نمی‌توان بدون اذن وارد حریم خصوصی افراد شد
گروه اندیشه: محمدعلی انصاری در جلسات تفسیر و ذیل آیه 53 سوره احزاب گفت: قرآن اجازه ورود به حریم خصوصی افراد را منوط به اذن ایشان می‌داند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، انصاری در شب ششم ماه محرم به تفسیر آیه «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلَّا أَن یُؤْذَنَ لَکُمْ إِلَى طَعَامٍ غَیْرَ نَاظِرِینَ إِنَاهُ وَلَکِنْ إِذَا دُعِیتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِینَ لِحَدِیثٍ إِنَّ ذَلِکُمْ کَانَ یُؤْذِی النَّبِیَّ فَیَسْتَحْیِی مِنکُمْ وَاللَّهُ لَا یَسْتَحْیِی مِنَ الْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِن وَرَاء حِجَابٍ ذَلِکُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا کَانَ لَکُمْ أَن تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَن تَنکِحُوا أَزْوَاجَهُ مِن بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِکُمْ کَانَ عِندَ اللَّهِ عَظِیمًا: اى کسانى که ایمان آوردهاید داخل اتاق‌هاى پیامبر مشوید مگر آنکه براى [خوردن] طعامى به شما اجازه داده شود [آن هم] بىآنکه در انتظار پختهشدن آن باشید ولى هنگامى که دعوت شدید داخل گردید و وقتى غذا خوردید پراکنده شوید بىآنکه سرگرم سخنى گردید این [رفتار] شما پیامبر را مىرنجاند و[لی] از شرم مىدارد و حال آنکه خدا از حق[گویى] شرم نمىکند و چون از زنان [پیامبر] چیزى خواستید از پشت پرده از آنان بخواهید این براى دل‌هاى شما و دل‌هاى آنان پاکیزهتر است و شما حق ندارید رسول خدا را برنجانید و مطلقا [نباید] زنانش را پس از [مرگ] او به نکاح خود درآورید چرا که این [کار] نزد خدا همواره [گناهى] بزرگ است.» (احزاب، 53) پرداخت.
وی در تفسیر این آیه گفت: این آیه دارای نکات بسیاری در زمینه عمومی و خصوصی بوده است. به عنوان مقدمه باید بگویم یکی از مهم‌ترین چیزهایی که در اسلام وجود دارد، مقوله ادب است و اسلام در هر زمینه‌ای آداب ویژه‌ای دارد. پیامبر پس از چهل سال ادب‌آموزی به مقام پیامبری رسیده است. آن کسی که ادب ندارد راهی به قرب نمی‌یابد.
انصاری ادامه داد: از خصوصیات آداب اسلامی حفظ حریم خصوصی افراد است و انسان‌ها باید به حریم دیگران را پس از کسب، اذن و هماهنگی داخل شوند. آیات 27 و 28 سوره نور تاکید مضاعفی در این مساله دارد. نمی‌توان بدون اذن وارد خانه مردم شد.
وی ادامه داد: اگر افراد در خانه نبودند، نباید وارد شوید و اگر اجازه ندادند باید با خوش‌رویی باز گردید. با توجه این نکات در آیه‌ای که امروز بررسی می‌کنیم، هنگامی که مساله مربوط می‌شود به حریم خصوصی پیامبر مساله جدی‌تر خواهد بود.
این مفسر قرآن تصریح کرد: در ادامه آیه به این مساله اشاره می‌شود که ورود به منزل پیامبر برای طعام مطرح شده است. در دل این آیه، نکته ظریفی وجود دارد و آن اینکه چه منزل پیامبر و چه منزل غیر پیامبر یا مجلس خاصی برقرار است و یا نه. اگر کسی وارد مجلس خاصی در منزل خاصی شود که دعوت نشده است، درست نیست مگر این که صاحب خانه درست نیست و دست بردن به غذا جایز نیست، مگر با اجازه صاحب خانه باشد.
وی ادامه داد: نکته بسیار ظریفی که در این جا مطرح می‌شود این است که برای ورود به مهمانی ادب خاصی داریم که احادیث و آیات زیادی وجود دارد که وظایف صاحب خانه میهمان و ... به ظرافت بی‌نظیری آمده است. صاحب خانه هم حقوقی دارد برای مثال مهمان کجا و چه زمانی میهمان وارد شود. این آیه هم به این مساله اشاره دارد، میهمانان پیامبر باید در زمان مقتضی وارد شوند و در جایی که مشخص شده است، بنشینند.
قدر زمان را باید دانست
انصاری با بیان اینکه اسلام و احادیث به مساله زمان اهمیت زیادی داده است، گفت: باید به مدیریت زمان پرداخت و این آیه نیز تصریح می‌کند که مومنان پس از مهمانی و صرف طعام خانه پیامبر را ترک کرده و به اعمال خود پرداخته و قدر زمان خود را بهتر بدانند.
آداب ارتباط با همسران پیامبر
این مفسر قرآن ادامه داد: همان‌طور که گفته شد پاره‌ای از احکام مخصوص پیامبر است و این آیه از آن آیه است زیرا در مورد زنان حکمی را مطرح می‌کند و ما در خصوص زنان امت چنین حکمی نداریم و ایشان می‌توانند با رعایت چارچوب خود با مردان برخورد حضوری داشته باشند، اما حریم پیامبر باید بیشتر حفظ شود و آنان نباید مواجهه حضوری داشته باشند.
وی ادامه داد: اگر به لحاظ انسانی ارتباط نامحدوده نیست و چارچوب‌بندی نشده است اما وقتی که جنسیت لحاظ می‌شود، شارع مقدس خطوط قرمزی را تعیین کرده است. فلسفه این آیه این بود که داشتن ارتباط ویژه‌ای با همسران پیامبر و ازدواج ایشان پس از وفات رسول خدا، ابزاری برای سو استفاده‌های سیاسی نشود.
