
احمد حاجیشریف، معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن سازمان دارالقرآنالکریم در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره دلایل رواج خط عثمانطه در قرآنهای چاپ ایران گفت: خط عثمانطه خطی است که امتیاز آن آزاد است و هر کسی بخواهد میتواند آن را اسکن کرده و به چاپ برساند؛ از این رو یکی از دلایل رواج این خط و استفاده ناشران از آن، رایگان بودن این نوع خط است.
وی افزود: از قرآنهایی که به شیوه ایرانی کتابت میشدند، ممانعت شد و ناشرانی که میخواستند قرآن چاپ کنند، تغییر دادن این نوع کتابت برایشان هزینهبر و زمانبر بود؛ از این رو به قرآن هایی روی آوردند که امتیاز آنها آزاد است و برای ناشران هزینهای ندارد.
حاجیشریف ادامه داد: سازمان دارالقرآن دو قرآن را در اختیار ناشران قرار داده که براساس 604 صفحه است و هر صفحه ختم به آیه بوده و ویژگیهای خط عثمانطه را دارد، اما برخی از معلمان قرآن و یا در صدا و سیما این قرآنها را عثمانطه معرفی میکنند و ما نامهای نوشتیم و درخواست کردیم که از اساتید بخواهند که به جای قرآن عثمانطه، آنها را قرآن 604 صفحهای ختم به آیه عنوان کنند که در این صورت این موضوع به تدریج جا میافتد.
وی تصریح کرد: قرآنهایی به خط ایرانی توسط 10 خوشنویس برتر به صورت 604 صفحهای ختم به آیه کتابت شده که به تدریج جا میافتد، اما در رسانه ما عثمانطه گفته میشود، به همین دلیل مردم تصور میکنند که قرآن عثمانطه قرآن خاصی است؛ در حالی که خودِ عثمانطه از روی قرآنی صفحهبندی شده، کتابت کرده که در قرون گذشته کاتبان قرآن نوشتهاند.
حاجیشریف در پاسخ به این سؤال که چه عامل سبب شده که اسم عثمانطه بر سر زبانها باشد، عنوان کرد: عربستان قرآنهایی را به خط عثمانطه چاپ میکند و حداقل در سال 100 هزار نسخه به حجاج ما میدهد و تبلیغات گستردهای در این زمینه انجام میدهد که این تبلیغات گسترده سبب رواج این قرآن در دنیا شده است و اغلب تصور میکنند این قرآن بینالمللی است و قرآنهای دیگر بینالمللی نیستند؛ در صورتی که قرآنهای ایران نیز همانند قرآنهای عربستان بوده و توسط خوشنویسان ایرانی در کشور چاپ شده است.
وی در ادامه به ویژگیهای خطوط ایرانی اشاره کرد و گفت: از لحاظ بعد خوشنویسی عثمانطه به خط نسخ عربی نوشته و آموزشی است و حروف نیز باز هستند و بعد هنری آن چندان قوی نیست، اما خوشنویسان ایرانی به نسخ ایرانی مینویسند و از نظر اعرابگذاری ویژگیهایی که در گذشته در خط عثمانطه وجود داشت، در این خط وجود ندارد، اما خوشنویسانی که در سالهای اخیر قرآن کتابت کردهاند، این قرآنها با قرآن عثمانطه تفاوتی نمیکند و عموم مردم نیز نمیتوانند آنها را از هم تشخیص دهند.
معاون نظارت بر چاپ و نشر قرآن در پاسخ به این سؤال که آیا نوع خط میتواند در فهم قرآن مؤثر باشد، بیان کرد: نوع خط تأثیری در فهم قرآن ندارد.
حاجیشریف تصریح کرد: ما دستمان از لحاظ خط خالی نیست؛ چرا که زیباترین قرآنها را ایرانیان نوشتهاند و ناشران باید قرآنهایی که این گونه هستند، را چاپ کنند.
وی در پاسخ به اینکه آیا نگارش با خطوط ایرانی قابلیت عرضه در سطح جهان را دارد، اظهار کرد: شکی در آن نیست و قرآنهای نفیس مانند قرآنهایی به خط نورالدین محمد، یاقوت مستعصمی، نغمه، ارسنجانی و ... در خارح از کشور چندین برابر ایران خریداری میشود و کسی خط عثمانطه را به صورت نفیس چاپ نمیکند؛ از این رو هم خط و هم هنر ایرانی سبب شده که قرآنهای نفیس ایران ظرفیت عرضه جهانی داشته باشند.