معیارهای رتبه بندی نوآورترین دانشگاه‌های جهان
گروه دانشگاه: سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، با اعلام اینکه، یکی از دغدغه‌های اساسی در کلیه کشور‌ها، کاربردی نمودن علم تولید شده است، هشت معیار رتبه بندی نوآورترین دانشگاه‌های جهان را تشریح کرد.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا)، به نقل از اداره روابط عمومی و همکاری‌های علمی- بین‌المللی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) و مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST)، محمدجوتد دهقانی، سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اعلام کرد: یکی از دغدغه‌های اساسی در کلیه کشور‌ها، کاربردی نمودن علم تولید شده است. سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری و همچنین نقشه جامع علمی کشور نیز به تبدیل علم به ثروت و قدرت با حفظ ارزش‌های اسلامی تاکید کرده‌اند. تا قبل از جنگ جهانی دوم دانشگاه‌ها نهادهای عمدتا آموزش محور بودند، اما بعد از جنگ انتظارات پژوهشی از دانشگاه‌ها افزایش یافت. از سال ۱۹۹۴ به این طرف دنیا به دنبال تولید علم کاربردی است، علمی که علاوه بر تاثیر گذاری در شبکه علم بین المللی، در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی نیز کارآمد باشد. از همین رو، شاخص‌های سنجش میزان پیشرفت علمی نیز تغییر کرده و مرتبا در حال تکامل هستند.
دهقانی بیان داشت: نوآوری از مهم‌ترین ارکان دنیای تجارت است و از آنجا که یکی از مهم‌ترین متولیان تولید علم دانشگاه‌ها بوده و هستند و همچنین علم سنگ زیربنای نوآوری است، انتظار می‌رود که دانشگاه‌ها علمی را تولید کنند که علاوه بر اثربخشی اقتصادی و اجتماعی به نوآوری در دنیای تجارت نیز کمک نماید. نوآوری غالبا به خلق ایده‌ها یا محصولات جدید دلالت دارد و نیازمند تفکر خلاقانه است، بُعدی که تقویت آن نیازمند برنامه ریزی و هدایت سیاستگذاران علمی در دانشگاه‌ها است.
سرپرست ISC اظهار داشت: از دیدگاه معنا‌شناسی، «نوآوری» مفهومی گسترده با معانی مختلف است که این امر سنجش آن را دشوار می‌نماید. با پایان جنگ جهانی دوم و به صورت همزمان با پررنگ‌تر شدن نقش اقتصاد در عرصهٔ بین‌الملل، اقتصاددانان، محققان و سرمایه‌گذاران همواره به دنبال شاخص‌های کمی بودند تا از آن طریق بتوانند نوآوری را بسنجند. در این میان پایگاه استنادی آی. اس. آی (تامسون رویترز) در سال ۲۰۱۵ به رتبه بندی دانشگاه‌ها بر اساس میزان نوآوری آن‌ها پرداخت. این‌ها کامل‌ترین شاخص‌های بوده‌اند که تاکنون در سطح بین المللی برای سنجش میزان نوآوری دانشگاه‌ها ارائه شده‌اند. این شاخص‌ها نشان می‌دهندکه کدام دانشگاه‌ها علمی را تولید می‌کنند که بیشترین میزان نوآوری را دارد، بعبارت دیگر اثربخشی علم تولید شده در حوزه تجارت و اقتصاد مورد سنجش قرار گرفته است و یکصد دانشگاه بر‌تر دنیا در حوزه نوآوری توسط موسسه تامسون رویترز (آی. اس. آی) معرفی شدند.
وی تصریح کرد: ابتدا ۵۰۰ موسسه دولتی و دانشگاهی که بیشترین تعداد مقالات را بین سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ در نشریات علمی نمایه شده در پایگاه مجموعه «web of science» تامسون رویترز منتشر کرده بودند، شناسایی گردید. در گام بعدی برای همین دوره زمانی دانشگاه‌هایی که بیشترین تعداد اختراعات را به ثبت رسانیده بودند نیز انتخاب شدند. با این پیش فرض که استناد اختراعات به مقالات بیانگر استفاده از آن مقاله علمی برای اختراع بوده است، سپس، تعداد استنادهای صورت گرفته از کل اختراعات ثبت شده به مقالات علمی ۵۰۰ دانشگاه انتخاب شده محاسبه گردید.
معیارهای رتبه بندی نوآورترین دانشگاه‌های جهان
دهقانی ادامه داد: توالی زمانی اختراعات ثبت شده، تعداد اختراعات ثبت شده، تعداد استنادهای دریافت شده توسط اختراع‌های ثبت شده، تعداد استنادهای اختراعات ثبت شده به کمیت تولید علم دانشگاه، تعداد مقالات مشارکتی دانشگاه با بخش صنعت، کمیت تولید علم و تاثیر استنادی مقالات صنعتی دانشگاه، معیارهای اصلی تعیین و رتبه بندی نوآورترین دانشگاه‌های دنیا توسط آی. اس. آی بوده‌اند.
آمریکا، دارای بیشترین دانشگاه نوآور
وی افزود: براساس رتبه بندی آی. اس. آی، نیمی از دانشگاه‌های نوآور دنیا متعلق به آمریکا هستند. همچنین کشورهای ژاپن، فرانسه، کره جنوبی، آلمان، انگلستان، سوئیس، هلند، بلژیک، کانادا، چین، دانمارک و سنگاپور هر کدام به ترتیب بین ۹ تا ۱ دانشگاه در بین ۱۰۰ دانشگاه نوآور دنیا دارند. دانشگاه‌های استنفورد، موسسه فناوری ماساچوست، هاروارد، واشینگتن، می‌شگان و دانشگاه نورت وسترن پنج دانشگاه بر‌تر دنیا از لحاظ نوآوری هستند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) خاطرنشان کرد: کشور‌ها برای پیشرفت علمی ناگزیرند نه تنها پارادایم‌های جدید را درک کنند، بلکه بایستی به هدایت نهادهای علمیشان در همین راستا بپردازند.
وی در ادامه گفت: درکشور ما طی سال‌های گذشته بیش از هر چیز کمیت تولید علم و تعداد مقالات مورد تاکید قرار گرفته است. کیفیت علمی یکی از اساسی‌ترین شاخص‌های سنجش میزان پیشرفت علمی کشور‌ها است، زیرا علمی که مورد استفاده قرار نگیرد علمی اثربخش نیست. دیپلماسی علمی علاوه بر اینکه در اسناد بالادستی صراحتا مستند شده، امروزه به عنوان ابزاری برای تبدیل علم به قدرت و همچنین ثروت مورد توجه پیشرفته‌ترین کشورهای علمی دنیا قرار گرفته است به نحوی که قدرتمند‌ترین سیاستمداران بر آن تاکید ویژه‌ای دارند. اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی نیز یکی از ابعاد مهم علم مدرن است. بنابراین دانشگاه‌ها در علم مدرن در بُعد نوآوری نیز اثربخش هستند.
