کارآفرینی با احیای درختان مرده و ابداع «معرق ـ منبت فانتزی»

به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، توسعه مشاغل خانگی از جمله سیاست‌های موفق برای رفع بیکاری در کشورهای گوناگون است. مشاغل خانگی در افزایش تولید ملی و اشتغال‌زایی حتی در کشورهای توسعه یافته نیز نقش عمده‌ای ایفا کرده‌اند.

محصولات تولید شده در عرصه‌های مشاغل خانگی به دلیل حذف بخش عمده‌ای از هزینه‌های تولید نظیر هزینه انرژی و مکان، قیمت تمام شده پایین‌تری دارند و به همین دلیل از بازار خوبی بهره‌مند می‌شوند. در عین حال مشاغل خانگی تا حدود زیادی متکی به خلاقیت‌های صاحبان این مشاغل هستند، هر چه هنر، ابتکار و خلاقیت بیشتری به کار گرفته شود، موفقیت بیشتری حاصل می‌شود.

در ایران اگر چه از گذشته‌های دور مشاغل خانگی به‌صورت سنتی رواج داشته، با این وجود متولیان اقتصاد در حاکمیت، این عرصه از تولید و کارآفرینی را کمتر جدی گرفته‌اند، هر چند در سال‌های اخیر این روند رو به اصلاح است.

صنایع دستی از جمله درآمدزاترین عرصه‌های مشاغل خانگی است، تقریبا همه شاخه‌های صنایع دستی قابلیت تولید خانگی را دارا هستند؛ خرید صنایع دستی در عین حال همواره مورد توجه و علاقه خانواده‌های ایرانی بوده و به همین دلیل از ظرفیت‌های بسیار زیادی برای اشتغال‌زایی برخوردار است.

در همین زمینه با یکی از صاحبان موفق مشاغل خانگی در عرصه صنایع دستی گفت‌و‌گو کرده‌ایم؛ ابراهیم علی اسعدی که پس از تجربه ناکامی‌های متعدد اقتصادی، از سه سال قبل به پیشنهاد همسرش وارد عرصه صنایع تبدیلی شده است؛ این دو با ابداع شیوه‌ای منحصر به فرد اقدام به تولید جا شمعی و قاب عکس از ضایعات درختان می‌کنند و به موفقیت‌های زیادی دست پیدا کرده‌اند.

از این شاخه به آن شاخه

ابراهیم علی اسعدی درباره نحوه ورودش به عرصه صنایع دستی، می‌گوید: از زمانی که دیپلم برق گرفتم، شغل‌های زیادی را تجربه کردم و به اصلاح خیلی از این شاخه به آن شاخه پریدم. اوایل، کارِ برق‌کشی ساختمان را انجام می‌دادم تا اینکه در نتیجه یک تصادف بسیار سخت، قابلیت انجام کارهای سنگین را از دست دادم. به ناچار روی آوردم به فروش وسایل برقی در مغازه. بعد از آن کافی‌شاپ راه انداختم اما موفق نبودم و تعطیل شد. مدتی هم در کارخانه پیچ و مهره‌سازی ابهر مشغول شدم. آخرین شغلم فروش پوشاک و لوازم ورزشی بود که باز هم موفق نبودم و بدهی‌های زیادی به بارآوردم. هر چه در می‌آوردم را باید می‌ریختم به جیب تجار وارد کننده لباس و مجبور بودم مرتبا وام‌های با بهره بالا بگیریم. این روند تا سه سال پیش ادامه داشت تا اینکه به همراه همسرم به این نتیجه رسیدیم که دیگر این شرایط قابل ادامه دادن نیست و باید تغییر کند. همسرم استاد کار با چوب است، پیشنهاد داد که کار با چوب را به من بیاموزد و به همراه هم صنایع دستی تولید کنیم و به مردم بفروشیم.

سفر مواد اولیه از جنگل تا ساحل

ابراهیم علی اسعدی و همسرش شیوه‌ای منحصر به فرد در تولید جاشمعی و قاب عکس ابداع کرده‌اند. او در این باره می‌گوید: ما در رامسر با لطف مضاعف خداوند مواجهیم و از طبیعتی سرشار و غنی برخورداریم. در جنگل‌های رامسر وقتی باران زیاد می‌بارد، شاخه‌های درختان می‌شکنند. پس از آن سیل، شاخه‌ها را از کوه به رودخانه می‌ریزد. رودخانه هم شاخه‌های شکسته شده را صیقل و فرم می‌دهد. سفر شاخه‌های شکسته به دریا ختم می‌شود و امواج آن‌ها را به ساحل می‌رساند. این چوب‌ها به دلیل ماندگاری طولانی در آب کاملا خیس هستند و به هیچ وجه مناسب برای سوزاندن نیستند. جنس آن‌ها مثل چوب پنبه سبک و انعطاف‌پذیر می‌شود. علاوه بر شاخه‌ها، از میوه‌های درختان بلوط، توسکا، سرو و کاج هم استفاده می‌کنیم.

