اثر تغییرات آیین‌نامه پذیرش دکتری در ارتقای رشته‌های قرآنی
گروه دانشگاه: در سال جاری آیین‌نامه پذیرش دکتری با تغییراتی روبه‌رو شده است؛ تغییراتی که جایگاه دانشگاه‌ها را در سنجش ارتقا داده است و قرار است «تخصص‌محوری» را تحقق ببخشد.
ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور نیز در مورد جزئیات تغییر آزمون دکتری، می‌گوید: آیین‌نامه جدید دوره دکتری برای سال‌های ۹۵ و ۹۶ اجرایی می‌شود در تاریخ ۲ اردیبهشت ۹۴ توسط وزیر ابلاغ شده است.
وی با اشاره به اهداف آیین‌نامه جدید، اظهار می‌کند: در این آیین‌نامه چند هدف و سیاست دیده شده است. اولین هدف تفکیک فرآیند سنجش علمی از فرآیند پذیرش دانشجو است. پس از آن اعتباربخشی و استانداردسازی آزمون‌هاست و دیگر اینکه به گروه‌های آموزشی اختیار داده شده است که این موضوع نیز جهت استقلال دانشگاه‌هاست. هدف دیگر نیز ایجاد امکان شرکت متعدد داوطلب و توجه جدی به سوابق علمی آموزشی داوطلب است. هدف آن است که آزمون دکتری بر اساس یکسری مواد امتحانی شامل آزمون عمومی و استعداد تحصیلی و آزمون تخصصی شامل دروس پایه و اصلی به تعداد بیش از دو بار برگزار شود. آزمون در سال اول آیین‌نامه یعنی سال ۹۵ دوبار برگزار خواهد شد.
اثر تغییرات آیین‌نامه پذیرش دکتری در جذب دانشجو در رشته‌های قرآنی
بنا بر این گزارش، در مورد تغییرات آیین‌نامه پذیرش دکتری و اثری که این شیوه در پذیرش دانشجویان دکتری رشته‌های قرآنی خواهد گذاشت به سراغ محمود واعظی، معاون تحصیلات تکمیلی دانشکده الهیات دانشگاه تهران رفتیم. وی در رابطه با بحث جذب دانشجوی دکتری که قرار است به خود دانشگاه‌ها سپرده شود، اظهار کرد: شیوه پذیرش دانشجو در مقطع دکتری طبق آیین‌نامه جدید، به همان صورت گذشته بازگشته است؛ پیش از این هم همین‌طور بود. اینگونه بهتر است، چون دانشگاه‌ها بیشتر تصمیم می‌گیرند؛ آن گونه که وزارت علوم جذب و معرفی کند، دانش‌سنجی نمی‌شوند، در این سیستم جدید دانشجو به دانشکده می‌آید و مصاحبه می‌شود و دانشکده کنکور اختصاصی برگزار می‌کند.
ارزیابی دانشگاه‌ها از پذیرش دانشجوی دکتری موفق‌تر است
وی افزود: به نظرم سیستمی که دانشکده‌ها و گروه‌ها ارزیابی کنند موفق‌تر هست تا اینکه با یک فیلتر ورودی مثل کنکور پذیرش شوند. دوره دکتری دانشجو باید پروپوزال را ارائه بدهد و دوره علم‌محوری و تخصص‌محوری است، اطلاعات عمومی نیست؛ لذا سهمی را برای همین پروپوزال گذاشته‌اند و 20 درصد از نمره برای آن است که چه می‌خواهد ارائه دهد و چه کاری را می‌خواهد در مقطع دکتری پیگیری کند، 30 درصد هم ارزیابی‌های دانشکده است؛ مابقی هم بین موارد دیگر توزیع می‌شود. دانشگاه ارزیابی می‌کند و بر اساس طرح‌های مطالعاتی خود و یا موارد دیگر دانشجویان را پذیرش می‌کند.
واعظی در پاسخ به این سؤال که آیا دانشجویان ارشد اینجا برای پذیرش دکتری در اولویت قرار می‌گیرند؟ بیان کرد: نمی‌دانم، این مورد به سازمان سنجش مربوط است، سنجش امتیازبندی می‌کند که دانشجو با چه اولویت‌هایی بیاید، ما وقتی دانشجو را از سازمان سنجش تحویل می‌گیریم از آن زمان کارمان شروع می‌شود.
رشته‌های قرآنی و فقدان پژوهش‌های هدفمند
هم‌اکنون رشته‌های علوم قرآن و حدیث با بیش از 10 گرایش در واحدهای مختلف دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور، غیر انتفاعی و شبانه تدریس می‌شود؛ در پرداختن به بازخورد آموزش‌ها و پژوهش‌های این رشته‌ها، طبق گفته حجت‌الاسلام والمسلمین سیدرضا مؤدب، مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم با پراکنده‌کاری هم در آموزش و هم در پژوهش مواجه هستیم.
همچنین عبدالهادی فقهی‌زاده، مدیر گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه تهران نیز گسترش علوم قرآنی در مقاطع بالا را سبب ورود دانشجویان با علائق خاص و توانایی ویژه به مقطع تحصیلات تکمیلی می‌داند و می‌گوید: همراه نبودن توسعه کمی با تحول کیفی در زیرساخت‌ها آسیب جدی به همراه دارد.
بار سنگین مسئولیت بر دوش گروه‌های علمی علوم قرآن
مواجهه با موضوعات عمومی و مسئله‌محور نبودن، چالش بسیاری از پژوهش‌های حال حاضر تلقی می‌شود، با توجه به این موضوعات تخصص‌گرایی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد و با تغییراتی که در آیین‌نامه پذیرش دکتری حاصل شده، انتظار از گروه‌های علوم قرآن و حدیث دانشگاه‌ها بیشتر شده. اینکه گروه‌های علمی به خصوص در رشته‌های علوم قرآن در جذب دانشجوی متعهد و توجه به دغدغه‌های علمی رشته‌های علوم قرآنی در جذب دانشجویان مستعد، توجه بیشتری کنند.
