ضرورتی برای تعطیلی جلسات تفسیر قرآن در محرم وجود ندارد
گروه اندیشه: اگر قرآن را کتاب زندگی بدانیم که همه فعل و انفعالاتمان زمانی می‌تواند ما را به طرف سعادت رهنمون شود که مبتنی بر قرآن باشد دیگر قائل به این نمی‌شویم که مثلاً در سه ماه تعطیلی یا ماه‌های عزاداری باید جلسات تفسیر قرآن را تعطیل کنیم.
عباس سلیمی، معاون فرهنگی و امور زائران آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با رکود برگزاری جلسات تفسیر قرآن در ماه محرم، گفت: باید به این نکته اشاره کنم که بسیاری از مشکلاتی که ما در رابطه با سبک زندگی، برداشت از دین و معارف و نحوه ارتباط با خدا، پیامبر(ص) و قرآن داریم ناشی از عدم شناخت صحیحمان است که این را تحت عنوان «شناخت و معرفت»، اساتید بزرگوارمان به ما تعلیم می‌دهند.
قرآن و دین به‌عنوان مسئله محوری در برنامه‌ریزی‌ها دیده نمی‌شوند
وی افزود: بحث سر این است که متأسفانه علی‌رغم همه ابراز علاقه‌هایی که به قرآن و دین می‌کنیم این مسائل را در متن اصلی زندگی خودمان قرار نمی‌دهیم و عمدتاً در زندگی بسیاری از افراد در حاشیه قرار دارند؛ لذا در برنامه‌ریزی‌ها هم به‌عنوان یک مسئله محوری و اصلی به این قضیه نگاه نمی‌کنیم، فکر می‌کنیم که جلساتی مثل جلسات تفسیر یا سایر معارف اسلامی و... ناظر به یکسری مقاطع زمانی خاص و مناسبتهای مذهبی است.
جمع‌شدن عزاداری‌ها با شهادت امام حسین(ع)!
سلیمی اظهار کرد: البته این را نفی نمی‌کنیم که مثلاً عزاداری ویژه محرم عمدتاً در محرم و صفر است، در این رابطه هم البته ما اشتباه می‌کنیم. ما از اول محرم که حرکت نهضت عاشورا شروع شده اما هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است مراسم عزاداری حضرت امام حسین(ع) را شروع می‌کنیم و درست ظهر روز عاشورا که اوج این ماتم عظمی و این غصه و این واقعه بزرگی تاریخی است و بعد از شهادت یاران امام حسین(ع) این شخصیت نمونه آسمانی به شهادت می‌رسد عزاداری‌هایمان را جمع می‌کنیم. بعد از شام غریبان در بیش از 90 درصد هیئات، تکایا و حسینیه‌ها که تشریف ببرید دیگر دهه دوم و سوم محرم عزاداری‌ها به حداقل خودش می‌رسد کم‌رنگ می‌شود و بعد دوباره در اربعین یک اوج ناگهانی می‌گیرد و دوباره تمام می‌شود.
فلسفه عاشورا برایمان درست تعریف نشده است
وی با اشاره به چرایی این امر گفت: این برای این است که برای ما از یک طرف فلسفه عزاداری، مقاطع مناسب این کار، نحوه برقراری انس حقیقی و ارتباط راستین با شهدای عاشورا، نهضت عاشورا و کربلای حسینی را درست تعریف نکردند؛ بعد هم اگر علما و بزرگان برایمان زحمت کشیده‌اند و تعریف کرده‌اند ما به آن توجه نداریم و گرفتار یکسری آداب، رسوم و سنت‌های غلطی هستیم که واقعاً باید در یک مقطعی در این زمینه تجدید نظر کنیم.
اصل ماتم عاشورا بعد از گرفتن شخصیتی مثل امام حسین(ع) از ما است
معاون فرهنگی و امور زائران آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) با بیان اینکه اصل ماتم عاشورا بعد از این است که شخصیتی مثل امام حسین(ع) را از ما می‌گیرند، اظهار کرد: در موارد دیگر هم ملاحظه می‌کنید که همین‌طور است؛ در لیالی قدر ما همین‌طور هستیم. در مناسبتهای دیگر هم همین‌طور هستیم؛ لذا راجع به این قضیه هم بحث قرآن مستثنی از این مسئله نیست، اگر ما قرآن را کتاب زندگی و کتاب آنات و لحظات زندگی بدانیم که همه فعل و انفعالات ما زمانی می‌تواند ما را به طرف سعادت رهنمون شود که مبتنی بر قرآن باشد و آیات قرآن را به‌صورت کاربردی در همه شئون اجتماعی خودمان ببینیم دیگر قائل به این نمی‌شویم که در مثلاً سه ماه تعطیلی که اصل آن هم مبنای عقلایی درست و حسابی ندارد مثلاً باید جلسات تفسیر قرآن را تعطیل کنیم؛ حالا اگر مدارس تعطیل می‌شود که معلوم نیست این کار هم خیلی حکیمانه باشد.
