خلأ وجود برنامه‌های تخصصی قرآن در روز جهانی علم
گروه دانشگاه: امروز، روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه نامگذاری شده؛ اما با توجه به تأکیدات قرآن، آنچه به چشم می‌آید جای خالی نهادهای قرآنی در برنامه‌های این روز و انعکاس پژوهش‌های قرآنی در این باره به جامعه است.
امروز، 19 آبان‌ماه مصادف با 10 نوامبر در تقویم جهانی از سوی سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) به‌عنوان روز جهانی «علم در خدمت صلح و توسعه» نامگذاری شده است.
سابقه روز جهانی علم به سال 1999 برمی‌گردد، زمانی که کنفرانس جهانی علم در بوداپست برگزار شد و کشورهای شرکت‌کننده در آن کنگره تصمیم گرفتند روزی به این عنوان نامگذاری شود و با همکاری کشورهای عضو، به اهدافی نظیر توسعه علم پایدار میان مردم، تبادل دانش میان ملت‌ها، استفاده از علم نافع و توجه به چالش‌هایی که علم با آن مواجه می‌شود، دست پیدا کنند.
برنامه‌های این روز در ایران با توجه به وضعیت آب و هوایی کشور و بحران آب در نظر گرفته شده که از بحران‌های اساسی ما محسوب می‌شود. از شاخص‌ترین برنامه‌ها، مراسمی است که از سوی دانشگاه تهران در این زمینه از 18 آبان‌ماه به مدت سه روز برگزار می‌شود.
جای خالی برنامه‌های تخصصی قرآنی
در واقع برای این روز، انتظار برنامه‌های متنوعی می‌رفت. با نگاه دقیق‌تر، می‌توان اصول کلی را در این زمینه از قرآن استخراج و مورد بهره‌برداری قرار داد. اما جای نهادهای قرآنی در این زمینه خالی به نظر می‌رسد و برای پژوهش‌های قرآنی فراوانی که در این زمینه شده و یا قابلیت انجام دارد، جایگاه درخور و مشخصی در این باره پیش‌‌بینی نمی‌شود.
با نگاهی به آیات قرآن در می‌یابیم که اصولاً علمی که مورد تأکید است همان علم نافع برای بشر است. اهمیت علم‌آموزی تا آنجاست که خداوند به پیامبرش می‌فرماید: «قُلْ هَلْ یسْتَوِی الَّذِینَ یعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یعْلَمُونَ»، (زمر/9).
در آیه 208 سوره بقره، «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ ادْخُلُواْ فِی السِّلْمِ کَآفَّةً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ»، به‌عنوان نمونه‌ای از آیاتی که نشان‌دهنده تأکید قرآن بر صلح است، دعوت عمومى می‌شود که همه مؤمنان بدون استثنا از هر زبان و نژاد و منطقه جغرافیایى و قشر اجتماعى، به صلح و صفا روی بیاورند.
برنامه‌های روز جهانی علم در ایران
دوشنبه همایش «نقش آموزش در صلح و توسعه پایدار با تأکید بر کشورهای در حال توسعه» در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.
امروز نیز که به‌عنوان روز «علم، دانشگاه و مردم» یا روز درهای باز مراکز علمی نامگذاری شده با هماهنگی برخی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، دانش‌آموزان می‌توانند از این مراکز بازدید کنند. همچنین نشست علم و زندگی با محوریت تغییر اقلیم در برج میلاد تهران برگزار می‌شود.
چهارشنبه با عنوان روز علم، صنعت و جامعه و علم و رسانه نامگذاری شده که از صبح آن روز کارگاه آموزشی دو روزه «روزنامه‌نگاری علمی» با حضور پروفسور فاکسون باندا، متخصص ژورنالیسم علمی از دفتر مرکزی یونسکو در محل برج میلاد آغاز می‌شود.
پنجشنبه نیز به نام روز زن، علم و محیط زیست و معلمان مروج علم نامگذاری شده و برنامه‌هایی توسط کارگروه‌های تخصصی زنان و معلمان مروج علم انجمن ترویج علم ایران برگزار می‌شود.
پایان‌بخش برنامه‌های هفته ترویج علم امسال مراسم اعطای جایزه ترویج علم ایران در عصر روز جمعه، 23 آبان ماه است که این مراسم نیز در محل برج میلاد تهران برگزار می‌شود.
سخن آخر اینکه روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه فرصتی است که می‌توان با برگزاری برنامه‌ها و نشست‌های تخصصی درباره آن، برای نشان دادن تأکیدات قرآن در این باره استفاده کرد. موضوعی که پژوهش‌های قرآنی فراوانی در موضوع آن شده است؛ این روز شاید یکی از فرصت‌ها برای نشان دادن و به ثمر نشاندن این پژوهش‌ها و کاربردی‌سازی و ارتقای افرایش آگاهی آحاد افراد جامعه در این زمینه باشد.
