«نقد و بررسی پروژه عقلانیت و معنویت» در موسسه مطالعات تمدن اسلامی
گروه اندیشه: متولی امامی با بیان اینکه باید با مبانی و زمین فکری مخاطب درگیر شویم گفت، برای نقد آقای ملکیان باید از او بپرسیم اگر شما معنویت را مطلق رضایت می‌دانید، تکلیفتان با طالبات، تکفیری‌ها و داعش چیست؟
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، سیزدهمین جلسه گفتمان‌پژوهی با عنوان "نقد و بررسی پروژه عقلانیت و معنویت” از مصطفی ملکیان، به میزبانی موسسه مطالعات تمدن اسلامی و در محل فرهنگسرای مهر کاشان، برگزار گردید.
در این جلسه حجتالاسلام و المسلمین سیدمحمد حسین متولی‌امامی، مدیر مسئول موسسه متا، گفت: ایمان در اندیشه آقای مصطفی ملکیان اهمیت محوری دارد، بدین معنا که شریعت نوعی قرائت خودخواهانه از دین توسط فقهاست و تنها و تنها راه رهایی برای آدمی از درد و رنج، علم و عقلانیت است. درد و رنج همه آن چیزی است که مانع از آسایش انسان باشد و لذا به نظر می‌رسد منظور او درد و رنج مادی است. تنها دغدغه ملکیان حقیقت است. رویکردی اگزیستانسیالیستی که می‌خواهد نگاهی واقعی به وجود داشته باشد. او معتقد است باید ببینیم وجود از ما چه می خواهد و این مسئله‌ای نیست که شریعت برای ما تعیین کند، بلکه شما باید تنها و تنها به خود و دورن خود رجوع کنید و آن را دریابید.
وی ادامه داد:ریشه آرای مصطفی ملکیان را می‌توان در مکتب دوم و سوم فرانکفورت به وضوح دید. وقتی پست‌مدرن‌ها از رهایی بشر ناامید شدند به این اندیشه رسیدند که بایستی با رضایت باطنی و هر آنچه تأمین کننده لذات شخصی ایشان است زندگی کنند. مارکسیست‌ها معتقد بودند که علم مدرن مانع از آزادی است، همچنین ملکیان در مخالفت با مولفه‌های مدرنیته غربی، فقه را مخالف با آزادی می‌داند، لذا آراء خود را مطرح کرده است و آن را به جامعه ایران آورده است. او معتقد است دین امری است پیشامدرن و فقها و علمای دین همگی موجوداتی ماقبل تاریخ‌اند. دین را جز با تفسیرهای نوین و اصلاح‌گرائی دینی نمی‌توان درک کرد.
مدیر مسئول موسسه متا، تصریح کرد: این طرح روشنفکری در ایران است که قائل به یک نظام حقوقی خاص است. در این نظام حقوقی کمترین جرم‌انگاری لحاظ می‌گردد و در درجه دوم آنچه اهمیت دارد رسیدن به حق در کمترین زمان و با کمترین هزینه است و برای تحقق آن جزئی‌ترین حقوق را هم مورد پیگیری قرار می‌دهد. منظر متفاوت، تصویر جامعه را از همه چیز دگرگون می‌سازد چنانچه اگر شما همه چیز را در دوگانه حق و باطل، دموکراسی و دیکتاتوری قرار دهید و به مقایسه بگذارید این معنا آشکار می‌شود. در دوگانه حق و باطل، ولایت فقیه حق است، اما لیبرال دموکراسی باطل، در حالی که در دوگانه دموکراسی و دیکتاتوری، ولایت فقیه در جایگاه دیکتاتور قرار می‌گیرد.
متولی‌امامی در پایان گفت: بنابراین مهم است که ساختار نگاه ما به کدام سمت و زمین فکر ما چگونه است. جبهه روشنفکری آرای زیادی را طرح کرده است، اما باید بگوییم جایی که زمین فکر عوض می‌شود، دیگر نوبت به مسئله‌ها نمی‌رسد. اگر وارد زمین فکری بشویم باید از آقای ملکیان بپرسیم، مبانی پروژه عقلانیت و معنویت شما از کجا گرفته شده است؟ دوم اینکه اگر شما معنویت را مطلق رضایت و کسب آرامش باطنی می‌دانید، تکلیف با امثال انسان‌هایی چون طالبان، تکفیری‌ها و داعش در جهان چیست؟ به نظر می‌رسد بسیاری از نقدها که تاکنون درباره آرای روشنفکری در ایران طرح شده، فلسفی باشد در حالی که این گونه نقد زمانی که مخاطب خود دین و فلسفه را نمی‌پذیرد، نمی‌تواند شکننده و جوابگو باشد. لذا باید با مبناها و زمین فکری مخاطب درگیر شویم تا بتوانیم وارد گفتگو و نقد بشویم.
