هم‌نشینی قرآن و عترت در «خانه مداحان»/ ذاکران اهل بیت این فرصت را از دست ندهند
گروه فعالیت‌های قرآنی: دوره‌های آموزش قرآن کریم مدتی است که در خانه مداحان اهل بیت عصمت به راه افتاده است تا آنچه که فاصله مداحان و عزاداری‌های حسینی از تلاوت قرآن گفته می‌شود سال به سال کمتر شده و رنگ ببازد.
به جلسه آموزش صوت و لحن قرآن خانه مداحان رفتیم. کلاسی که جمعی از مداحان در آن، گردهم جمع شده بودند. با عبادی مقدم، مدرس کلاس صوت و لحن خانه مداحان که از سال 1355 تاکنون در کنار اساتید بزرگ قرآنی مانند مرحوم مولایی، احمد حاجی شریف، موسوی، رجبی و پورزرگری به شاگردی پرداخته است، گفت‌وگویی را ترتیب دادیم که در ادامه گفت‌وگو خبرنگار خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با وی را می‌خوانید؛
عبادی‌مقدم با اشاره به اینکه مداح اهل بیت(ع) باید از روخوانی و روان‌خوانی قرآن آگاه باشد، گفت: برای تدریس در این کلاس‌ها، یکی از بزرگان عضو خانه مداحان از بنده درخواست کرد که در این کلاس‌ها برای مداحان عزیز به تدریس صوت و لحن بپردازم که پس از آغاز فعالیت دارالقرآن مداحان اهل بیت(ع)، دوره‌ها را آغاز کردیم.
وی اظهار کرد: مداحان اهل بیت، نیازمند این هستند که با توجه به جلسات و هیاتی که برای نوحه‌خوانی حضور پیدا می‌کنند، در ابتدای امربه تلاوت آیاتی از کلام الله مجید بپردازند و همچنین سواد یک مداح، در تمام زمینه‌ها در برپایی یک جلسه قرآن و اهل بیت(ع) لازم است به طوری که حضور در کلاس‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی در ادامه افزود: اکثر مداحان اهل بیت(ع) تنها به مداحی مشغول هستند و کمتر به تلاوت قرآن می‌پردازند و از قواعد و روش‌های قرائت و تلاوت قرآن آگاهی ندارند و البته برگزاری این دوره‌ها با ارائه روش‌های قرآنی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
همانطور که اطلاع داریم مقوله جامع مداحی با روخوانی و روان‌خوانی قرآن کریم متفاوت است و قرار دادن مداحان در چهارچوب‌های قواعد آموزش قرآن، بسی سخت تر است و آموزش‌هایی که در این حیطه برای مداحان نیاز است با یک روند برنامه‌ریزی شده در دارالقرآن مداحان تدریس می‌شود.
عبادی‌مقدم با تاکید بر اینکه قاعده خواندن قرآن کریم با خواندن مداحی متفاوت است، افزود: قاعده خواندن قرآن کریم با خواندن مداحی متفاوت است، مداحی که آموزش قرائت قرآن را فرامی‌گیرد، این قالب براساس دستور زبان عربی است اما مداحی براساس دستور زبان فارسی است که در فراگیری هر یک به طور جداگانه مباحثی مطرح است و دستورات آموزشی متفاوت در مداحی و قرائت قرآن وجود دارد.
وی افزود: وقتی وارد جلسات هیئتی و مداحی اهل بیت(ع) می‌شویم با اشک‌هایی ماتم‌زده در سوگ سید الشهداء غرق می‌شویم و اگر این جلسات با سوز و نوای قرآن کریم همراه باشد، فضای محفل را با قرآن و عترت پرمی‌کند و در اینجا است که می‌توان آگاهی از قواعد قرآنی برای مداحان و ذاکران اهل بیت(ع) وآشنایی با صوت و لحن را از الزامات شمرد.
