آیت‌الله هادوی تهرانی:
علم الهی به هدایت و گمراهی افراد منافاتی با اختیار آنان ندارد
گروه حوزه‌های علمیه: استاد حوزه علمیه با اشاره به علم خداوند به همه جزئیات عالم و افعال و اراده انسان گفت: علم الهی به هدایت و گمراهی افراد منافاتی با اختیار آنان ندارد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی امروز 27 خرداد در ادامه تفسیر سوره حج گفت: در آیات قبلی سوره حج خداوند به اینکه مردم به گروه‌هایی تقسیم می‌شوند یک عده کسانی هستند که با حق درگیر می‌شوند، عده‌ای که ایمان کاملی ندارند و دنبال منافع خود هستند؛ عده‌ای که غیرخدا را می‌پرستند و عده‌ای نیز کسی را می‌خوانند که ضررش بیشتر از نفعش هست.
وی افزود: در برابر همه اینها کسانی هستند که ایمان و عمل صالح دارند و نشانه ایمانشان عمل صالح آنان است، این تعبیر که مکرر در قرآن است که خداوند هادی و مضل است به معنای جبر و نفی اختیار نیست زیرا ارسال رسل و انزال کتب در این صورت معنا نداشت.
هادوی تهرانی گفت: برخی می‌پرسند آیا خدا می‌داند ما در آینده چه می‌کنیم و راه حق را می رویم و یا باطل که در جواب می‌گوییم بله خدا می داند و آیا اینکه خدا می‌داند آیا در صوت نقض، علم خدا تنقیص نمی‌شود؛ اصحاب ادیان در مقام پاسخ به این شبهه برآمده‌اند که حاصل آن این است که خدا می‌داند من راهم را با انگیزه و اراده خودم انتخاب می کنم بنابراین نه تنها علم خدا مانع اختیار من نیست بلکه علم خدا در واقع موکد اختیاری بودن عمل من است.
وی افزود: خداوند یهدی من یرید هست ولی این ما هستیم که راه درست و یا باطل را انتخاب می‌کنیم و در نتیجه به یکی از دو مسیر بهشت و جهنم می‌رسیم.
این استاد حوزه با بیان اینکه خداوند پیروان عقاید مختلف را سه گروه کرده است یکی کسانی که ایمان آورده‌اند، گروهی که نصارا، مسیح و مجوس و ... و گروهی که مشرکان هستند بیان کرد: گروه اول کسانی هستند که به پیامبر و دین اسلام ایمان آوردند؛ گروه دوم شامل نصارا به عنوان مسیحی، و صابئین که پیروان یحیی هستند و هنوز هم تعدادی از آنان در جنوب کشور وجود دارند و آب برای آنان قداست خاصی دارد(برخی آنان را ستاره‌پرست می‌دانند که اشتباه است) و گروهی یهودی و ... هستند و گروه سوم مشرکان و نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که قرآن مسیحیان و یهودیان و ... را زمره مشرکان ندانسته اگر چه برخی عقاید آنان شرک‌آمیز است.
وی اظهار کرد: غیر از مسلمین و اهل کتاب دیگران را خدا مشرک تلقی کرده و سخنی از ملحدان نیست انگار خدا آنان را ندیده می‌گیرد زیرا انسانی که به طور کلی منکر خدا باشد وجود ندارد.
این نویسنده حوزوی تصریح کرد: البته شرک دارای مراتب است و گاهی آنقدر مخفی است که مانند مورچه سیاه روی سنگ سیاه در شب تاریک است و این نوع شرک در رفتارهای مسلمین هم دیده می‌شود که تملق گفتن برای رشد اجتماعی و ... شرک است اما شرکی نیست که او را از زمره مسلمین خارج کند.
وی افزود: پیروان همه عقاید در دنیا در کنار هم زندگی می‌کنند اما قرآن فرموده در روز قیامت اینها کنار هم نیستند و خداوند بر همه چیز شاهد و آگاه است. اگر ما به شهدا، شهید می گوییم به خاطر همین است که بر همه چیز شاهد هستند.
وی با بیان اینکه همه موجودات عالم بر خداوند سجده می‌کنند به سور سجده‌دار اشاره کرد و ادامه داد: چهار سوره دارای سجده واجب هستند. سوره سجده، نجم، علق و فصلت هستند که این سجده نمادی از اطاعت و عبادت الهی است زیرا سجده بر غیر خدا حرام است. کسانی که به مشاهد مشرفه مشرف می‌شوند اگر سجده برای امامی که مدفون است می‌کنند مرتکب فعل حرام شده‌اند ولی اگر برای خدا سجده شکر می‌کنند خوب و مستحب است.
ملاک ثواب و عقاب
وی افزود: سجده تشریعی، ملاک عذاب و عقاب و ثواب است بنابراین برخی از دستجات گروه دوم که بر خداوند سجده نمی‌کنند مشمول عذاب الهی هستند زیرا این ثواب و عقاب نیز مانند قوانین طبیعی، قانون تخلف ناپذیر است و کسی که خدا او را خوار کند کرامت نخواهد یافت.
