فرهنگسازی برای تحقق تمدن نوین اسلامی از سنین کودکی و نوجوانی آغاز شود
گروه هنر: با توجه به حرکت پرشتاب انقلاب اسلامی به سوی تمدن نوین اسلامی و تحقق آن، سرمایه‌گذاری در زمینه فرهنگسازی پایه که شروع آنها در همین سنین کودکی و نوجوانی تعریف می‌شود بیش از پیش حس می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) نشست خبری تشریح برنامه‌های فصل پاییز شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان، پیش از ظهر امروز یکشنبه 22 شهریور با حضور محمد سرشار؛ مدیر این شبکه در سالن کنفرانس مرکز بسیج سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
محمد سرشار در ابتدای این نشست گفت: ابتدا باید به تفاوت میان شبکه و کانال که به غلط مصطلح شده است آنها را مترادف هم به کار می‌برند پرداخته و بگویم شبکه که معادل فارسیnetwork در زبان لاتین است طیف گسترده‌ای از امکاناتی است که در مدیوم تلویزیون چند کانال که اصل واژه آن chanel است به کار می‌رود، با این توضیح شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان می‌تواند چند کانال تلویزیونی مرتبط با حوزه خود را در اختیار داشته باشد.
وی ادامه داد: قصد دارم صحبت‌های این نشست را در سه بخش طبقه‌بندی و به عرض شما برسانم؛ در بخش نخست به ضرورت برنامه‌ریزی تلویزیونی برای مخاطب کودک و نوجوان خواهم پرداخت، سپس به پژوهش‌هایی که طی 4 ماه از زمان انتصابم به مدیریت این شبکه گذشته پرداخته و در بخش سوم نیز در مورد برنامه های فصل پاییز شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان توضیحاتی ارائه خواهم کرد.
تا سال 1404، 28 میلیون جمعیت زیر 18 سال خواهیم داشت
سرشار تصریح کرد: در مورد بخش نخست باید به این نکته متذکر شوم که در شرایط کنونی جمعیت زیر 18 سال که نوعاً از آنها به قشر کودک و نوجوان یاد می شود چیزی معادل 18 میلیون و 200 هزار نفر را به خود اختصاص داده است و البته براساس تخمین دفتر جمعیت سازمان ملل متحد، با توجه به این نکته که جمعیت ایران در سال 1404 و البته براساس سناریوی حدوسط به 88 میلیون نفر خواهد رسید، با احتساب آن ما در 10 سال بعد، 28 میلیون جمعیت زیر 18 سال خواهیم داشت.
مدیر شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان در ادامه گفت: به این تعداد باید کودک و نوجوان گویش‌ور زبان فارسی و به ویژه آنهایی که در حوزه تمدنی ایرانی هستند و منظور کشورهای فارسی زبانی همچون افغانستان، تاجیکستان و البته پاکستان و هند که زبان دومشان فارسی است را باید اضافه کرد که قطعاً از طریق ماهواره و شبکه‌های اینترنتی بیننده برنامه‌های تلویزیونی ما هستند و این موضوع ضرورت پرداختی تخصصی در حوزه برنامه‌سازی برای این گروه سنی را بیش از پیش به اثبات می‌رساند.
رئیس سابق حوزه هنری کودک و نوجوان افزود: از طرف دیگر با توجه به حرکت پرشتاب انقلاب اسلامی به سوی تمدن نوین اسلامی و تحقق آن سرمایه‌گذاری در زمینه فرهنگسازی پایه که شروع آنها در همین سنین کودکی و نوجوانی تعریف می‌شود بیش از پیش احساس شده که البته با توجه به شرایط پیش آمده و سهل‌انگاری‌هایی که طی سال‌های گذشته داشته‌ایم مقداری از این چرخه شتابنده عقب مانده‌ایم.
راه میانبر برای بازگشت به چرخه فرهنگی تمدن نوین اسلامی، سرمایه‌گذاری روی کودک و نوجوان است
سرشار تأکید کرد: در شرایط کنونی برای رسیدن به شرایط مطلوب در زمینه ارائه خوراک و ترمیم ساختار فرهنگی جامعه، تنها راه میانبری که داریم آن است که بر روی کودک و نوجوان سرمایه‌گذاری کنیم که برای این منظور ابزار گوناگونی در اختیار داریم که یکی از آنها رسانه‌های جمعی و عمومی است.