عبادی‌مقدم گفت: مداحی مقوله جدایی از قرآن است و بسیار ساده‌تر با ادبیات و دستگاه‌های ایرانی عجین شده است، اما در زمان آموزش قرآن به صورت کلاسیک توجه به قواعد و دستگاه‌های عرب مهم است و در آموزش به یک مداح باید تکرار و تمرین انجام شود تا لهجه فارسی مداحی با لهجه و صوت قرآنی همراه باشد و یک مداح با توانایی بتواند در مراسم از قرائت قرآن بهره و به مداحی بپردازد که برای این امر حضور در کلاس‌های این دارالقرآن لازم است. این مداحان از سواد قرآنی متوسطی برخوردارند و برای پیشبرد سواد قرآنی این ذاکران باید به صورت تخصصی پیش رفت.
عبادی‌مقدم به منظور استقبال بیشتر جوانان و مداحان از این دوره‌های آموزشی، افزود: دوره صوت و لحن با حضور 10 نفر از علاقه‌مندان به قرآن در حال برپایی است که به منظور علاقه‌مند شدن مداحان و برخی از جوانان باید تشویقاتی صورت گرفته شود.
در ادامه نیز به سراغ چند تن از شاگردان کلاس صوت و لحن قرآن رفته و از آنان ضرورت حضور در دوره‌های آموزش قرآن را جویا شدیم که در این میان به پاسخ‌های متفاوتی دست یافتیم.
قدرت‌الله سلطانی از دانشجویان رشته الهیات است که در این دوره از کلاس‌های آموزش قرآن برای مداحان شرکت کرده، می‌گوید: هنگامی که متوجه راه اندازی دوره‌های آموزش قرآن در دارالقرآن خانه مداحان شدم، برای تکمیل آموزه‌های قرآنی در این دوره‌ها شرکت کرده‌ام تا خلأهای قرآنی خود را غنی کرده و از اساتید مجرب بهره‌مند شوم.
وی با اشاره به لزوم برپایی این دوره‌ها برای مداحان افزود: مداحان اهل بیت(ع) در حوزه قرآنی، دارای کمبودهای قرآنی هستند و در مجالس سوگ سیدالشهدا(ع) بارها شاهد بوده که نوحه و شعرهایی تهی از آیات قرآن و مفهوم قرآن به صورت رجز خوانده می‌شود که اگر این اشعار با مضامین قرآنی همراه شود، می‌تواند مستمعان جلسات را سر شوق بیاورد.
عجین کردن مداحی با معارف قرآنی
مهدی میثمی یکی دیگر از مداحان علاقه‌مند به آموزش قرآن بیان کرد: از کودکی به خدمتگزاری و نوکری اهل بیت(ع) مشغول هستم و یادگیری قرآن را برای یک مداح لازم می‌دانم. قرآن یک دریای بی‌کران است که انسان هرچه در آن بیشتر غوطه‌ور شود، بیشتر کسب معرفت و معنویت خواهد داشت و این موضوع به نوبه خود دارای ارزش است و یک مداح با کسب معارف قرآنی و تلاوت کلام خدا به صورت فنی و بهره‌مندی از اساتید می‌تواند در حرفه اهل بیت(ع) در سرایش اشعار از مفاهیم قرآنی استفاده کند و حتی در ادعیه‌خوانی از آیات قرآن بی‌نصیب نشود.
وی درباره این بهره‌مندی از کلاس‌های دارالقرآن خانه مداحان افزود: این کلاس‌ها برای مداحان به خوبی در حال برگزاری است، اما باید مباحث تفسیری و احکام، ادبیات و ... نیز در بین دروس برنامه‌ریزی شود و البته بازخورد این کلاس‌ها پس از مدتی توسط مدیران دارالقرآن مورد بررسی و اگر نیاز به تجدید نظری درباره آموزش‌ها باشد انجام شود تا استفاده بهینه صورت گیرد.