وی افزود: اینکه در ظاهر کسی مقام و موقعیتی نداشته باشد خیلی مهم نیست برخی کسانی که در دنیا مرئوس هستند و مقامی ندارند و کسی به آنان نگاه هم نمی کند در آن دنیا بالا و آقا هستند و برعکس کسانی هستند که در این دنیا رئیس هستند و در آن دنیا مقامی نخواهند داشت.
وی افزود: در برابر همه اینها کسانی هستند که ایمان و عمل صالح دارند و نشانه ایمانشان عمل صالح آنان است، این تعبیر که مکرر در قرآن است که خداوند هادی و مضل است به معنای جبر و نفی اختیار نیست زیرا ارسال رسل و انزال کتب در این صورت معنا نداشت.
هادوی تهرانی گفت: برخی می‌پرسند آیا خدا می‌داند ما در آینده چه می‌کنیم و راه حق را می رویم و یا باطل که در جواب می‌گوییم بله خدا می داند و آیا اینکه خدا می‌داند آیا در صوت نقض، علم خدا تنقیص نمی‌شود؛ اصحاب ادیان در مقام پاسخ به این شبهه برآمده‌اند که حاصل آن این است که خدا می‌داند من راهم را با انگیزه و اراده خودم انتخاب می کنم بنابراین نه تنها علم خدا مانع اختیار من نیست بلکه علم خدا در واقع موکد اختیاری بودن عمل من است.
وی افزود: خداوند یهدی من یرید هست ولی این ما هستیم که راه درست و یا باطل را انتخاب می‌کنیم و در نتیجه به یکی از دو مسیر بهشت و جهنم می‌رسیم.
این استاد حوزه با بیان اینکه خداوند پیروان عقاید مختلف را سه گروه کرده است یکی کسانی که ایمان آورده‌اند، گروهی که نصارا، مسیح و مجوس و ... و گروهی که مشرکان هستند بیان کرد: گروه اول کسانی هستند که به پیامبر و دین اسلام ایمان آوردند؛ گروه دوم شامل نصارا به عنوان مسیحی، و صابئین که پیروان یحیی هستند و هنوز هم تعدادی از آنان در جنوب کشور وجود دارند و آب برای آنان قداست خاصی دارد(برخی آنان را ستاره‌پرست می‌دانند که اشتباه است) و گروهی یهودی و ... هستند و گروه سوم مشرکان و نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که قرآن مسیحیان و یهودیان و ... را زمره مشرکان ندانسته اگر چه برخی عقاید آنان شرک‌آمیز است.
وی اظهار کرد: غیر از مسلمین و اهل کتاب دیگران را خدا مشرک تلقی کرده و سخنی از ملحدان نیست انگار خدا آنان را ندیده می‌گیرد زیرا انسانی که به طور کلی منکر خدا باشد وجود ندارد.
این نویسنده حوزوی تصریح کرد: البته شرک دارای مراتب است و گاهی آنقدر مخفی است که مانند مورچه سیاه روی سنگ سیاه در شب تاریک است و این نوع شرک در رفتارهای مسلمین هم دیده می‌شود که تملق گفتن برای رشد اجتماعی و ... شرک است اما شرکی نیست که او را از زمره مسلمین خارج کند.
وی افزود: پیروان همه عقاید در دنیا در کنار هم زندگی می‌کنند اما قرآن فرموده در روز قیامت اینها کنار هم نیستند و خداوند بر همه چیز شاهد و آگاه است. اگر ما به شهدا، شهید می گوییم به خاطر همین است که بر همه چیز شاهد هستند.
وی با بیان اینکه همه موجودات عالم بر خداوند سجده می‌کنند به سور سجده‌دار اشاره کرد و ادامه داد: چهار سوره دارای سجده واجب هستند. سوره سجده، نجم، علق و فصلت هستند که این سجده نمادی از اطاعت و عبادت الهی است زیرا سجده بر غیر خدا حرام است. کسانی که به مشاهد مشرفه مشرف می‌شوند اگر سجده برای امامی که مدفون است می‌کنند مرتکب فعل حرام شده‌اند ولی اگر برای خدا سجده شکر می‌کنند خوب و مستحب است.
ملاک ثواب و عقاب
وی افزود: سجده تشریعی، ملاک عذاب و عقاب و ثواب است بنابراین برخی از دستجات گروه دوم که بر خداوند سجده نمی‌کنند مشمول عذاب الهی هستند زیرا این ثواب و عقاب نیز مانند قوانین طبیعی، قانون تخلف ناپذیر است و کسی که خدا او را خوار کند کرامت نخواهد یافت.
وی افزود: اینکه در ظاهر کسی مقام و موقعیتی نداشته باشد خیلی مهم نیست برخی کسانی که در دنیا مرئوس هستند و مقامی ندارند و کسی به آنان نگاه هم نمی کند در آن دنیا بالا و آقا هستند و برعکس کسانی هستند که در این دنیا رئیس هستند و در آن دنیا مقامی نخواهند داشت.
