عباس تقویان عنوان کرد:
ضرورت‌های بسط علوم قرآن در دیگر رشته‌ها به منظور کاربردی‌سازی
گروه دانشگاه: عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گروه علوم قرآن و حدیث با بیان اینکه نباید به رشته علوم قرآن و حدیث فقط به‌عنوان یک رشته مستقل نگاه کنیم، گفت: باید این رشته را در سایر رشته‌های علوم انسانی بگسترانیم.
عباس تقویان، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گروه علوم قرآن و حدیث در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با کاربردی‌سازی علوم اسلامی و به‌ویژه علوم قرآنی در جامعه با تأکید بر نقش دانشگاهها اظهار کرد: باید تعامل نزدیکی بین دانشکده‌های علوم قرآنی و مراکز پژوهشی علوم انسانی دیگر وجود داشته باشد.
وی افزود: معتقد هستیم که اگر علوم تجربی را در راستای تولید، کارخانه‌ها و صنایع کشور قرار ندهیم، آن‌ها هم به بلای ناکارآمدی دچار می‌شوند، در حال حاضر مگر چنین آسیبی در زمینه علوم تجربی نداریم؟ کسانی که در رشته برق و مکانیک هستند اگر فقط در فضای علم نظری خودشان قرار بگیرند و تعاملی با کارخانجات و پروژه‌های کاربردی پیدا نکنند طبعاً پایان‌نامه‌های آن‌ها نیز رنگ تئوریک نظری و فاقد اثر به خودش خواهد گرفت.
تقویان بیان کرد: در زمینه علوم قرآنی نیز همانند علوم تجربی موضوع آسیب اکتفا به بحث‌‌های صرفاً تئوریک و دوری از مسائل کاربردی دقیقاً وجود دارد. رشته‌های علوم قرآنی و تفسیری ما باید در رفع گره‌های مطالعات کاربردی سایر رشته‌های علوم انسانی در دانشگاه‌های دیگر نیز اثرگذار باشند که البته این موضوع متأسفانه در حال حاضر مورد کم‌توجهی قرار گرفته است.
گسترانیدن رشته علوم قرآن و حدیث در دیگر رشته‌های علوم انسانی
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گروه علوم قرآن و حدیث با بیان اینکه نباید به رشته علوم قرآن و حدیث فقط به‌عنوان یک رشته مستقل نگاه کنیم، گفت: باید این رشته را در سایر رشته‌های علوم انسانی به‌طور مثال در رشته‌های علوم اقتصادی، علوم سیاسی، مدیریت، جامعه‌شناسی و ... بگسترانیم.
قرآن و حدیث به عنوان منبع شناخت رشته‌های علوم انسانی قرار بگیرد
تقویان اظهار کرد: دانشگاه‌هایی که رشته‌های علوم انسانی دارند باید منبع قرآن و حدیث را به‌عنوان یکی از منابع شناخت رشته خود قرار دهند. اگر ادعا می‌کنیم که جامعه‌شناسی اسلامی، مدیریت اسلامی، حقوق اسلامی و یا اقتصاد اسلامی داریم، اسلامیت این رشته‌ها را از کجا باید استخراج کنیم؟ طبعاً باید از منابع شناخت دین که در رأس آن، قرآن است اینها به دست بیاید.
کم بودن ارتباط مراکز آموزشی و پژوهشی
وی در ادامه به ارائه راهکاری برای بهبود روابط میان دانشکده‌های علوم قرآنی و مراکز پژوهشی علوم انسانی پرداخت و بیان کرد: در حال حاضر متأسفانه رابطه مراکز آموزشی با مراکز پژوهشی مخصوصاً پژوهش‌های کاربردی بسیار کم است؛ به هرحال باید ساز و کاری اندیشید که مراکز آموزشی، دانشجویان و اساتید ارتباط بیشتری با بدنه پژوهش کاربردی پیدا کنند.
تقویان عنوان کرد: به طور مثال سازمان اوقاف و امور خیریه در زمینه تربیت مربی قرآن، حافظ قرآن و مدرس قرآن، می‌تواند آموزش‌یارهایی را به کار بگیرد که بتوانند قرآن را به درون جامعه ببرند، به مردم آموزش بدهند و انس با کلام وحی را ایجاد کنند. آموزش‌یارهای قرآنی می‌توانند نقش بی‌بدیلی داشته باشند.
