«ایستاده در غبار» فاقد معیارهای عادی جذابیت برای مخاطبان است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به نقل از ارتباطات و اطلاع‌رسانی سی‌و‌چهارمین جشنواره فیلم فجر، نشست نقد و بررسی سینمایی «ایستاده در غبار» به کارگردانی محمدحسین مهدویان امروز، پانزدهم بهمن در برج میلاد برگزار شد.

پوریا ذوالفقاری، منتقد جلسه در ابتدا اظهار کرد: در دهه 90 بحث‌هایی شد که چرا به شهدا و سرداران دوره جنگ نپرداخته‌ایم. بر همین اساس تلاش‌هایی هم انجام شد که در اکثر موارد به نوعی تقلید از سینمای هالیوودی بود، اما فکر می‌کنم این فیلم از این جهت بسیار متفاوت عمل کرده و این الگو را تغییر داده است. در جنگ هشت ساله ما ادبیاتی حاکم است که نمی‌توان با الگو گرفتن از سینمای آن سوی آب به آن پرداخت. این کارگردان نیز شیوه‌ای متکی بر تحقیق را پیش گرفته و تلاش دارد مفاهیم مدنظر خود را به شیوه سینمایی بیان کند موضوعی که در بسیاری فیلم‌های جنگی جای آن خالی بوده و نادیده گرفته شده است.

این منتقد سینما ادامه داد: برای ساخت فیلم جنگی موفق، باید ابتدا سینما را بلد بود. فکر می‌کنم اگرچه به این فیلم ایراداتی وارد است، اما با این حال «ایستاده در غبار» از چند اتفاق مهم جشنواره به شمار می‌رود و از منتقدان می‌خواهم درباره این راه جدید مطالب متعددی بنویسند تا با پرداخت به نقاط قوت و ضعف این الگوی جدید، دوباره سینمای جنگ ماه 10 سال در جا نزند.

مهدویان، کارگردان جوان این فیلم نیز در پاسخ به این پرسش که چه انتقادهایی نسبت به این نوع روایت از زندگی شهدا وجود داشته، عنوان کرد: در این موضوعات به هر حال حساسیت‌هایی وجود دارد، من فکر می‌کنم بخشی از این اتفاق به خط قرمزهایی برمی‌گردد که خودمان در ذهن می‌سازیم. من در کار قبلی این قضیه را تجربه کرده بودم که می‌توان موضوعات این چنین را هم متفاوت نگاه کرد، اما از همان ابتدا که فیلمنامه را می‌نوشتم، فکر می‌کردم اصلا قبول نمی شود و برایم عجیب بود که وقتی خوانده شد به جز در برخی موارد کوچک که برایش راه پیدا کردیم، موافق بودند.

وی افزود: قبول کنیم که باید حرف‌های تازه بزنیم و نگاه جدیدی را به فضای جنگ بسازیم. با این حال تولید کننده و سرمایه‌گذاران قطعا تحت فشارهایی بوده‌اند و از این پس هم خواهند بود، اما وقتی قرار است کار تازه‌ای انجام شود، خود تهیه‌کننده‌ها هم پای کار می‌ایستند.

این کارگردان در پاسخ به این پرسش که آیا به اکران این اثر در سینما فکر کرده است، اظهار کرد: حتی اگر از فیلم استقبال هم نشود، اتفاقی نمی‌افتد، در طول سال فیلم‌های زیادی هستند که اکران می‌شوند و مورد توجه قرار نمی‌گیرند، اجازه بدهید فیلم ما هم یکی از همان‌هایی باشد که مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

مهدویان در ادامه با تاکید بر این‌که «ایستاده در غبار» معیارهای عادی برای جذابیت را ندارد، اضافه کرد: با این حال فیلم در سه روز اول اکران در میان آرای مردمی جایگاهی خوبی دارد. اما متاسفانه مد شده که وقتی کسی نظری دارد و دو نفر از اطرافیانش هم با او هم عقیده هستند، فکر می‌کند مردم این طور فکر می‌کنند، در صورتی‌که این طور نیست. قرار نیست همه مردم را راضی کنیم.

وی تاکید کرد: من وقتی فیلمی را می‌سازم و عرضه می‌کنم، شما به عنوان مخاطب محق هستید که بگویید باید در جشنواره باشد یا نباشد، اما خوشحالم که هیئت انتخاب مانند شما فکر نمی‌کنند. من فیلم خودم را با مسیر قانونی ساخته‌ام و به جشنواره داده‌ام و فکر نمی‌کنم افرادی که در هیئت انتخاب هستند فشارپذیر باشند.

مهدویان یادآور شد: نباید ژست این را بگیریم که می‌خواهیم روشنگری کنیم و با طرح سوال‌هایی به ذهن‌ها جهت بدهیم و اصلا نمی‌دانم چرا صحبت‌هایی از این دست که اعضای هیئت انتخاب تحت فشارهایی این فیلم را در بخش سودای سیمرغ قرار داده‌اند، به وجود آمده است.

وی در ادامه همچنین عنوان کرد: «ایستاده در غبار» ساخته شده و باید مورد بررسی قرار گرفته شود که اصلا این فیلم در چه ژانری باید باشد، اما اگر فیلم را به بخش مستند می‌دادم، پذیرفته می‌شد؟ این فیلم حتی یک فریم عکس مستند ندارد!

امیر بنان، جانشین تهیه‌کننده این فیلم هم درباره برنامه‌ریزی‌ها برای اکران این فیلم و این‌که آیا «ایستاده در غبار» در گروه هنر و تجربه نمایش داده می‌شود؛ گفت: پیشنهادات خوبی برای پخش این فیلم داریم و برای اکران آن گروه‌هایی متنوع‌تر از هنر و تجربه پیش رو داریم . به شخصه نیز بر این باورم که فیلم فروش خاص خود را هم خواهد داشت. 

هادی حجازی فر، بازیگر این فیلم هم عنوان کرد: واقعیت این است زمانی که همکاری در این فیلم را پذیرفتم هیچگاه فکر نمی‌کردم آنقدر سخت باشد. از همان ابتدا تنها روزی سه ساعت گریم داشتیم و بزرگترین مشکل من همین گریم بود. از سوی دیگر سرعت کار هم بسیار بالا بود. درضمن درباره نداشتن دیالوگ هم باید بگویم، فیلمی قبل از اثر قبلی کارگردان ندیده بودم که در آن به این شیوه عمل شود.

بازیگر «ایستاده در غبار» در ادامه با اشاره به باورپذیری گریم او در این فیلم برای آشنایان شهید متوسلیان، متذکر شد: بسیار خوشحالم که یک تجربه تئاتری به لحاظ تداوم حس‌ها را در این فیلم تجربه کردم. این کار برای من بسیار سخت بود اما وقتی فیلمبرداری تمام شد لذت بی پایان حضور در صحنه نیز به پایان رسید.

محمدرضا شجاعی، طراح صحنه و لباس این فیلم نیز در توضیحی کوتاه عنوان کرد: این تجربه دوم من با کارگردان این فیلم بود و آنچه برایم بسیار جذاب است آنکه مهدویان در مقوله جنگ با توجه به تحقیقاتی که داشته به اجتهاد رسیده و گرنه افراد زیادی دوست دارند وارد این فضا شوند.