کاروان بشر، قافله زیارت «الله» است/ اسرار اعمال حج چیست؟
گروه اندیشه: مفسر قرآن کریم با تشریح چرایی اعمال حج، اظهار کرد: کاروان بشر، کاروان حج و قافله زیارت است. چند سال عمر دنیایی در راه است و روزی به حرم خواهد رسید، این دنیا تمام می‌شود، روز قیامت شروع می‌شود و آن روز به حرم رسیده‌ایم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، آیت‌الله سیدمحمد ضیاءآبادی، مفسر قرآن کریم در جلسه تفسیر این هفته خود با اشاره به شب اول ماه ذی‌الحجه، گفت: این ماه، ماه پر برکت و پرفضیلتی است؛ البته ماه مبارک رمضان حساب جداگانه‌ای دارد که فرمودند با فضیلت‌ترین ماه، ماه رمضان است. روزهای ماه رمضان، بهترین روزها، شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعت‌هایش بهترین ساعت‌هاست.
وی افزود: در عین حال مخصوصاً دهه اول ذی‌الحجه برای اهل آن خیلی فضیلت دارد. اعمال خاصی دارد که آن‌ها مقید هستند که در این دهه اول ماه ذی‌الحجه آن اعمال را انجام دهند. شب‌های دهه اول می‌دانید که بین نماز مغرب و عشاء دو رکعت نماز دارد که خیلی هم ساده است؛ کسی که در این دهه اول ماه هر شب این نماز را بخواند با حجاج در ثوابشان شریک خواهند بود. این خیلی مسئله است. دهه اول اینقدر عظمت دارد که با خواندن این نماز ما هم شریک در ثواب آن‌ها می‌شویم. عمده این است که نیت خالص باشد.
کاروان بشر قافله زیارت «الله» است
این مفسر قرآن اظهار کرد: کاروان بشر، کاروان حج است. قافله زیارت است. به عزم دیدار و لقای خدا حرکت کرده، بار سفر بسته؛ چند سال عمر دنیایی در راه است و روزی به حرم خواهد رسید. مطمئن باشیم که این دنیا با همه چیزش تمام می‌شود، روز قیامت شروع می‌شود و آن روز به حرم رسیده‌ایم. روی این آیه قرآن باید خیلی دقت کرد: «یَا أَیُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّکَ کَادِحٌ إِلَى رَبِّکَ کَدْحًا فَمُلَاقِیهِ»، (انشقاق/6)، ای انسان خودت را بشناس، این خیلی مهم است. ما غالباً خودمان را نشناختیم. تو مسافر الی‌الله هستی، حج می‌خواهی بروی حج خدا، زیارت خدا باید بروی به قصد دیدار خدا حرکت کردی. لقاءالله و دیدار خدا هدف ما است.
وی با بیان اینکه لقاء خدا هدف است، گفت: ما تا به قیامت نرسیده‌ایم نمی‌توانیم بفهمیم که قیامت چه صحنه‌ای است و چه کمالاتی و نعمت‌هایی دارد، کودک در بطن مادر نمی‌تواند بفهمد دنیا و زمین، آسمان، ماه و خورشید چیست. همینطور تا در دنیا هستیم نمی‌فهمیم لقاءالله و بهشت و جهنم یعنی چه. الفاظی می‌شنویم و شبهی می‌فهمیم تا برسیم به آنجا. آنجا که رسیدیم می‌فهمیم.
وی افزود: امام علی(ع) فرموده است: فعلاً متوقع نباشید که آخرت را ببینید از ما بشنوید. متوقع نباشید که اینجا قیامت را ببینید. قرآن شرط کرده «فَمَن کَانَ یَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا یُشْرِکْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا»، (کهف/110). ای انسان تو برای اینکه به لقای من برسی باید کار کنی، با تنبلی و بیکاری نمی‌شود، فقط آرزو کافی نیست. عمل صالح می‌خواهد. همان‌هایی که دستور داده را بشناسید و عمل کنید.در عین حال باید شرک نداشته باشید، عمل صالح انجام دهید اما با شرک نباشید. شرک که آمد آن را خراب می‌کند. مراقب باشید مشرک نباشید. احدی را شریک خدا در اطاعت قرار ندهید. عمل صالح کنید و مطیع نفس اماره نباشید. گناهانی که مرتکب می‌شوید یعنی نفس اماره شریک خدا شده، عمل صالح با شرک توأم شده است. پس شیطان در اطاعت شریک خدا شد. هم خدا را اطاعت می‌کنم هم نفس اماره را.
