به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به ایکنا، در ابتدای این نشست که امروز ساعت 16 در تالار گفتگوی شماره 2 بیست و یکمین نمایشگاه بینالمللی برگزار شد، سیدعلیرضا حسینی عارف، مدیر مسئول ابنا گفت: با اینکه وقایع تلخ در عربستان زیاد بوده است اما 8000 حاجی که جانشان را از دست دادند و تعدادی نیز مفقودند، فراموش کردن این فاجعه را مشکل میکند و تکرار این حوادث پشت سر هم واقعاً عجیب است. من شخصاً در سال 1389 در واقعهای شبیه همین فاجعه گیر کردم که 400 نفر جانشان را آنجا از دست دادند و خود من اشهدم را گفتم اما من و اطرافیانم شانس آوردیم که کسی آنجا زمین نخورد؛ هر چند اندونزیاییها که جثههای کوچکتری داشتند، عموماً کشته شدند.
در ادامه این نشست، مهدی اصفهانی، از شاهدان عینی فاجعه منا اظهار کرد: حادثه منا در دقیقه 90 اتفاق افتاد؛ یعنی کسانی که عمره را انجام داده و منتظر حاجی شدن در روز عید قربان بودند، به جای تماس با خانواده و اعلام پایان اعمال حج، خبر شهادت و مفقود شدنشان به گوش خانواده هایشان رسید.
وی در مورد ادعای آل سعود مبنی بر عدم رعایت زمانبندیها توسط حجاج یادآور شد: زمانبندی هرسال وجود داشت اما هیچ یک از حجاج آن را رعایت نمیکردند و لزومی برای رعایتش نیز نبوده است. اما اگر فرض را بر این بگذاریم که برای اولین بار رعایت نشده باشد نیز هرگز کمکاری حکومت عربستان توجیه نمی شود.
اصفهانی خاطرنشان کرد: قبل از فاجعه آنقدر هوا گرم بود که ذخیره آب همراه من قبل از فاجعه تمام شده بود و آن زمانی بود که پلیس با مانع انسانی ما را وارد خیابان 204 کرد. از ساعت 8 تا 8:30 که مقدمه فاجعه در این زمان شکل گرفت، جمعیت انبوهی به ناچار توسط پلیس عربستان به خیابان 204 وارد شدند و ساعت 8:30 آغاز فاجعه بود که برخی افراد گرمازده شدند و مثلاً کسی به پشت من زد تا بگوید حالش بد است اما در حالی که نفس نفس میزد، از حال رفت. او را به گوشهای بردم و از آب همراه دیگران بر روی او پاشیدم تا به هوش بیاید.
وی افزود: ناگهان دیدم برخی حاجیان آفریقایی به طور هراسان از نردهها بالا رفتند و هنوز نمیدانستم چه خبر است، جالب است که برخلاف هر سال که هر 5 یا 10 متر یک پلیس عربستانی قرار داشت، در محل فاجعه و قبل از فاجعه خبری از پلیس سعودی نبود. در تمام آن مسیر فقط دو پلیس دیدم که یکی از بالا نظارهگر بود و دیگری نیز پشت نردهها پناه گرفته بود و همچنین تمامی چادرها از همان ساعت 8 درهایشان بسته بود.
این شاهد عینی که غضنفر رکنآبادی را در آخرین لحظات دیده بود، در ادامه بیان کرد: فشارها تا جایی زیاد شد که درِ چوبی برخی چادرها میشکست و تعداد زیادی روی هم میافتادند و افراد زیرین نمیتوانستند نفس بکشند؛ هرچند در حالت ایستاده نیز نفس کشیدن سخت بود. ما در فرعی 223 تقاطع خیابان 204 بودیم که در نزدیکی ما کامیونتی قرار داشت که 10 متر با ما فاصله داشت، روی کامیونت آنقدر جمعیت بود که روی یکدیگر قرار گرفته بودند تا آن پایین له نشوند، من در این فاصلهای که با کامیونت داشتیم آقایان آقاییپور، شجاعیفر و رکنآبادی را دیدم که آقایی پور پایینتر بود و بعداً شهید شد، شجاعیفر نیز بیهوش شده بود، فکر میکردم شهید میشود اما به لطف خدا زنده ماند و رکنآبادی که روی پاهای شجاعیفر بود وضعیت بهتری داشت.
وی افزود: من رکنآبادی را صدا کردم و او به محض اینکه مرا دید دستش را دراز کرد که بیرون بکشانمش و من نیز دستم را به سمتش دراز کردم اما نه من توان کشیدنش را داشتم نه او توان بیرون آمدن داشت؛ لذا به من گفت برو، پلیس عربستان نیز وقتی که آمد، به بهانه وجود مجروحین نمیگذاشت کسانی که زنده ماندهاند، خارج شوند و خارج شدن زندهها آنقدر به طول انجامید که برخی نیز در این مرحله مردند. به هر حال من به لطف خدا زنده ماندم و ساعت 13:30 که به همان محل برگشتم آقای رکنآبادی نبود اما جنازههای دیگران روی برانکارد گذاشته شده بود.
