کامران ندری، عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به ادغام مؤسسه ثامنالحجج در بانک پارسیان اظهار کرد: از لحاظ قانونی اطلاع کاملی در مورد این اقدام ندارم اما قطعا این امر از لحاظ تئوریک شدنی است. در آمریکا این کار را صندوق ضمانت سپرده انجام میدهد و هنگامیکه بانک یا مؤسسهای دچار مشکل میشود، صندوق ضمانت سپرده این اختیار را دارد که به لحاظ قانونی این موضوع را حل و فصل کند.
اختیار بانک مرکزی برای انحلال یا ادغام مؤسسات
وی ادامه داد: صندوق ضمانت سپرده در آنجا همه اختیارات لازم را داراست اما در ایران، این درست است که دارای صندوق ضمانت سپرده هستیم اما این اختیارات، قانونا به این صندوق داده نشده است و بانک مرکزی میتواند چنین اقدامی را انجام دهد؛ بنابراین به لحاظ منطقی و با توجه به تجربه سایر کشورها، اقدامی که بانک مرکزی در مورد مؤسسه ثامنالحجج انجام داد، صحیح و شدنی است.
ندری اظهار کرد: در چنین شرایطی به این دلیل که این مؤسسههای سپردهپذیر بسیار حساس هستند، معمولا سعی میکنند کار به مرحله اعلام ورشسکستگی نرسد و کمترین آسیب به سپردهگذاران برسد و اصل بر آن است که تا آنجا که ممکن است به گونهای عمل کنند که حقوق سپردهگذاران حفظ و حراست شود.
مشکلات داخلی بانک پارسیان
عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق(ع) تأکید کرد: بانک مرکزی هم در همین راستا احتمالا با بانکها مذاکره کرده است اما اینکه چرا بانک پارسیان انتخاب شده است برای خود من هم جای سؤال است، به این دلیل که این مؤسسه، خودش هم حداقل تا چند وقت پیش با مشکل مواجه بود و اینکه چرا این مؤسسه، این موضوع را پذیرفته است جای سؤال دارد اما در مجموع، امر بعیدی نیست که بانک مرکزی چنین اختیاری را داشته باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که مشکلات اساسی بانک پارسیان چیست؟ اظهار کرد: معمولا اطلاعات درون بانکها محرمانه است و خودشان فاش نمیکنند و بانک مرکزی هم اگر در جریان باشد آن را در دسترس عموم قرار نمیدهد و ملاحظاتی هم دارد؛ چراکه اگر براساس این اطلاعات شایعاتی درست شود میتواند اثرات مخربی را در پی داشته باشد.
حکمیت بانک مرکزی در هنگام ضعف مؤسسات
مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی خاطرنشان کرد: به دلیل این محرمانه بودن اطلاعات، نمیتوان به شنیدهها اکتفا کرد اما برای مدتی، شنیدهها بر این بود که خود بانک پارسیان هم وضعیت مناسبی ندارد.
ندری در پاسخ به این پرسش که آیا در چنین شرایطی، مؤسسه مورد نظر مصلوبالاختیار میشود یا حق برگزاری مجمع و تصمیمات نهایی را دارد؟ اظهار کرد: در چنین شرایطی، این مؤسسات به طور کل منحل یا در یک بانک جدید ادغام میشوند، سهامدارانشان وارد ترکیب سهامداری در بانک پارسیان میشوند و به احتمال زیاد چند کرسی در هیئتمدیره بانک پارسیان پیدا میکنند. این موارد به توافقاتی که اتفاق میافتد و قدرت چانهزنی طرفین بستگی دارد و احتمالا بانک مرکزی حکمیت میکند.
پیگیری منافع سپردهگذاران توسط بانک مرکزی
عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به این پرسش که آیا به نظر شما در چنین مواردی، خود مؤسسه مورد نظر هم خواهان این اتفاق است یا وادار به این کار میشود؟ گفت: خود مؤسسه هم خواهان این امر است و چاره دیگری هم ندارد ولی وقتی به لحاظ مالی مشکل پیدا میکنند، معمولا اختیار با نهاد حاکمیتی است که مثلا در آمریکا صندوق ضمانت سپرده و در ایران بانک مرکزی است.
وی ادامه داد: بنابراین از بیم حکمی که این نهاد حاکمیتی میدهد مجبورند به آن تن بدهند؛ چراکه گزینه بعدی احتمالا گزینه سختتری است اما سعی میکنند امتیازی از بانک مرکزی بگیرند. همچنین باید توجه داشت در چنین مواردی بانک مرکزی منافع سپردهگذاران را پیگیری میکند تا آسیبی به سپردههای مردم وارد نشود.
وی در پایان تأکید کرد: بنده گمان میکنم مهمترین نگرانی و دغدغه نهاد حاکمیت، حفظ حقوق سپردهگذاران است و اگر این مورد حفظ شود بانک مرکزی میتواند تا حدودی با مماشات با آنها برخورد کند.
گفتوگو از اکبر ابراهیمی