پیگیری طرح پرورش ذهنی کودکان با تکیه بر معارف اسلامی در صندوق حمایت از فناوران

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور با داشتن 14 کارگروه که 4 مورد از آن‌ها در زمینه علوم انسانی و اسلامی فعالیت می‌کنند سهم بسزایی در رابطه با حمایت از پژوهشگران این عرضه خواهد داشت. برای شناخت بیشتر این صندوق و چگونگی حمایت از پژوهشگران این عرصه پای صحبت‌های نصرالله ضرغام، رئیس این صندوق نشستیم. آنچه در ادامه می‌آید مشروح گفت‌وگوی ما با ایشان است:

پیشینه

ایکنا: لطفاً در مورد تاریخچه شکل‌گیری این صندوق توضیحاتی بفرمایید:

بنیاد ملی علم ایران یا صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران از سال 1382 برای اینکه بتواند به توسعه علم و فناوری در کشور کمک کند و ارتقای علم و فناوری را در سطح جهانی بتوانیم در کشور رشد دهیم با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شد.

محمد فرهادی؛ اولین پایه‌گذار صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران

اولین رئیس یا به عبارت بهتر پایه‌گذار اینجا محمد فرهادی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری فعلی بود.

حمایت از پژوهشگران

اساس کار این مجموعه پژوهشگرمحور است یعنی به عبارت بهتر با حمایت از پژوهشگران و فناوران می‌خواهد احکامی که در اسناد بالادستی در رابطه با علم و فناوری در کشور وجود دارد، این احکام را با کمک به پژوهشگران و فناوران کشور اجرایی و عملیاتی کند.

برای اینکه بتواند کارش را خوب انجام دهد سعی کرد که از تجربه دیگر انسان‌ها در اقصی نقاط دنیا و دیگر سازمان‌ها، سازمان‌های البته مشابه استفاده کند؛ به همین خاطر در بدو شروع کار یک مطالعه و یا بررسی تطبیقی انجام داد.

اطلاع‌رسانی جامع از خدمات

بعد از این مطالعه و بررسی تطبیقی شرایط کشور به لحاظ ظرفیت‌ها، نیازها و ضرورت‌ها را هم بررسی کرد و با یک دید راهبردی، کلان و جامع کار خود را آغاز کرد. به شیوه و روش‌های گوناگونی برای اینکه بتواند از همه ظرفیت‌های علمی داخل و به نوعی و تاحدی خارج کشور استفاده کند،‌ سعی کرد ضمن مطالعه روی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بالقوه به‌ویژه در داخل کشور یک اطلاع‌رسانی جامع هم از خدماتی که می‌تواند به پژوهشگران ارائه بدهد و حمایت‌هایی که می‌تواند از پژوهشگران و فناوران داشته باشد، انجام دهد.

بنا بر این، در رابطه با ظرفیت‌های علمی از ابتدای تأسیس تا حالا تلاش ما این بوده که اینها را متوجه شویم چون وجود دارد نه اینکه وجود نداشته باشد و مورد حمایت و پشتیبانی قرار دهیم تا تولیدات علمی و فکری‌شان به روند توسعه علمی در کشور کمک کنیم؛ بنا بر این در مقاطع مختلف، مخاطبان ما مختلف بوده و روز به روز افزایش پیدا کرده، به این صورت که ابتدا عمدتاً اساتید و پژوهشگران را کمک می‌کردیم ولی الان بنا داریم دانشجوهای دکتری را هم که ظرفیت خوبی به لحاظ علمی در کشور هستند را مورد حمایت قرار دهیم. فارغ‌التحصیلان دکتری هم که از دانشگاه‌های معتبر در مقطع دکتری فارغ‌التحصیل شده‌اند را مورد حمایت قرار می‌دهیم.