گفتنی است حجتالاسلام متولی‌امامی از اساتید حوزه علوم اسلامی دانشگاه کاشان و از طلاب موسسه آیت‌الله مصباح، دارای مدرک کارشناسی حقوق، ارشد علوم اجتماعی، و سطح سه حوزه هستند و سیزدهمین جلسه گفتمان پژوهی روز سه شنبه، اول دی ماه برگزار شد.
در این جلسه حجتالاسلام و المسلمین سیدمحمد حسین متولی‌امامی، مدیر مسئول موسسه متا، گفت: ایمان در اندیشه آقای مصطفی ملکیان اهمیت محوری دارد، بدین معنا که شریعت نوعی قرائت خودخواهانه از دین توسط فقهاست و تنها و تنها راه رهایی برای آدمی از درد و رنج، علم و عقلانیت است. درد و رنج همه آن چیزی است که مانع از آسایش انسان باشد و لذا به نظر می‌رسد منظور او درد و رنج مادی است. تنها دغدغه ملکیان حقیقت است. رویکردی اگزیستانسیالیستی که می‌خواهد نگاهی واقعی به وجود داشته باشد. او معتقد است باید ببینیم وجود از ما چه می خواهد و این مسئله‌ای نیست که شریعت برای ما تعیین کند، بلکه شما باید تنها و تنها به خود و دورن خود رجوع کنید و آن را دریابید.
وی ادامه داد:ریشه آرای مصطفی ملکیان را می‌توان در مکتب دوم و سوم فرانکفورت به وضوح دید. وقتی پست‌مدرن‌ها از رهایی بشر ناامید شدند به این اندیشه رسیدند که بایستی با رضایت باطنی و هر آنچه تأمین کننده لذات شخصی ایشان است زندگی کنند. مارکسیست‌ها معتقد بودند که علم مدرن مانع از آزادی است، همچنین ملکیان در مخالفت با مولفه‌های مدرنیته غربی، فقه را مخالف با آزادی می‌داند، لذا آراء خود را مطرح کرده است و آن را به جامعه ایران آورده است. او معتقد است دین امری است پیشامدرن و فقها و علمای دین همگی موجوداتی ماقبل تاریخ‌اند. دین را جز با تفسیرهای نوین و اصلاح‌گرائی دینی نمی‌توان درک کرد.
مدیر مسئول موسسه متا، تصریح کرد: این طرح روشنفکری در ایران است که قائل به یک نظام حقوقی خاص است. در این نظام حقوقی کمترین جرم‌انگاری لحاظ می‌گردد و در درجه دوم آنچه اهمیت دارد رسیدن به حق در کمترین زمان و با کمترین هزینه است و برای تحقق آن جزئی‌ترین حقوق را هم مورد پیگیری قرار می‌دهد. منظر متفاوت، تصویر جامعه را از همه چیز دگرگون می‌سازد چنانچه اگر شما همه چیز را در دوگانه حق و باطل، دموکراسی و دیکتاتوری قرار دهید و به مقایسه بگذارید این معنا آشکار می‌شود. در دوگانه حق و باطل، ولایت فقیه حق است، اما لیبرال دموکراسی باطل، در حالی که در دوگانه دموکراسی و دیکتاتوری، ولایت فقیه در جایگاه دیکتاتور قرار می‌گیرد.
متولی‌امامی در پایان گفت: بنابراین مهم است که ساختار نگاه ما به کدام سمت و زمین فکر ما چگونه است. جبهه روشنفکری آرای زیادی را طرح کرده است، اما باید بگوییم جایی که زمین فکر عوض می‌شود، دیگر نوبت به مسئله‌ها نمی‌رسد. اگر وارد زمین فکری بشویم باید از آقای ملکیان بپرسیم، مبانی پروژه عقلانیت و معنویت شما از کجا گرفته شده است؟ دوم اینکه اگر شما معنویت را مطلق رضایت و کسب آرامش باطنی می‌دانید، تکلیف با امثال انسان‌هایی چون طالبان، تکفیری‌ها و داعش در جهان چیست؟ به نظر می‌رسد بسیاری از نقدها که تاکنون درباره آرای روشنفکری در ایران طرح شده، فلسفی باشد در حالی که این گونه نقد زمانی که مخاطب خود دین و فلسفه را نمی‌پذیرد، نمی‌تواند شکننده و جوابگو باشد. لذا باید با مبناها و زمین فکری مخاطب درگیر شویم تا بتوانیم وارد گفتگو و نقد بشویم.
گفتنی است حجتالاسلام متولی‌امامی از اساتید حوزه علوم اسلامی دانشگاه کاشان و از طلاب موسسه آیت‌الله مصباح، دارای مدرک کارشناسی حقوق، ارشد علوم اجتماعی، و سطح سه حوزه هستند و سیزدهمین جلسه گفتمان پژوهی روز سه شنبه، اول دی ماه برگزار شد.