وی ادامه داد: در سطوح بالاتر نیز برای مرتبط ساختن پژوهش‌های کاربردی با علوم دیگر، تنها راه آن این است که تعامل و همکاری نزدیکی بین دانشکده‌های علوم قرآنی، رشته‌های قرآنی و رشته‌های علوم انسانی دیگر در دانشگاهها برقرار شود؛ این امر می‌طلبد که اساتید علوم قرآنی و رشته‌های تفسیری بتوانند در حوزه‌های مشترک علوم انسانی ورود پیدا کنند و اجازه داشته باشند که در رشته‌های اقتصادی، جامعه‌شناسی، مدیریت و امثال اینها مطالعات عمیقی انجام دهند و مطالعات خود را در دانشگاه‌های دیگر عرضه کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: دانشجویی که در رشته جامعه‌شناسی تحصیل می‌کند، جامعه‌شناسی را به معنای عام و غربی آن می‌خواند و طبیعتاً از مطالعات جامعه‌شناختی قرآن بی‌خبر است. جامعه‌شناسی قرآنی را چه کسی باید به او آموزش دهد؟ باید قرآن را به‌عنوان منبع شناخت به دانشکده‌هایی ببریم که این رشته را دارند.
سوق دانشجویان به سمت نگارش پایان‌نامه‌هایی بر مبنای پژوهش‌های کاربردی
وی گفت: همین طور در مقطع پایان‌نامه‌نویسی چه در مقطع کارشناسی ارشد و چه در مقطع دکتری، دانشجویان را به سمت نگارش و پژوهش‌های کاربردی علوم قرآنی و تفسیر ببریم، این مسئولیتی است که بر دوش دانشگاهها و اساتید ما است. باید در انتخاب پروپوزال‌‌ها و طرح‌های پژوهشی سخت‌گیری و حساسیت زیادی به عمل بیاید تا دانشجو صرفاً برای رفع تکلیف و ارائه یک پژوهش صرفاً نظری اقدام به نوشتن پایان‌نامه نکند.
تقویان در پایان بیان کرد: انشاءالله خداوند توفیق دهد گا‌م‌هایی که تا الان برای ترویج فرهنگ قرآن در کشور برداشته‌ایم در آینده با استواری و با جدیت بیشتر برداریم و نقاط ضعف و آسیب‌های این رشته را انشاءالله روز به روز کمتر کنیم.
وی افزود: معتقد هستیم که اگر علوم تجربی را در راستای تولید، کارخانه‌ها و صنایع کشور قرار ندهیم، آن‌ها هم به بلای ناکارآمدی دچار می‌شوند، در حال حاضر مگر چنین آسیبی در زمینه علوم تجربی نداریم؟ کسانی که در رشته برق و مکانیک هستند اگر فقط در فضای علم نظری خودشان قرار بگیرند و تعاملی با کارخانجات و پروژه‌های کاربردی پیدا نکنند طبعاً پایان‌نامه‌های آن‌ها نیز رنگ تئوریک نظری و فاقد اثر به خودش خواهد گرفت.
تقویان بیان کرد: در زمینه علوم قرآنی نیز همانند علوم تجربی موضوع آسیب اکتفا به بحث‌‌های صرفاً تئوریک و دوری از مسائل کاربردی دقیقاً وجود دارد. رشته‌های علوم قرآنی و تفسیری ما باید در رفع گره‌های مطالعات کاربردی سایر رشته‌های علوم انسانی در دانشگاه‌های دیگر نیز اثرگذار باشند که البته این موضوع متأسفانه در حال حاضر مورد کم‌توجهی قرار گرفته است.
گسترانیدن رشته علوم قرآن و حدیث در دیگر رشته‌های علوم انسانی
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) در گروه علوم قرآن و حدیث با بیان اینکه نباید به رشته علوم قرآن و حدیث فقط به‌عنوان یک رشته مستقل نگاه کنیم، گفت: باید این رشته را در سایر رشته‌های علوم انسانی به‌طور مثال در رشته‌های علوم اقتصادی، علوم سیاسی، مدیریت، جامعه‌شناسی و ... بگسترانیم.