اولویت‌های صندوق

ما اولویت قائل هستیم به پژوهشگرانی که در رشته‌های مختلف پروژه مشترک می‌دهند. ما اولیت قائل هستیم به دانشگاه‌هایی که به‌صورت مشترک پروژه می‌دهند. ما اولویت قائل هستیم به جوانان، بانوان و پژوهشگران و فناوران در مناطق مختلف کشور، ما اولویت می‌دهیم به پروژه‌هایی که با ایرانیان خارج از کشور به‌صورت مشترک تعریف و ارائه شود؛ بنا بر این مرتب دنبال این بودیم و هستیم که ظرفیت‌هایی را که ندیدیم و قابل حمایت است را ببینیم و مورد حمایت قرار بدهیم تا هم آن‌ها کارشان را انجام بدهند و هم با انجام کار آن‌ها مأموریت این صندوق که کمک به توسعه علم و فناوری است محقق شود؛ بنا بر این ما در روش و شیوه کاریمان نگاه ایستا نداریم بلکه نگاه پویا داریم و اعتقاد داریم که باز هم چه بسا ظرفیت‌هایی وجود دارد که ما باید ببینیم و مورد حمایت قرار دهیم.

ما قطعاً به نوعی سراغ سایر دانشجویان و حتی دانش‌آموزان با شیوه‌های متناسب با خودشان خواهیم رفت؛ پس این چارچوب کلی کاری ما هست و برای این کار هم با دید راهبردی که داشتیم، این دید راهبردی را به یک برنامه راهبردی تبدیل کردیم تا بتوانیم قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها را بشناسیم و با شناختی که پیدا می‌کنیم مأموریتمان را بهتر انجام بدهیم.

ایکنا: از افرادی بدون تحصیلات دانشگاهی اما فناور و دارای ایده‌های اختراع در اینجا چه حمایت‌هایی می‌شود؟

ما همه مخترعان کشور را اعم از اینکه دانشگاهی یا غیر دانشگاهی باشند مورد حمایت قرار می‌دهیم که اختراعاتشان را بتوانند بیاورند و در خارج از کشور ثبت کنند. ثبت اختراع در داخل کشور آسان است، خارج از کشور است که خیلی هزینه دارد، بین 7 هزار تا 12 هزار دلار هزینه دارد، همه آن را ما می‌دهیم و همه کمک‌ها را ما انجام می‌دهیم. این در راستای افزایش دارایی‌های فکری کشور است و الان ثروت کشورها بر اساس دارایی فکری اینها سنجیده می‌شود ما می‌خواهیم با حمایت از مخترعان و فناوران بر میزان دارایی‌های فکری کشور اضافه کنیم و اولین مجموعه‌ای بودیم که ثبت اختراع مخترعان عزیز کشورمان را در خارج آغاز کردیم و خوشبختانه این رویه در دیگر مراکز علمی و صنعتی هم الان دنبال می‌شود.

ایکنا: چه حمایت‌هایی از ایده‌های برتر می‌شود؟

ما در حال ایجاد یک مرکز نوآوری هستیم و هدفمان از تأسیس این مرکز این است که یافته‌های پژوهشی یا ایده‌های خلاقانه را حمایت کنیم تا به محصول و تولید تبدیل شود و این ایده خلاقانه را می‌تواند ‌حتی یک فناور و غیر دانشگاهی هم ارائه دهد و ما او را کمک می‌کنیم و زیرساخت‌های لازم را فراهم می‌کنیم که فرآیند آن طی شود و به یک محصول یا به یک ثروت تبدیل شود.

حمایت از پروژه‌هایی در زمینه علوم و معارف اسلامی

ایکنا: شیوه‌های حمایت به چه شکلی است؟

اما شیوه‌هایی که به پژوهشگران کمک می‌کنیم به این صورت است که خواهم گفت. ما کارگروهی تحت عنوان کارگروه علوم و معارف اسلامی داریم که ریاست این کارگروه به عهده حجت‌الاسلام والمسلمین رشاد است. اعضای آن افراد صاحب‌نظر هستند. پروژه‌هایی که در زمینه علوم و معارف اسلامی توسط محققان ارائه می‌شود در کارگروهی که به ریاست ایشان تشکیل می‌شود بررسی می‌شود و در صورتی که تأیید شود کل هزینه‌هایش را ما می‌دهیم و انجام و اجرا می‌شود.