گناهکاری شرک است
آیت‌الله ضیاءآبادی با اشاره به آیه «وَمَا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللّهِ إِلاَّ وَهُم مُّشْرِکُونَ»، (یوسف/106)، گفت: این آیه خیلی خطرناک است. بدانید اکثر مردمی که به «الله» ایمان دارند مشرک هستند. اکثر نمازخوان‌ها، روزه‌بگیرها، حجاج مشرک هستند. خود قرآن می‌گویند. خیلی صریح و قاطع می‌فرماید اکثر کسانی که به خدا ایمان دارند مشرک هستند یعنی در گناهکاری شیطان را شریک خدا قرار می‌دهند. این مطلب خیلی خطرناک است. باید خالص باشد و گناه نکند. جوان‌های عزیز مراقب باشید عمده این است که گناهکاری شرک است. اگر مشرک در زنده‌بودنش توبه کند قبول می‌شود، اگر با شرک از دنیا رفت دیگر فایده ندارد. یا تا زنده‌ایم واقعاً توبه کنیم و اطاعت شیطان نکنیم. اگر مردیم دیگر نمی‌شود مگر شفاعت شود که آن هم شرایطی دارد. اعمال ما صالح است اما این عمل صالح با شرک همراه شده است.
عالم هم با هوای نفس مشرک می‌شود
وی اظهار کرد: وقتی گناه کردید از نفس اماره و از شیطان اطاعت کرده‌اید. هوای نفس خطرناک است. عالم هم اگر هوای نفس دارد مشرک می‌شود. «أَفَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ وَأَضَلَّهُ اللَّهُ عَلَى عِلْمٍ وَخَتَمَ عَلَى سَمْعِهِ وَقَلْبِهِ وَجَعَلَ عَلَى بَصَرِهِ غِشَاوَةً فَمَن یَهْدِیهِ مِن بَعْدِ اللَّهِ أَفَلَا تَذَکَّرُونَ»، (جاثیه/23) کسی که تابع هوای نفس است عالمانه گناه می‌کند نه جاهلانه. با سواد و درس‌خوانده است اما هوای نفس دارد. چون عالم بوده و این کار را کرده است خدا کیفرش می‌دهد؛ هم به قلبش مهر می‌زند که نفهمد و هم مهر به گوشش می‌زند که نشوند. همه به گونه‌ای هوای نفس دارند.
این مفسر قرآن عنوان کرد: شیطان خیلی ملا و عالم بود. شش هزار سال عبادت کرده بود. هوای نفس بیچاره‌اش کرد. گفت من سجده کنم؟ این من من گفتن همین هوای نفس است. شش هزار سال عبادت کرده بود اما هوای نفس در جانش بود و ظهور کرد. همان‌جا که فرمود سجده کن نکرد. خیلی‌ها هستند، در ما مردم زیاد هستند مثلاً می‌گوید من حجاب داشته باشم؟ من درس‌خوانده و دانشگاه‌دیده‌ام، من خودم را از مردم بپوشانم؟ این کار من نیست. این مال بی‌سوادهاست، بی‌سوادها باید خودشان را بپوشانند نه من دانشگاه دیده استاد دانشگاه از مردم خود را بپوشانم و حجاب داشته باشم. اینها حرف شیطان است. شیطان گفت من در برابر آدم سجده کنم؟ او از خاک است من از آتش هستم.
