حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی گیلک حکیمآبادی، عضو هیئتعلمی دانشگاه مازندران، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، به بحث درباره ابعاد فقهی جبران کاهش ارزش پول در قرضالحسنه پرداخت و اظهار کرد: وقتی پولی را قرض میدهید ممکن است ارزش پول شما مثلا 20 درصد کاهش پیدا کند که در اینباره برخی از فقها معتقدند در اینجا مبلغ اسمی قرض داده شده است و چون شخص قرضدهنده اطلاع داشته است که ممکن است بر اثر تورم ارزش پول وی کاهش پیدا کند بنابراین دریافت زیاده ربا محسوب میشود.
راهکارهای فقها برای جبران کاهش ارزش پول در قرضالحسنه
وی افزود: بر اساس دیدگاه فقها، در چنین شرایطی، شخص قرضدهنده، میتوانست این کار را انجام نداده و با سرمایه خود کسب درآمد کند؛ بنابراین چون شما آگاهانه و برای هدف والاتری که صواب اخروی است چنین کاری را انجام داده است، جبران کاهش ارزش پول در چنین شرایطی ربا محسوب میشود.
حکیمآبادی ادامه داد: فقها برای حل این مشکل راهحلهایی را پیشنهاد دادهاند، از جمله اینکه به جای پول دادن، سکه قرض دهید یا اینکه جنس مورد نیاز شخص را برای او بخرید و به صورت نسیه به او بفروشید که به این عمل، قاعده اقدام میگویند.
دوری از ربا با قاعده اقدام
عضو هیئتعلمی دانشگاه مازندران خاطرنشان کرد: براساس قاعده اقدام در قرضالحسنه، شخص قرضدهنده با اطلاع از اینکه ممکن است در آینده تورم پیش بیاید اقدام به این کار میکند و عمل ربوی هم اتفاق نمیافتد.
وی تأکید کرد: البته برخی از فقها با این امر مخالفند؛ چراکه معتقدند در چنین شرایطی ارزش اسمی پول مطرح است و قیمت پول هم ارزش خرید آن است و چون قدرت خرید پول کاهش پیدا کرده است، اگر به اندازه همان ارزش خرید پول را بازگردانید بنابراین عمل ربوی رخ نداده است.
عضو هیئتعلمی دانشگاه مازندران در پایان گفت: البته جبران کاهش ارزش پول در مسائلی همانند خمس و مهریه هم مورد بحث قرار گرفته است اما خود بنده اعتقاد دارم که قاعده اقدام، که شخص با هدف قرضالحسنه و کسب صواب اخروی اینکار را انجام میدهد اقدامی مناسبتر است.