اساساً ضرورتی برای تعطیل کردن جلسات تفسیر وجود ندارد
وی عنوان کرد: ما وقتی که جهان‌بینی و تعریف پیامبر اسلام(ص) را از علم و دانش می‌بینیم، می‌بینیم که حضرت ایشان دستور می‌فرمایند که از گهواره تا گور دانش تعطیل‌شدنی نیست. ما می‌آییم پنجشنبه و جمعه را تعطیل می‌کنیم، تعطیلات رسمی را تعطیل می‌کنیم، بین‌التعطیلین را خیلی جالب است که تعطیل می‌کنیم، نوروز را تا بعد از سیزده به در به تعریفی که می‌گویند و ما قبول نداریم تعطیل می‌کنیم، بعد یک سه ماه تعطیلی هم به این اضافه می‌کنیم. خب معلوم است که به این شکل یک کشور و یک ملت نمی‌تواند هماهنگ با سایر ملت‌ها و سرعت امروز ارتباطات و تکنولوژی آن مراحل ترقی را طی کند؛ لذا به نظر من بحث جلسات تفسیر که کتاب زندگی و سعادت جامعه ما تلقی می‌شود و ما خیلی هنوز فاصله داریم تا پیاده شدن سبک زندگی قرآنی در جامعه، ادارات، مؤسسات، سازمان‌ها، ارتباطات اجتماعی، ارتباط با فامیل و دیگران، من فکر می‌کنم اساساً ضرورتی برای تعطیل کردن جلسات تفسیر وجود ندارد و جلسات تفسیر باید به‌صورت منظم، مستمر و مرتب ادامه پیدا کنند و این دیگر هم همت اساتید و مفسران بزرگوار و اساتید بزرگوار و علمای عزیز را می‌طلبد.
حرکتی را برای مطالبه‌گر شدن جامعه شکل دهیم
سلیمی ادامه داد: از طرف دیگر جامعه باید مطالبه کند، باید عاشق، شیفته و تشنه معارف قرآنی باشد و بداند این فرصت‌هایی که از دست می‌دهد بعداً در عالم برزخ دچار افسوس و ندامت خواهد شد؛ لذا اصل این قضیه این است که به نظر بنده به‌عنوان یک شاگرد کوچک قرآنی ما باید یک حرکتی را شکل بدهیم، از اساتید هم تقاضا کنیم آن کسانی که مسئول امور آموزشی هستند به‌ویژه طلاب محترم علوم دینی، دانشجویان و دانش‌آموزان عزیز، بانوان مکرمه خانه‌دار و همه طبقات مردم بدانند که زندگی بدون قرآن و زندگی بدون حاکمیت مفاهیم قرآنی فاقد معنای حقیقی و اصیل خودش است.
علم، دانش، تلاش، کوشش و اجتهاد اصولاً تعطیل‌بردار نیست
وی افزود: اگر این گونه فکر کنیم تلاش می‌کنیم که در یک بازه زمانی مثلاً چهار پنج ساله اولاً که این تعطیلات را به حداقل برسانیم بعد این معنا را در ذهن جامعه بیاوریم که علم، دانش، تلاش، کوشش و اجتهاد برای اینکه جامعه به طرف خوشبختی پیش بروند اصولاً تعطیل‌بردار نیست.
مبارزه مستمر بشر بین حق و باطل
معاون فرهنگی و امور زائران آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) در پاسخ به این سؤال که اساساً چرا اشتیاق مردم برای جلسات تفسیر کم است، گفت: البته ما این مشکل را از روز اول آفرینش داشته‌ایم. همواره انسان بین دو جنبه مادیت و معنویت، حق و باطل، توجه به خداوند و معنویات و گرایش به طرف مسائل زودگر و غرایز و مسائل شهوانی همیشه درگیر یک مبارزه مستمر بوده است و در حقیقت آیات مکرری که در قالب سوگند خداوند بزرگ در آغاز سوره مبارکه شمس آمده دلیلی بر این ادعاست. آیات خداوند در مورد بیان یک قاعده عجیب در مورد سرشت ما انسان‌هاست، خداوند می‌فرماید: «فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا؛ سپس پلیدکارى و پرهیزگارىاش را به آن الهام کرد»، (شمس/8) یعنی دو بعد مختلف وجود ما انسان‌ها را به نمایش می‌گذارد؛ سپس دو قاعده کلی و نتیجه منطقی را خداوند مطرح می‌فرماید: «قَدْ أَفْلَحَ مَن زَکَّاهَا ﴿۹﴾ وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا ﴿۱۰﴾؛ که هر کس آن را پاک گردانید قطعا رستگار شد (۹) و هر که آلودهاش ساخت قطعا درباخت (۱۰)»، (شمس/آیات 9 و 10). ما باید برای مردم، ما که عرض می‌کنم من که خودم را قابل نمی‌دانم، اساتید، علما و مبلغان دینی و قرآنیان عزیز و ارجمند باید این حقایق و معارف اسلامی را برای مردم تبیین کنند و علاوه بر تبیین به جامعه القا کنند.
