حجتالاسلام والمسلمین سجاد ایزدهی، مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره ملاکهای انتخاب اصلح در نظام اسلامی اظهار کرد: برخلاف نظامهای غربی که در انتخابات به دنبال دستیابی به قدرت و حکومت کردن هستند، در حکومت اسلامی صرف رسیدن به قدرت از مطلوبیت برخوردار نیست، بلکه غرض اجرای دین، خدمت به خلق و اموری است که در راستای اهداف دین قرار دارد و قدرت در این راستا ارزیابی میشود.
وی با بیان اینکه قدرت از منظر اسلام امر نکوهیدهای نیست و خیر ذاتی دارد و در راستای قدرت خدا قرار میگیرد، گفت: همانطور که قدرت خدا قدرت مطلوبی است، دستیابی به قدرت نیز مطلوب است اما قدرت در راستای اهداف دینی و رسیدگی به امت اسلامی به کار گرفته میشود، به همین دلیل کارگزاری باید برای نظام اسلامی و دستیابی به قدرت در نظر گرفته شود که آن را در راستای دو هدف تأمین غایت دین و رفاه ملت امر مطلوبی تلقی کند.
ایزدهی ادامه داد: با این پیش شرط که کارگزار در نظام اسلامی در مسیر تأمین منافع دین و امت قرار میگیرد، لذا چنین کارگزاری باید از بهترین افراد جامعه باشد و اگر خودش را بهترین و شایستهترین فرد نداند، طبیعتاً نمیتواند خود را کاندیدای منصبی کند؛ چرا که اگر کسی این صلاحیت را نداشته باشد و خود را عرضه کند، بر اساس روایات به جامعه خیانت کرده است. بر همین اساس اگر در انتخابات فرد اصلح، اعلم و مناسبتری وجود داشته باشد، با او رقابت نمیکند و به دور از هرگونه تعصبات قومی، قبیلهای و حزبی او را شایستهتر از خود معرفی میکند.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: همه افراد نظام اسلامی باید مهیای این منطق بشوند که مجموعهای از بهترین افراد را برای تصدی این منصب انتخاب کنند و هم رقبا این منطق را داشته باشند که شایستهترین فرد را بشناسند.
وی با تأکید بر ضرورت دوری از تخریب دیگران در فضای تبلیغاتی گفت: افرادی که تصور میکنند شایستگی منصبی را دارند، توانایی و توانمندیهای خود را عرضه میکنند و طبیعتاً مردم هستند که شایستگان را برای خدمت برمیگزینند.
ایزدهی همچنین اظهار کرد: ممکن است فردی که شایستگی حضور در حکومت را دارد خود را عرضه نکند؛ در حالی که در مبانی دینی ما آمده است که مقدمه واجب، واجب است چون احیای غایت دین واجب است؛ لذا اگر کسی شایستگی این منصب را دارد لازم است خود را عرضه کند و ویژگیهای خود را به دیگران بنمایاند تا او را به این منصب بگمارند؛ نمیشود در این خصوص تواضع کرد و به واسطه آن، خود، جامعه و دین را از هدایت حداکثری محروم کرد.
وی در ادامه به شیوههای تبلیغاتی در نظام اسلامی اشاره کرد و گفت: تبلیغات واقعنمایی است و گزافهگویی نیست؛ در نظام اسلامی تبلیغ به معنای مصطلح امروزی که مردم را وادار به انتخاب کنند، مطلوب نیست بلکه مردم باید فرد را به طور کامل بشناسند و با منطق عقلانی و بدیهی او را انتخاب کنند.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: بزک کردن، زیاده گفتن، کم گفتن و دروغ گفنن نه فقط توجیهی ندارد و مطلوب نیست، بلکه عملاً باعث میشود کسی که این دروغ را گفته شایستگی منصب کارگزاری را از دست بدهد.
وی تصریح کرد: معیارهایی که برای کارگزاری نظام اسلامی قرار دارد، معیارهای کلی شریعت و دین است که طبیعتاً ذیل احکام الهی اخلاق اسلامی و قوانین عرف قرار میگیرد و اگر کسی از این قوانین عدول کند عملاً تخلف کرده و شایستگی این مقام را ندارد و حتی اگر در این مقام قرار بگیرد، به ناحق بوده و غصبی است؛ از سوی دیگر فرد، بزه کرده و مجازات قانونی دنیوی دارد و مجازات اخروی نیز بر آن بار میشود.
ایزدهی با بیان اینکه باید در هر موردی کارگزار متناسب با آن در نظر گرفته شود، اظهار کرد: از این جهت معیارهای کلی وجود دارد که هم دین و هم شرع بر آن تأکید دارند؛ مواردی از جمله دانایی و توانایی است. فردی که در جایگاهی قرار میگیرد باید آن مقوله را به خوبی بشناسد و از تخصص قابل قبولی در این عرصه برخوردار باشد و اگر دانایی و توانایی متناسب با آن عرصه وجود نداشته باشد، فرد نمیتواند خود را عرضه کند.
وی ادامه داد: با توجه به این اوصاف، ویژگیهای جزئی دیگری وجود دارد که به واسطه آن ویژگیها میشود شخص را انتخاب کرد، از جمله این ویژگیها ایمان به باورهای دینی، طرفداری از مظلوم، ظلمستیزی، کارآمدی، شناخت دقیق مشکلات، مردمی بودن، زمانشناس بودن، مصلحتنگر بودن و آرمانگرایی در عین در نظرگرفتن واقعیتها است.
مدیر گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان اظهار کرد: اما در طرف مقابل اگر ملاک این باشد که یک کارگزار تنها در یک منطقه خاص امکانی ایجاد کند، طبیعتاً در نقطه عالی اداره جامعه به مشکل برمیخورد؛ اگر کسی برای انتخابات کاندیدا میشود و رأی میآورد در حالی که توانایی اداره جامعه به معنای وسیع را ندارد، حتی اگر مناطق خاصی را آباد کند، عملاً به سمت تهی کردن و از بین بردن ساختار نظام، تصویب قوانین ناکارآمد، تسلیم شدن در مقابل دشمن و ناکارآمدی نظام سیاسی حرکت کرده است؛ باید به این نکته توجه داشت که وظیفه یک نماینده قانونگذاری، نظارت و تدبیر مطلوب برای اداره جامعه اسلامی است.