پروژه‌ای در رابطه با پرورش استعداد کودکان با تکیه بر معارف دینی

حقیقتش در حال دنبال موضوعی در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی هستیم. به آن‌ها پیشنهاد کردم که در زمینه ادبیات کودکان جهت پرورش استعدادهای بچه‌ها کار کنند. ان‌شاءالله از کارگروه معارف و علوم اسلامی هم خواهش خواهم کرد که در زمینه پرورش ذهنی و فکری کودکانمان با تکیه بر معارف اسلامی کار پژوهشی انجام دهند؛ ضمن اینکه یکی از استعدادهایی که الان در دنیا مطرح است استعداد معنوی و اخلاقی است. ضمن اینکه واقعاً هر پروژه تحقیقاتی در زمینه صنعت و فناوری تعریف می‌شود این پروژه‌های علوم انسانی است که اینها را باید جمع کند و در راستای خوشبختی و سعادت مادی و معنوی جامعه به کار بگیرد.

بنا بر این ما چهار کارگروه در علوم انسانی داریم که یکی علوم انسانی و معارف است، دومی علوم انسانی و معارف است، سومی اقتصاد و مدیریت است و چهارمی هنر و معماری است. انتظار داریم که این کارگروه‌ها، کارکرد به مراتب قوی‌تری نسبت به سایر کارگروه‌ها داشته باشند و ما از هیچ کمکی به اینها دریغ نخواهیم کرد اگر پروژه‌های خوب به صندوق ارائه بدهند.

درخواست از وزارتخانه‌ها برای ارسال اولویت‌های پژوهشی

ایکنا: آیا این کارگروه محصول عینی داشته است؟

هدف ما همین سؤالی است که مطرح کردید. هدفمان این است که پروژه‌های تحقیقاتی که تعریف می‌شود دو کارکرد داشته باشد؛ یکی اگر در رابطه با پژوهش‌های بنیادی است اثرگذاری بر مرزهای دانش است و دومی اثربخشی بر جامعه است، ما هر دو را در نظر می‌گیریم و دنبال می‌کنیم و برای اینکه باز سؤالی که مطرح کردید محقق شود ما الان از وزارتخانه‌ها درخواست کردیم که اولویت‌های تحقیقاتی‌شان را اعلام کنند که پروژه‌‌ای که می‌پذیریم یا سفارش می‌دهیم متناسب با نیازها و ضرورت‌های سازمان‌های کشوری باشد و سوم اینکه یک بازار مجازی پژوهش و فناوری ایجاد کردیم برای اینکه هم نیازها را بپذیریم هم کارها و تحقیقات انجام شده را آنجا استفاده بدهیم برای اینکه استفاده شود و اثربخشی خودش را داشته باشد. الان در زمینه‌ استعداد بچه‌ها از قبل از تولد تا 25 سالگی 5 پروژه تعریف کرده‌ایم. قطعاً نتایج آن در اختیار ذی‌نفعان قرار می‌گیرد که از آن استفاده کنند یعنی واقعاً حمایت ما برای این است که فرد کننده کار نتیجه کارش را در جامعه ببیند و برای اینکه ببیند باید اثربخشی داشته باشد.

ایکنا: در زمینه ثبت اختراع‌هایی که بشود آن‌ها را دینی یا قرآنی دانست؟ آیا آماری دارید؟

ما یک کارگروه ثبت اختراع داریم. هر اختراعی را که مخترعان ارائه دهند تعدادی افراد کارشناس هستند که بررسی می‌کنند بعد برای داوری می‌فرستد و اگر نظر مثبت باشد ما حمایت می‌کنیم. الان آنقدر اشراف ندارم که جواب سؤال شما را دقیقاً بگویم ولی هر اختراعی بیاید یک جمع کارشناس بررسی می‌کنند و اگر تأیید کردند که این اختراع است به ثبتش کمک می‌کنیم.

لیلا شرف