وی اظهار داشت: اما نباید از یک نکته غفلت کرد که مدیریت یک رسانه آفرینشگر و خلاق دشوار است به ویژه در مورد تلویزیونی که عملکردی یک‌سویه دارد و شاید در نگاه نخست حق انتخاب را از بیننده سلب می‌کند نتوان به ایده‌آل‌های مورد نظر در زمینه برنامه‌سازی رسید.
سرشار افزود: براساس یافته‌های مرکز تحقیقات صدا و سیما هر کودک روزانه 3 ساعت و 30 دقیقه از وقت خود را به تماشای تلویزیون می‌پردازد و هر نوجوان 3 ساعت و 20 دقیقه که از این نظر این میزان زمان اختصاص یافته به تماشای تلویزیون معادل زمان مفیدی است که آنها در محیط‌های مدرسه سر می‌کنند؛ با توجه به اهمیت و حساسیت این موضوع بود که از سال 91 تلاش برای تشکیل کانال‌های تلویزیونی در ایران و خارج از ایران در این حوزه صورت گرفت که نمونه موفق و شاخص آن ایجاد شبکه پویا بود که در مدت کوتاهی توانست نیازهای مخاطبان این گروه سنی را به محتوایی مفید فراهم آورد اما در ادامه و به طور مشخص از 20 اردیبهشت سال جاری تصمیم بر این گرفته شد که در ساختار این شبکه و محتوای در حال پخش آن نیز تجدید‌نظری صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه در این مدت بیش از 4 ماه 140 شبکه تلویزیونی در جهان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت، گفت: در این چهار ماه و اندی که این بازنگری آغاز شده است حجمی از فعالیت‌های پژوهشی نیز به انجام رسیده که در قالب‌های ترجمه منابع، مطالعات تطبیقی و مصاحبه‌های عمیق توانسته افق‌های روشنی را در زمینه تحول ساختاری و محتوایی برنامه‌های تلویزیونی کودک و نوجوان به وجود آورد.
سرشار تأکید کرد: از مجموع برایند این پژوهش‌ها و البته تجربه مدیریتی شبکه پویا، پژوهشی کلیدی در زمینه راه‌اندازی شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان به دست آمد که مهمترین ویژگی آن کاربردی‌سازی مطالعات صورت گرفته در زمینه تدوین منظومه صیرورت کودک تراز بود که با انجام این امور و توضیحی که پیرامون آن دادم بخش دوم عرایضم را خاتمه می‌دهم.
ارتقای کانال تلویزیونی پویا و افزایش سهم تولید و پخش برنامه‌های ایرانی از جمله اهداف محوری ماست
این مدرس دانشگاه ادامه داد: اکنون در مورد آنچه که همزمان با شروع فصل پاییز قرار است اتفاق بیفتد توضیح خواهم داد و توضیح اینکه مجموعه اقداماتی که همزمان با فصل پاییز شاهد آن خواهید بود بر دو محور ارتقای کانال تلویزیونی پویا و افزایش سهم تولید و پخش برنامه‌های ایرانی در آن خواهد بود.
سرشار افزود: بر این اساس از آغاز ماه مهر کانال پویا به عنوان کانالی تخصصی مخاطب خردسال کار خود را آغاز خواهد کرد که نام‌نمای آن نیز همان پویا با لوگوی همیشگی آن خواهد بود و حجم برنامه های آن از 5 درصد به 20 درصد افزایش خواهد یافت و زمان پخش برنامه‌های این کانال تأکید می‌کنم ویژه خردسالان، از ساعت 8 تا 14 خواهد بود.
وی تصریح کرد: ما از آغاز پاییز امسال آغاز پخش آزمایشی کانال کودک را خواهیم داشت که البته فرکانس دریافت این کانال نیز منطبق با آنتن پخش کانال پویاست و بلافاصله با پایان ساعت پخش برنامه‌های کانال پویا یعنی از ساعت 14 تا 22 فعالیت خود را آغاز خواهد کرد که البته به دنبال نام و نام‌نمایی برای آن هستیم که در پایان فصل پاییز از آن نیز رونمایی خواهیم کرد.
بیش از 50 درصد برنامه‌های شبکه کودک و نوجوان ایرانی خواهد بود
سرشار ادامه داد: همانطور که گفتم سهم تولید و پخش برنامه‌های ایرانی این شبکه با آغاز فصل پاییز افزایش خواهد یافت و به بیش از 50 درصد خواهد رسید و با این شرایط شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان در تلاش است تا دستیاری متعمد و خبره برای والدین و اولیای تربیتی در زمینه فرهنگسازی و تربیت کارآمد فرزندان باشد.