قرآن و حدیث به عنوان منبع شناخت رشته‌های علوم انسانی قرار بگیرد
تقویان اظهار کرد: دانشگاه‌هایی که رشته‌های علوم انسانی دارند باید منبع قرآن و حدیث را به‌عنوان یکی از منابع شناخت رشته خود قرار دهند. اگر ادعا می‌کنیم که جامعه‌شناسی اسلامی، مدیریت اسلامی، حقوق اسلامی و یا اقتصاد اسلامی داریم، اسلامیت این رشته‌ها را از کجا باید استخراج کنیم؟ طبعاً باید از منابع شناخت دین که در رأس آن، قرآن است اینها به دست بیاید.
کم بودن ارتباط مراکز آموزشی و پژوهشی
وی در ادامه به ارائه راهکاری برای بهبود روابط میان دانشکده‌های علوم قرآنی و مراکز پژوهشی علوم انسانی پرداخت و بیان کرد: در حال حاضر متأسفانه رابطه مراکز آموزشی با مراکز پژوهشی مخصوصاً پژوهش‌های کاربردی بسیار کم است؛ به هرحال باید ساز و کاری اندیشید که مراکز آموزشی، دانشجویان و اساتید ارتباط بیشتری با بدنه پژوهش کاربردی پیدا کنند.
تقویان عنوان کرد: به طور مثال سازمان اوقاف و امور خیریه در زمینه تربیت مربی قرآن، حافظ قرآن و مدرس قرآن، می‌تواند آموزش‌یارهایی را به کار بگیرد که بتوانند قرآن را به درون جامعه ببرند، به مردم آموزش بدهند و انس با کلام وحی را ایجاد کنند. آموزش‌یارهای قرآنی می‌توانند نقش بی‌بدیلی داشته باشند.
وی ادامه داد: در سطوح بالاتر نیز برای مرتبط ساختن پژوهش‌های کاربردی با علوم دیگر، تنها راه آن این است که تعامل و همکاری نزدیکی بین دانشکده‌های علوم قرآنی، رشته‌های قرآنی و رشته‌های علوم انسانی دیگر در دانشگاهها برقرار شود؛ این امر می‌طلبد که اساتید علوم قرآنی و رشته‌های تفسیری بتوانند در حوزه‌های مشترک علوم انسانی ورود پیدا کنند و اجازه داشته باشند که در رشته‌های اقتصادی، جامعه‌شناسی، مدیریت و امثال اینها مطالعات عمیقی انجام دهند و مطالعات خود را در دانشگاه‌های دیگر عرضه کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: دانشجویی که در رشته جامعه‌شناسی تحصیل می‌کند، جامعه‌شناسی را به معنای عام و غربی آن می‌خواند و طبیعتاً از مطالعات جامعه‌شناختی قرآن بی‌خبر است. جامعه‌شناسی قرآنی را چه کسی باید به او آموزش دهد؟ باید قرآن را به‌عنوان منبع شناخت به دانشکده‌هایی ببریم که این رشته را دارند.
سوق دانشجویان به سمت نگارش پایان‌نامه‌هایی بر مبنای پژوهش‌های کاربردی
وی گفت: همین طور در مقطع پایان‌نامه‌نویسی چه در مقطع کارشناسی ارشد و چه در مقطع دکتری، دانشجویان را به سمت نگارش و پژوهش‌های کاربردی علوم قرآنی و تفسیر ببریم، این مسئولیتی است که بر دوش دانشگاهها و اساتید ما است. باید در انتخاب پروپوزال‌‌ها و طرح‌های پژوهشی سخت‌گیری و حساسیت زیادی به عمل بیاید تا دانشجو صرفاً برای رفع تکلیف و ارائه یک پژوهش صرفاً نظری اقدام به نوشتن پایان‌نامه نکند.
تقویان در پایان بیان کرد: انشاءالله خداوند توفیق دهد گا‌م‌هایی که تا الان برای ترویج فرهنگ قرآن در کشور برداشته‌ایم در آینده با استواری و با جدیت بیشتر برداریم و نقاط ضعف و آسیب‌های این رشته را انشاءالله روز به روز کمتر کنیم.