عملکرد مدعیان مسائل قرآنی مغایر با همان تعالیمی که می‌دهند نباشد
وی افزود: اینکه این معنا جا نمی‌افتد یک دلیل کلی‌اش این است که ما وقتی در رابطه با قرآن، دین و اسلام برای مردم تبلیغ می‌کنیم لزوماً خودمان آن اعتقاد راسخ و باور مستحکم قلبی را متأسفانه نداریم. وقتی حرف از عمق جان من مطرح نمی‌‌شود بر عمق دل، جان، روح و اندیشه طرف مقابل و مستمع هم لاجرم نخواهد نشست. ما باید اولاً بر اساس دستوراتی که شارع مقدس ما داده است واقعاً با اخلاص این معارف را برای مردم مطرح کنیم.
تأثیر عملکرد بدون مراقبت
معاون فرهنگی و امور زائران آستان مقدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) عنوان کرد: ثانیاً مراقبت کنیم که عملکرد ما که مدعی مسائل قرآنی می‌شویم مغایر با همان تعالیمی که به مردم می‌دهیم نباشد. اگر مردم ببینند که من از قرآن دم می‌زنم، جلسه قرآن دارم، قرآن را شرح می‌دهم، تفسیر می‌کنم یا قرائت یا حفظ می‌کنم اما در نوع زندگی اجتماعی خودم و ارتباطات خودم با دیگران رعایت عدالت و فرهنگ قرآنی را نمی‌کنم این معلوم است که نه تنها تأثیر ندارد بعضی از جاها حتی ممکن است که تأثیر معکوس و مخربی هم داشته باشد و موجب بدبینی مردم به‌ویژه نسل جوان که در معرض انواع تفکرات گوناگون الان قرار دارند متأسفانه به این شکل دیده شود و جلوه کند؛ لذا ما باید این مسائل را بگوییم، این دغدغه، دغدغه یکصد و بیست و چهار هزار مرد پاک الهی یعنی سلسله جلیله انبیاء و پیامبران پاک خدا نیز بوده، همه آن‌ها آمده‌اند و ما را به صراط مستقیم، به بهشت رضوان، به آرامش ابدی دعوت کرده‌اند، اما اکثر افراد به خاطر اینکه از یک سو شیطان و ابلیس سوگند یاد کرده که دست از سر ما برندارد و ما را از راه راست منحرف کند و دوم اینکه ما وقتی که روی خودمان کار نمی‌کنیم در مسائل سیر و سلوک و عرفان، دچار این مسائل می‌شویم. عرفان به معنای اصیل اسلامی آن نه این دکان‌هایی که برخی از شیادها در قالب عرفان‌های به اصطلاح نوظهور از خودشان با بدعت در جامعه ارائه می‌دهند.
سلیمی با بیان اینکه تعطیلی جلسات تفسیر قرآن در حقیقت یک وقفه در مسیر خودسازی است، عنوان کرد: تا وقتی در رابطه با خودسازی و در حقیقت تهذیب نفس گام برنداریم معنا و آن طعم شیرین و عبودیت و بندگی در راه خدا و اطاعت از خداوند بزرگ را نخواهم چشید پس اول باید درصدد مطالعه و تبیین این معارف دینی باشیم و دوم اینکه باید این را همه رسانه‌‌ها، مبلغان، معلمان، اساتید، روحانیان و همه افراد دلسوز در جامعه نشر بدهند و تبلیغ کنند و سوم که از همه مهم‌تر است عملکرد ما مناسب با این ادعاها و مسائل تبلیغی باشد که ما مطرح می‌کنیم، اگر این سه عامل در کنار یکدیگر دست به دست هم دهند قطعاً مردم به خاطر فطرت پاک خدایی که دارند و به خاطر اینکه بهرحال خداوند به آن‌ها عقل و اندیشه و دوراندیشی مرحمت فرموده است، راه را از چاه تشخیص می‌دهند و آن‌ها به طرف این معارفی که داریم از آن سخن می‌گوییم، جذب می‌شوند.
لیلا شرف