وی می‌افزاید: من معتقدم حتی یک برگ هم از درختان نباید کنده شود و باید پاسدار محیط زیست باشیم. در عین حال می‌توان شاخه‌هایی را که در یک چرخه طبیعی بدون دخالت انسان حیاتشان به پایان می‌رسد، دوباره احیاء کرد. کار ما همین است، ما این چوب‌ها را از ساحل جمع می‌کنیم و جاشمعی و قاب درست می‌کنیم و به این ترتیب دوباره به آن‌ها جان می‌دهیم. اره مویی، چسب چوب و جلا ابزار کار ما هستند. نام سبک ابداعی همسرم را معرق منبت فانتزی گذاشته‌ایم و قصد داریم آن را به ثبت برسانیم.

وانت را تبدیل کردم به مغازه

اسعدی اشاره‌ای هم دارد به سختی‌هایی که در مراحل اولیه با آن دست و پنجه نرم کرده. وی می‌گوید: اوایل برای فروش محصولات با مشکلاتی رو به رو بودیم. مغازه دارها رغبتی نشان نمی‌دادند، آن‌ها می‌گفتند مردم جاشمعی‌های مارک‌دار ساخت آلمان، مالزی و حتی چین را ترجیح می‌دهند. در نتیجه پشت وانتم را تبدیل کردم به یک مغازه کوچک و رفتم به تنکابن و سایر نقاط گردشگری. از همان روز اول فروش خوبی داشتم. بسیاری از گردشگران تصور می‌کردند این جاشمعی‌ها اساسا سوغات رامسر است. بعدها دهکده صنایع دستی در رامسر افتتاح شد و فروش ما نیز چند برابر. محصولات تولیدی‌مان زیباست و در حال حاضر کار سختی برای فروش آن‌ها نداریم. به خصوص رقص نور زیبای شمع در جاشمعی هایی که کاملا طبیعی درست می‌شوند، کارمان را برای فروش آسان می‌کند.

هر جا شمعی بعضا تا 80 درصد سود خالص دارد

وی درباره میزان رضایتمندی اش از کار با چوب و فروش مستقیم به مردم می‌گوید: از کارم بسیار راضی هستم. در حال حاضر نه تنها مشکل معیشتی ندارم، بلکه بدهی‌ها و وام‌های باقی مانده از مشاغل قبلی‌ام را هم با همین درآمد حاصل از فروش جا شمعی و قاب پرداخت می‌کنم. فروش هر جاشمعی بعضا تا 80 درصد سود خالص دارد. زیرا ما هزینه‌ای بابت اجاره مکان، پول آب و برق و گاز و مهم‌تر از همه مواد اولیه پرداخت نمی‌کنیم، طبیعت سخاوتمند خدادادی در رامسر، خود، مواد اولیه مورد نیاز ما را به‌صورت رایگان تأمین می‌کند. به همین دلیل سود بالایی از فروش محصولات به دست می‌آوریم.

ابراهیم علی‌اسعدی درباره مهم‌ترین نیاز فعالان عرصه صنایع دستی، خاطرنشان می‌کند: حضور در نمایشگاه‌های فصلی برای تولیدکنندگان صنایع تبدیلی بسیار سودآور و حائز اهمیت است. ما نیازمند این هستیم که در فصول سرد سال که حضور گردشگران در رامسر کاهش می‌یابد، در نمایشگاه‌های صنایع دستی در نقاطی مانند شیراز، کیش، اصفهان و مشهد شرکت کنیم. به همین دلیل لازم است نهادهایی که به امر صنایع‌دستی و اشتغال‌زایی توجه دارند مثل سازمان میراث فرهنگی و سازمان بسیج سازندگی اهتمام ویژه‌ای نسبت به برگزاری نمایشگاه‌ها داشته باشند.

می‌توان با ریسک کم وارد عرصه تولید شد

وی تأکید می‌کند: امروز که همه جا سخن از اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید داخلی است، لازم است از صنایع دستی حمایت جدی به‌عمل آید. اینکه ما از چوب‌های دور ریز محصول تولید می‌کنیم و سود به‌دست می‌آوریم، سیمایی از اقتصاد مقاومتی است. من معتقدم خداوند در وجود همه انسان‌های قابلیتی ویژه و اختصاصی قرار داده است، کافی است باور کنیم که پشت میزنشینی و واسطه‌گری تنها مشاغل موجود در کشور نیستند و می‌توان با ریسک کم وارد عرصه تولید شد.

رضا جلیلی