رونمایی از قرآن خطی بایسنقر تا پایان سال

علی ثابت‌نیا، مدیرعامل مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره قرآن بایسنقر گفت: در حال حاضر طراحی و چاپ این قرآن به اتمام رسیده و فقط وجیزه آن که درباره معرفی این قرآن است، در دست چاپ است و هنوز به طور کامل آماده نشده.

وی افزود: طی یک ماه آینده وجیزه آن به زبان فارسی و انگلیسی چاپ و برای رونمایی آماده شود که هنوز روز خاصی را در نظر نگرفته‌ایم، اما تا پایان سال رونمایی می‌شود که قرار است این مراسم رونمایی در تهران به صورت باشکوه برگزار شود.

ثابت‌نیا درباره این قرآن گفت: این نسخه خطی 154 برگ دارد که این تعداد از برگ‌ها در آستان قدس رضوی و از این شاهزاده تیموری بر جای مانده است و بر سر قبر پدرش نگهداری می‌شد که هنوز رحل سنگی آن پا برجاست و با وقوع جنگ‌های نادرشاه افشار این قرآن برداشته شد تا در این جنگ‌ها همراه وی باشد، اما این قرآن در سراسر جهان پراکنده می‌شود که در تعدادی از موزه‌های جهان آرام گرفته‌اند.

وی با بیان اینکه نسخه خطی این قرآن کامل است، اما در سراسر جهان پراکنده شده، بیان کرد: این قرآن به دلیل خوشنویسی ارزشمندی که دارد، دارای اهمیت بالایی است و در حال حاضر نیز به صورت فاکسی‌میله به چاپ رسیده است، که می‌تواند مبنای پژوهش بسیاری از پژوهشگران باشد.

ثابت‌نیا با اشاره به جلدسازی این قرآن گفت: با توجه به اتمام کار چاپ قرآن نفیس بایسنقر در اردیبهشت‌ماه، کار جلدسازی آن آغاز می‌شود که پروسه طولانی دارد و توسط استاد شهاب متین به صورت دستی و با ضرب و سوخت ساخته و طلاکوب می‌شود.

یادآور می‌شود، «بایسنقر» مشهور به بایسنقر میرزا و سلطان بایسنقر بهادر (802-837 ق) پسر شاهرخ نوه تیمور از خوشنویسان و استادان برجسته خط ثلث و خط محقق (نزدیکترین خط به کوفى ساده) است. وی مؤسس و بانى زیباترین کتاب‌نویسى در ایران است که با پرداخت دستمزدهاى گزاف و اعطاى انعام‌هاى شاهانه هنرمندترین استادان خط و تهذیب را نزد خود نگه مى‌داشت.

خطوط زیبای کتیبه‌ای در مسجد گوهرشاد که به دستور مادرش گوهرشادآغا در مشهد بنا شده، به خط ثلث بایسنقر در 20 سالگی به رشته تحریر درآمده و سپس بر کاشی انتقال یافته‌ است. حاصل کار به رنگ سفید بر زمینه سرمه‌ای مات نوشته شده که آیاتی از قرآن است و با خط کوفی تزیین یافته‌ است. این آثار را هنوز هم بر کاشی‌های درخشان ایوان جنوبی مسجد گوهرشاد (کتیبه‌های ایوان مقصوره) می‌توان مشاهده کرد.

بایسنقر میرزا از استادان برجسته خط محقق و ثلث در تاریخ خوشنویسی محسوب می‌شود و در خطوط شش‌گانه خوشنویسی شاگرد شمس‌الدین محمد بن حسام هروی معروف به شمس بایسنقری بود.

نگارش بزرگترین قرآن موجود به خط محقق بر روی کاغذ خان‌بالغ، اثر ارزنده وی است که در حال حاضر هم برخى صفحات آن در موزه آستان قدس رضوى، کتابخانه ملى، موزه ایران و سایر موزه‌های جهان نگهدارى مى‌شود.