهان عرب سیر می‌کنند حتما نام مالک بن نبی را شنیده‌اند. متفکری الجزایری که به «فیلسوف تمدن» شهره‌ شده‌ است. وی از جمله روشنفکران و سیاستمداران تاثیرگذار جهان اسلام متاثر است که متاسفانه نام او در ایران به شدت ناآشناست.
شاید کمتر سیاسی بودن او سبب شده تا نسبت به دیگران متفکران جهان عرب کمتر به او پرداخته شود. البته اساسا شناخت ما از فضای فکری و معرفتی جهان اسلام ضعیف است و این نقیصه‌ای است بسیار بزرگ برای انقلابی که داعیه ایجاد تمدن اسلامی نوین دارد.
در این راستا مجله الکترونیکی اخوت پرونده‌ای برای معرفی اندیشه‌های «مالک بن نبی» تهیه کرده است. در این پرونده ابوزید المقری الادریس، ترجمه اقدامی در خصوص دیدگاه انقلابی مالک بن نبی می‌نویسد: مالک بن نبی از اینکه مفاهیم و نظریه‌هایش را با دیدگاه‌های عمیق اسلامی ریشه‌دار کند، خسته نمی‌شود. از این روست که به شدت مخالف کسانی است که مفهوم انقلاب را مفهومی وارداتی در اسلام و در میراث اسلامی می‌دانند. و او در مقابل تلاش می‌کند تا این مفهوم رادیکالی را در عمق خاک اسلامی ریشه‌دار کند.
از آنجا که مالک بن نبی می‌داند که اساس هر تغییر حقیقی، باید فکری باشد، برای نجات انقلاب‌ها از خطر انحراف و سقوط، شرطی مهم را بیان می‌کند. یعنی «نقد درونی انقلابی و مستمر». وی اینگونه می‌گوید: «نقد انقلابی، علاجی اثرگذار و همیشگی است که همواره مسیر انقلاب را پالایش می‌کند و در برابر تمام آفات و آسیب‌هایی که ممکن است در ادامه راه به آن دچار شود، از او محافظت می‌کند. زیرا اساس تغییر در امت اسلامی، سقوط حاکم نیست. بلکه ملت‌هایی هستند که تمدن، فرهنگ و فکر را می‌سازند...».
الادریس معتقد است به هیچ وجه ممکن نیست که صحبت از«مفهوم انقلاب در نگاه مالک بن نبی» را به پایان ببریم، مالک بن نبی در جایی می‌نویسد «کسانی که پس از پیروزی انقلاب به دنبال بقای خودشان هستند، نه بقای انقلاب در مسیر منحرف کردن انقلاب کار می‌کنند این خطرناک‌ترین انحرافی است که رهبران و پیشروان مردم، دچار آن می‌شوند. اگر پس از آن، دوره سازندگی و ماموریت‌های عینی فرا برسد، می‌بینیم که در اهداف‌شان درمانده شده اند و منطق و تفکر آشفته‌ای دارند. حال آنکه انتظار این بود که در شرایط بحرانی، تفکری موثر و فعال داشته باشند».