تکریم از مقام علم با 200 هزار فیش تحقیقاتی که در گونی خاک می‌خورد!

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، حدود 16 سال پیش، استاد سیدمحمدباقر حجتی، پایه‌گذار رشته علوم قرآن و حدیث و چهره ماندگار سال 83، تحقیق بسیار مهمی را پیگیری می‌کرد که شامل کار فیش‌برداری از نسخه‌های خطی عربی بود که آن را از دهه پنجاه و شصت آغاز کرده بود. استاد حجتی در پاسخ به «فلاطوری» در آلمان که با حمایت عربستان نسخ خطی را گردآوری می‌کرد، این کار را آغاز کرد. استاد حجتی برای تهیه و تکمیل فیش‌ها به بسیاری از کشورها و شهرهای فرهنگی جهان سفر کرد.

اما این فعالیت در اواخر ریاست مهاجرانی بر وزارت ارشاد با موانعی مواجه شد که اکنون یکی از شاگردان استاد از آن پرده برداشته است. مشکلاتی که در تمام این سالها به دلیل اصرار خود استاد، مسکوت مانده بود.

استاد به دلیل ناراحتی بسیار زیاد از این واقعه، تا مدت‌ها نه خودش در این باره سخنی گفت و نه به هیچ کدام از شاگردان و اطرافیانش اجازه صحبت در این باره را داد، تا اینکه در مراسم تکریمی که چندی قبل، خبرگزاری ایکنا برای استاد حجتی برگزار کرد، محمود واعظی، معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشکده الهیات و از شاگردان استاد، زبان به گلایه در این باره گشود. با محمود واعظی در مورد این اتفاق تماس گرفتیم که حاصل آن گفت‌وگویی است که در ادامه می‌آید:

محمود واعظی، معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشکده الهیات در تشریح ماجرای بی‌حرمتی به استاد محمدباقر حجتی از سوی وزارت ارشاد در سال 79 و سرانجامی که این پژوهش‌ها داشتند، در گفت‌وگو با ایکنا گفت: استاد حجتی بیش از 200 هزار مورد فیش را جمع‌آوری کرده بود تا جلدهای بعدی نسخه‌های خطی عربی در منابع جمهوری اسلامی ایران و جهان که مرتبط با ایران بوده را آماده کند، استاد در وزارت ارشاد اتاقی داشت و این فیش‌ها را در آنجا جمع‌آوری کرده بود.

سه جلد نخست چاپ شد
وی افزود: سه جلد که مرتبط با کتاب‌های فارسی و نسخه‌های خطی بود چاپ شد، این‌ها فیش‌های جلد چهارم و پنجم و مربوط به نسخه‌های عربی بود. استاد برای تهیه این فیش‌ها به کشورهای مختلف سفر کرد؛ تاجیکستان، ازبکستان، تونس، ایروان و بسیاری از کشوها و شهرهای فرهنگی و متمدن جهان را برای تکمیل فیش‌ها رفته بود.

فیش‌هایی که تهیه آن‌ها بیش از 20 سال زمان برد
واعظی بیان کرد: اواخر ریاست آقای مهاجرانی بر وزارت ارشاد اتفاق نامناسبی رخ داد. اتاقی در وزارت ارشاد بود که استاد حجتی هر هفته آنجا می‌رفت و تحقیقات خود را انجام می‌داد، دو نفر همکار هم داشت، اتاق را بدون اطلاع تخلیه کردند، بدون خبر فیش‌ها را در کیسه گونی کردند و به در خانه‌ استاد فرستادند. اینگونه مقام علم مملکت جمهوری اسلامی و پیرمردی که خودش می‌گوید بیش از 20 سال برای فیش‌ها زحمت کشیده و عمر گذاشته است را تکریم کردند. هنوز هم کیسه‌ها وجود دارد، باید مستندسازی شود و به کسانی که اینگونه از مقام علم تجلیل می‌کنند، نشان داده شود.
معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشکده الهیات عنوان کرد: خودم نزد آقای دکتر حضور داشتم. آقای دکتر آن موقع‌ها به من گفت ببینید چه کار می‌کنند؟ من که توقعی ندارم، من که جان گذاشتم، زندگی‌ام را روی اینطور کارها گذاشتم، این نتیجه‌اش است؟
وی گفت: هم‌اکنون فیش‌ها و کتاب‌های چاپ شده اولیه موجود است، شخص آقای دکتر حجتی هم هست، این مورد ارزش پیگیری دارد، اینها نسخه‌هایی مرتبط با قرآن کریم بوده که استاد جمع‌آوری کرده است. از استاد اعاده حیثیت شود، یک نفر به ایشان نگفت معذرت می‌خواهیم که چنین کاری انجام شده، اگر قرار بود یک مشت سیب‌زمینی و پیاز را از گوشه خیابان جمع‌ کنند از این بهتر رفتار می‌کردند که با فیش‌های یک محقق ارجمند نظام رفتار کردند. فقط یک اتاق از تابلوهایی که ایشان به‌عنوان تقدیرنامه گرفته پر است، چند ده کیلو فقط وزن قاب‌هایی است که ایشان برای تقدیر دریافت کرده است، آن وقت نتیجه‌اش این است؟ این‌گونه باید با استاد رفتار کنیم؟ در این زمینه حرف زیاد است، ما به استاد بی‌ادبی و اسائه ادب نکنیم، تکریم استاد پیشکشمان باشد.

برخورد دور از شأن یک نهاد رسمی با یک پروژه ملی
واعظی اظهار کرد: نفع پیگیری این مورد برای نظام است، خدای نکرده نمی‌خواهیم تقاص شخصی از کسی بگیریم، بحث شخصی هم نیست. جایش نبود که یک نهاد رسمی دولتی در مورد یک کار و پروژه ملی با ایشان اینچنین برخورد کند.

فیش‌هایی هم «گم» شد
وی در پاسخ به این سؤال که چقدر از فیش‌ها گمشده است؟ گفت: در خانه سابق استاد که دیدم 2، 3 گونی بزرگ فیش بود که ریخته شده بود. ایشان منزلشان را تغییر داد و حتماً در این جابجایی‌ها بعضی‌‌‌هایشان از بین می‌رود، می‌پوسد و رطوبت و نم را جذب می‌کند. طبیعی است که بعضی‌ از فیش‌ها از بین رفته باشد؛ البته در هر سطحی که باشد قابل پیگیری است.
معاون آموزش و تحصیلات تکمیلی دانشکده الهیات در مورد زمان این اتفاق، اظهار کرد: فکر می‌کنم سال 79، 78 بود. آن موقع خودم هم به وزارتخانه رفت و آمد داشتم.
واعظی در این باره که نظر وزرای ارشاد بعدی چه بوده؟ بیان کرد: نمی‌دانم، استاد حجتی از این حرکت بسیار عصبانی بود و دیگر در این زمینه اصلاً اجازه صحبت به کسی نمی‌داد، ایشان بسیار ناراحت شده بود و می‌گفت اینها بپوسد بهتر از آن است که پیش فلانی گردن کج کنم و التماس کنم، دو اتاق کوچک در وزارتخانه‌ای که صدها اتاق و ده‌ها ساختمان دارد به من داده بودند، آن هم که اینگونه برخورد کردند.
وی اظهار کرد: نمی‌دانم وزاری بعد از مهاجرانی اصلاً در جریان قرار گرفتند، کسی به آن‌ها گفت یا نگفت، یا عامدانه بود، بالاخره اینها جای پیگیری دارد.