وی در مورد ایجاد کانالی برای گروه سنی نوجوان گفت: همچنان مطالعات پژوهشی در این زمینه به اتمام نرسیده است و در تلاشی هستیم که این کار البته با کیفیت مطلوب اما به سرعت به انجام برسد که تحت شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان شاهد ایجاد کانال نوجوان نیز باشیم که به زودی این امر اطلاع‌رسانی شده و رسماً از این کانال نیز رونمایی خواهد شد.
مدیر شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان در پاسخ به این پرسش که چه میزان از برنامه‌های پخش شده از کانال خردسال و کانال کودک به امر موضوعات دینی و مذهبی اختصاص خواهد داشت گفت: باید دقت کرد که آموزه‌های دینی در وزن و قالبی متفاوت برای خردسالان و کودکان ارائه شود یعنی توجه به مفاهیم ابتدایی همچون خداشناسی، خودشناسی، محبت و نوعدوستی مطرح شود و طبیعتاً این مفاهیم کلی است و حتی در رده سنی کودک نیز باید به این مسائل دید کلی داشت و بسیار کمرنگ و در حد آشنایی کودکان را با اصول و مبانی آن مواجه کرد.
وی در مورد کانال کودک که از ساعت 14 تا 22 برنامه پخش خواهد کرد گفت: 60 درصد این برنامه‌ها پویانمایی است و 40 درصد آنها برنامه‌های زنده تلویزیونی live action است و طبیعتاً در مورد کانال خردسال ما نمی‌توانیم سریال پخش کنیم چرا که ذهن خردسالان نمی‌توان موضوع محتوای سریال را تعقیب و در ذهن حفظ کند، ضمن آنکه در این کانال حتی‌المقدور از پخش پویانمایی سه بعدی پرهیز می‌کنیم چرا که ساختار چشم خردسالان هنوز به تکامل نرسیده است و گزارش‌هایی داریم که خردسالان با دیدن این برنامه‌ها بعضاً دچار سرگیجه می‌شوند.
استفاده از تجارب برنامه سازان موفق کودک و نوجوان
سرشار در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر استفاده از برنامه سازان خبره کودک و نوجوان در ساختار جدید مدیریت شبکه تلویزیونی کودک و نوجوان گفت: مطمئناً از تجارب ارزنده آنها استفاده خواهد شد البته نه به این معنی که آنها استخدام شوند بلکه سیاست این شبکه نیز بر چابکسازی است بلکه مشارکتی آنها در زمینه برنامه‌سازی جذب و سپس منفک خواهند شد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا برنامه‌های این شبکه بازپخش نیز خواهد داشت گفت: عرف رسانه‌ای آن است که این اتفاق بیفتد و لذا در ساعاتی از روز بازپخش برنامه‌ها را خواهیم داشت با این تفاوت که بازپخش‌ها با اطلاع قبلی در یک بسته زمانی تفکیک شده از برنامه‌های تازه و نو پخش می شوند و با زمان پخش این برنامه‌ها اختلاط ندارند تا اگر والدین صلاح دانستند در آن زمان مشخص، بچه های خود را به کارهای دیگر همچون تحرک بدنی، کتابخوانی و انواع بازی دعوت کنند.
وی در پاسخ به این پرسش خبرنگار ایکنا که آیا با این تفکیک زمانی پخش برنامه ها و متناسب سازی آنها ضمانتی هست که مثلاً خردسالان بیننده برنامه های کانال کودک نشوند گفت: این فرهنگسازی وظیفه شبکه های تلوزیونی نیست و البته والدین هم هیچ منعی نمی توانند برای فرزندانشان قائل شوند که آنها حق دارند این برنامه را ببینند و حق آنها در مورد تماشای برنامه دیگر تضییع شود، تصور می‌کنم اگر براساس الگوی رشد و تقاضای بحق و مطالبات کارشناسی هر رده سنی، برنامه‌هایی مفید و قابل استفاده مختص آنها ساخته شود به شکلی که آنها را اغنا کند، به مرور آنها دیگر تمایلی به تماشای برنامه‌هایی که مناسب سنشان نیست و امکان دارد برای آنها بدآموزی داشته باشد نشان دهند.