جلسات پر از خالی مداحان اهل بیت(ع)
در ایام محرم الحرام اندک افرادی هستند که برای سوگواری سید الشهدا(ع) و یارانش به هیئت‌ها، مساجد و مجالس عزاداری نرفته و شاهد جمعیت موج موج عاشقان امام حسین(ع) نباشند و با وجود مداح توانا از این مجالس از نظر معنوی دست خالی برگردند و هر جا مداح است و نجوای حسین(ع)، جمعیت تا درهای خروجی مجالس به عزا مشغول هستند و با این تصور وارد کلاس آموزش قرآن کریم شدیم و این کلاس را پر از فضای معنوی و خالی از مداحان علاقه‌مند به قرآن مشاهده کردیم و این جمعیت با تعداد انگشت شماری مشغول فراگیری درس صوت و لحن بودند که برای ما جای تعجب بود و پس از جویا شدن حضور کمرنگ مداحان در این کلاس‌های قرآنی، عدم تبلیغات مناسب عنوان شد، کلاسی که با چند نفر از علاقه مندان به قرآن آغاز شده است و برخی از این افراد نیز مداح نبودند و برای تکمیل آموزه‌های قرآنی خود دراین دوره‌ها شرکت کرده بودند.
برگزاری افتتاح رسمی دارالقرآن خانه مداحان
مراسم افتتاح دارالقرآن تخصصی خانه مداحان، در روز 25 شهریورماه با حضور لاله افتخاری، رئیس فراکسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، احمد ابوالقاسمی قاری بین المللی و جمعی از مداحان پیشکسوت در فرهنگسرای خاوران، برگزار شود طی گفت و گویی که با محمدرضا مقدم، عضو هیئت مدیره خانه مداحان اهل بیت(ع) و مسئول دارالقرآن خانه مداحان اهل بیت(ع) انجام شد، وی در ابتدا از ضرورت برگزاری این دوره‌های آموزشی به مداحان اهل بیت(ع) تاکید کرد و افزود: پیامبر در فرمایشات خود می‌فرمایند: «من در میان شما دو امانت نفیس و گرانبها می‌گذارم یکی کتاب خدا؛ قرآن و دیگری عترت و اهل بیت خودم. مادام که شما به این دو دست بیازید هرگز گمراه نخواهید شد و این دو یادگار من هیچ‌گاه از هم جدا نمی‌شوند».
وی ادامه داد: انس با قرآن کریم بر هر مسلمانی واجب است و برای اعضای خانه مداحان اهل بیت(ع) نیز آموزش و انس با قرآن همواره دارای اهمیت بوده و آشنایی مداحان از آیات قرآن و مفاهیم قرآنی در حیطه کاری آنان در مجالس عزاداری دارای ارزش است.
مسئول دارالقرآن خانه مداحان اهل بیت(ع) درباره استقبال کم از این کلاس‌های قرآنی از سوی مداحان گفت: با توجه به اینکه مراسم باشکوهی برای افتتاح دارالقرآن از سوی خانه مداحان در شهریورماه سال جاری برپا شد، ما را بسیار خشنود کرد و امیدوار بودیم که دو هزار مداح اهل بیت(ع) از این کلاس‌ها استقبال داشته باشند، اما متاسفانه به دلایلی با تعداد محدودی همراه شدیم.
وی به دلایل عدم حضور مداحان در دوره‌های آموزشی دارالقرآن خانه مداحان اشاره و اظهار کرد: پس از برپایی مراسم افتتاحیه دارالقرآن با مناسبت‌های مذهبی مانند عید غدیر خم همراه شدیم که در این راستا مداحان، مشغول مراسم‌های جشن بودند و دلیل دیگر اینکه هیچ مداحی در ایام محرم الحرام و صفر المظفر در این کلاس‌ها حضور نداشت و به نوعی این کلاس‌های قرآن تعطیل بود و البته تبلیغات نقش مهمی در برگزاری و استقبال مداحان دارد که متاسفانه تبلیغات کمرنگی نیز تاکنون صورت گرفته است، امیدواریم با فراخوانی که به زودی به منظور حضور در کلاس‌های دارالقرآن ویژه مداحان انجام شود، بتوانیم استقبال خوبی داشته باشم.
سمیه عیادی