در ادامه این نشست، ایران رکنآبادی گفت: دلیل فاجعه منا بیلیاقتی آل سعود بود که حجاج را با لب تشنه به شهادت رساندند و این فاجعه از نظر حقوق بینالملل و مسائل حقوق بشری قابل پیگری است. طبق شرع اسلام نیز پاسداری از امنیت مکه الزامی است تا جایی که در قرآن به این مطلب تصریح شده و آل سعود نیز این مطلب را میدانند و اگر این امنیت را کسی بخواهد به مخاطره بندازد باید مجازات شود. درست است که عربستان در کنوانسیون حقوق بشر نیست اما اگر نقض حقوق بشر کرده باشد به این معنا نیست که نتوانیم پیگیری حقوقی کنیم و این پیگیری نیز در حال انجام است.
وی در مورد تخطیهای حقوق بشری عربستان در جریان فاجعه منا افزود: عربستان حرمت جنازههای انسانی را حفظ نکرد که این مورد از جمله قوانین حقوق بشری است که در قاهره تصویب شده است، رفتار عربستان در این مورد به گونهای بود که خیلی از اجساد از هم پاشیده بودند و فقط با آزمایش دیانای قابل شناسایی بودند، عربستان برای جان انسانها ارزش قائل نشد، آب را در دسترس قرار نداد تا جایی که 99 درصد بر اثر تشنگی ناشی از ازدحام مردند. آنها به مجروحین ایرانی توجه نکرد و در بیمارستانها نیز وقتی متوجه میشدند مجروحی ایرانی است توجهی به او نمیکردند. عربستان در بازگرداندن پیکر قربانیان نیز بسیار تأخیر کرد تا جایی که برخی جنازهها قابل تشخیص نبودند. این کشور درباره وضعیت مفقودین اطلاعرسانی نکرد و حتی طبق فقه خود اهل سنت نیز عمل نکرد و جان افرادی که ویزایش را داشتند، محترم نشمرد.
خواهر رکنآبادی اظهار کرد: فاجعه منا چه عمدی باشد و چه سهوی و یا اینکه فقط در اثر یک ازدحام اتفاقی باشد، باید برایش دادگاه تشکیل شود؛ زیرا این فاجعه به شدت کیفری است و باید توجه کرد که عربستانیها در این واقعه نه تنها درخواست کمک نکردند بلکه حتی وقتی ایران پیشنهاد کمک کرد آنها رد کردند. همچنین عربستان با ثروتش دهان همه رسانهها را بسته است ؛در حالی که لیاقت تولیت خانه خدا را ندارد لذا تکلیف انسانی ما این است که برای کمک به حقوق بشر این مطالب را بازگو کنیم.
وی در مورد وضعیت برادرش گفت: امیرعبداللهی، معاون وزیر امور خارجه گفته است برادرم زنده است. خب اگر او در میان جان باختگان نیست، پس کجاست؟ عربستان باید پاسخ بقیه مفقودیها را بدهد و در این رابطه مسئولیت بینالمللی دارد.
مهدی اصفهانی، شاهد عینی فاجعه منا، در مورد از پیش طراحی شدن این فاجعه اظهار کرد: اگر کسی به مسئولیتش عمل نکند و واقعهای اتفاق بیفتد آن اتفاق عمدی تلقی میشود و اگر چنین چیزی عمد نباشد پس چیست؟ آن دیواره انسانی پلیس عربستان اگر راه را نمیبست الان حداکثر 100 یا 200 کشته داشتیم، آنان حتی در زمانی که ما انتظار کمک داشتیم به ما آب ندادند و همچنین حمل جنازههای انسانی برای عربستانیها مثل حمل جنازه گوسفندهای دشمنشان بود! کادرهای بیمارستانشان نیز آنقدر سهلانگار بودند که یک مجروح را چندبار به زمین انداختند طوری که تصور کردم همین زمین انداختنها باعث مرگ او شده است و سوال این است که چرا عربستان با آنهمه امکاناتش یک عکس یا فیلم از فاجعه نمایش نداده و سکوت رسانهای ایجاد کرده است؟ و سوال دیگر در مورد دلیل عدم امدارسانی به موقع است طوری که من فکر میکنم اکثر کشتهها در همان انتظار دو ساعته کشته شدند.
وی در پایان سخنانش تأکید کرد: تنها ندایی که از ایران دل ما را آرام کرد پیام قاطع مقام معظم رهبری بود که متناسب با حجم فاجعه بود و شما نمیدانید چه فاجعه بزرگی آنجا اتفاق افتاد.
رکن آبادی نیز در پایان این نشست در پاسخ به سوال خبرنگار ایکنا در مورد بازداشت برادرش قبل از فاجعه منا گفت: برادرم قبل از فاجعه بازداشت نبوده است اما احتمالاً نقشههایی برای کشیده بودند چراکه قبلاً نیز برای او تلههای زیادی گذاشته بودند، مثلاً انفجار سفارت ایران در لبنان که هدف آن سفیر بود و آن واقعه ناکام ماند و چندین واقعه دیگر که ناکام ماند و عربستان سعی داشت برادرم را ترور کند.
شهریار شریعت