اسرار اعمال حج چیست؟
وی با اشاره به اعمالی که حاجیان در مکه انجام می‌دهند، گفت: در مکه چقدر اعمال انجام می‌دهند؟ هیچ فکر کرده‌اید که این اعمال چه اسراری دارد؟ تنها ظاهرش که نیست. ما غالباً ظاهر را می‌بینیم. هم در خودشناسی، هم در خداشناسی و هم در دین‌شناسی ظاهرشناس هستیم. نه خود را شناختیم که چه هستیم و روحمان چیست. بدن را شناختیم. اما به اینکه روح چیست کاری نداریم. در دین هم همینطور، نماز و روزه و حج یعنی چه؟ در حج چقدر اعمال هست؟ یکی از آن‌ها رمی جمرات است. وقتی به عرفات می‌روید و بعد می‌روید به مشعل‌الحرام آنجا سنگریزه جمع می‌کنید بعد به منا می‌روند و با سنگ به ستون‌های سنگی می‌زنند. این چه معنی دارد؟ می‌خواهد بگوید مراقب باش شیطان در کمین شماست. دائم می‌کوشد که با زیبا جلوه دادن هوای نفسانی شما را منحرف کند. مراقب باشید که هیچ وقت دست شما خالی از سنگریزه‌ها نباشد. این برای تمرین است نه برای یک روزی که آنجا هستیم. همیشه اینطور باش. ای مسلمانی که مکه رفتی اینکه فقط آنجا سنگ بزنی و برگردی که معنا ندارد. مراقب باش در تمام طول عمرت شیطان در کمین است و می‌خواهد شما را گمراه کند با نگاه، حرف و ... گمراه کند. مراقب باش سنگریزه ایمان دستت باشد و تا شیطان جلوه کرد مقابله کن. یک عمر اینطور باش. اینکه سنگ بزنی که به درد نمی‌خورد معنا دارد، مراقب باش شیطان در کمین است. آن ستون‌های سنگی مهم نیست. آن‌ها را نزن، شیطان را بزن، نفس اماره را بزن. سنگریزه‌های ایمان دستت باشد شیطان که جلوه می‌کند آن را بزن.
این مفسر قرآن اظهار کرد: نه اینکه فقط در منا سر گوسفند را ببری، نفس اماره خودت را به زمین بخوابان و سر ببر. آن گرگ خونخوار در باطن توست سر آن را ببر. اگر نفس اماره را کشتی این قوت من الله است. سر تراشیدن یعنی چه؟ یعنی رذایل اخلاقی در مغزت جمع شده است. کبر و بخل و حسد و پول‌دوستی و زن‌دوستی و ریاست‌طلبی در سرت جمع شده اینها را بتراش، اینها را از مغرت بیرون کن. همین که خواست مویی از حب اینها بروید با تیغ ایمان سرش را ببر. همیشه نه فقط در منا. مثل این است که نماز خواندیم و دروغ گفتیم. وظیفه ما مسلمان‌ها این است ما که خدا و لقاءالله را هدف قرار داده‌ایم ما که به قول خود مسافر الی الله و زوار خدا هستیم باید اینطور باشیم. افسوس و هزار افسوس که یادمان رفته زوار خداییم. مکه رفته‌ایم و آمده‌ایم نفهمیدم که مقصود چی بود و باید چکار می‌کردیم. واویلا بر ما.
آیت‌الله ضیاءآبادی عنوان کرد: در شب معراج به پیغمبر(ص) خطاب شد: «یا أحمد فاحذر أن تکون مثل الصبی»، مراقب باش مثل کودک نباشی. خداوند در عرش اسم پیغمبر(ص) را خطاب می‌کند نفرمود یا رسول‌‌الله. خدا به پیغمبر فرمود بترس و مراقب باش مثل کودک نباشی. مثل کودک که با سبز و زرد فریب می‌خورد مراقب باش گول نخوری. طلا و نقره، شهرت و ... مثل شکلات هستند که کودک را گول می‌زند. بدان که اول دین پرهیزگاری، وسط دین پرهیزگاری و آخر دین پرهیزگاری است. تا پرهیزگار نباشی دین نداری. تقوا داشته باش. لقاءالله با همین درست می‌شود.
یادآور می‌شود، جلسه تفسیر آیت‌الله ضیاءآبادی دوشنبه، 23 شهریورماه بعد از نماز مغرب و عشاء در مسجد علی بن حسین(ع) به نشانی میدان قدس، خیابان دربند، خیابان شهید زمانی، کوچه شهید شفیعی برگزار شد. فایل صوتی این جلسه را بشنوید:
