مخاطب نمایش عاشورایی باید چیزی متفاوت در صحنه تئاتر ببیند
گروه هنر: روایت نمایش‌های دینی و عاشورایی که به مناسبت‌های گوناگون همچون محرم و صفر شاهد اجرای آنها هستیم باید از منظری متفاوت به موضوع پرداخته و به مسائلی بپردازند که مصادیق امروزی آنها را نیز در جامعه و زندگی روزمره خود هم ببینیم.
محمدرضا عطایی‌فر، نویسنده و کارگردان تئاتر در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: نمایش‌های مذهبی تولید شده‌ای که به روی صحنه می‌روند در خوشبینانه‌ترین شکل خود قادر خواهند بود درصدی ناچیز از جمعیت مخاطبان را خوراک فرهنگی دهند و مانند رسانه ملی نیست که برای برخی از محصولات خود مخاطب میلیونی داشته باشد.
وی ادامه داد: در اقلیت قرار داشتن مخاطبان تئاتر که در مورد نمایش‌های مذهبی نیز این تعداد خاص‌تر شده به این معنی است که روایت این گونه نمایش‌ها نیز باید چیزی متفاوت‌تر از جریان فرهنگی باشد که مخاطب تلویزیون شاهد آن است؛ چرا که مخاطب عام، چیزی به عنوان خوراک فرهنگی را به شکل فراگیر هر شب پای گیرنده‌های تلویزیونی خود دریافت می‌کند، اما در کمال تعجب با این مسئله روبرو هستیم که نمایش مذهبی نیز همان روایتی از دین و وقایع تاریخی را دارد که ممکن است مشابه آن را بارها از طرق دیگر دیده باشیم.
عطایی‌فر تصریح کرد: این در حالی است که باید روایت نمایش‌های دینی که به مناسبت‌هایی گوناگون همچون محرم و صفر شاهد اجرای آنها هستیم از منظری متفاوت به موضوع پرداخته و به مسائلی بپردازند که مصادیق امروزی آنها را نیز در جامعه و زندگی روزمره خودمان هم ببینیم؛ این اتفاق به ندرت در رسانه ملی افتاد و در سال‌هایی نه چندان دور با تولید و پخش مجموعه‌های تلویزیونی همچون «شب دهم» مواجه بودیم، اثری که توانست با طرح یک قصه نزدیک به زندگی امروز هر فردی، ماجرایی عاشورایی را روایت کند.
کارگردان نمایش «سایه سکوت» افزود: در پرداختن به موضوعات عاشورایی ابتدا باید این تلقی که باید به چنین نمایش‌هایی نگاه مناسبتی داشت و تنها به آنها در مقطع زمانی محرم و صفر پرداخت، از بین برود چرا که چنین رویکردی تنها منجر به این امر خواهد شد که به موضوع نمایش‌های عاشورایی از دید و منظر اقامه عزا نگریسته شود و لذا طرح موضوعات متنوع‌تر و احیاناً شاد در این گونه نمایش‌ها منتفی است، در حالی که همه آنچه که در وقایع منجر به روز عاشورا اتفاق افتاد تلخ و سنگین نبوده است، بلکه لحظاتی شاد و مفرح نیز در این محدوده زمانی داشته‌ایم که کمتر به آنها پرداخته شده؛ وقایعی که بتواند موجب بهجت و مسرت مخاطب شود.
وی ادامه داد: به طور مثال هیچ‌کس به شب عاشورا در طرح‌های نمایشی خود اشاره نمی‌کند، شبی که علاوه بر راز و نیاز یاران صدیق امام حسین(ع)، مشهور است که اصحاب حضرت به بذله‌گویی و شوخی با یکدیگر مشغول بوده‌اند و وقتی از آنها پرسیده می‌شود که چرا این گونه هستید می‌گویند مگر نه این است که صبح فردا به دیدار پیامبر(ص) و لقاء‌الله نائل می‌شویم.
عطایی‌فر تأکید کرد: در مورد سایر رویدادهای مذهبی نیز به این شکل است و مثلاً در مورد حضرت علی(ع) ما تنها با ماجرای شهادت آن حضرت که جنبه حزن و عزا دارد روبرو نیستیم؛ روایاتی از جنگاوری و فتوحات و سلحشوری آن حضرت در قالب شبیه‌خوانی و سایر گونه‌های نمایشی نیز وجود دارد که می‌تواند در ایام سال به آن پرداخت و موجب مباهات‌مان شود.
وی در پایان گفت: تصور می‌کنم اصرار بر پرداختن به جنبه‌های محزون و اندوهناک وقایع دینی و به ویژه قیام سیدالشهداء(ع) آن هم در قالب‌هایی تکراری که هیچ تنوعی در نوع ساختار آنها نیز دیده نمی‌شود موجب شده تا مخاطبان نسبت به این‌گونه نمایش‌ها بدبین شده و از آنجا که مسئله جدیدی را در ساختار و محتوای آنها مشاهده نمی‌کنند لذا رغبتی نیز به تماشای آن نداشته باشند.
