تمثیل، روش شایع قرآن در تربیت کردن انسان است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(یکنا) آیت الله محمدتقی مصباح یزدی، رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) دیشب دوم تیر در ادامه سلسله جلسات درس اخلاق خود در دفتر رهبری در قم گفت: در مقام تحذیر و دورکردن مردم از دنیا نمونه آیات و روایات زیادی وجود دارد، زیرا برخی مراتب حب دنیا، حرام و موجب کفر می‌شود البته وقتی که انسان نگاهش مستقلا به دنیا تعلق پیدا کند.
وی افزود: روایاتی که در باب تحذیر دنیا بیان شده میان حرام، مکروه و مباح تفاوت قایل نشده و به طور کلی آن را مذمت کرده و این مسئله امری شایع و روش عقلانی است تا مطالب به صورت مطلق بیان و قیود و استثنائات متعاقب آن ذکر شود.
آیت الله مصباح یزدی عنوان کرد: مثلا حضرت عیسی(ع) در گهواره فرمود خداوند مرا به نماز و زکات توصیه کرد که امری کلی بیان شده و نفرموده نماز واجب و مستحب و یا نماز اسلام یا نماز دیگری و ... است یعنی در مقام بیان مطلق و مقید نیست.
این استاد حوزه تصریح کرد: در جایی ممکن است حب دنیا امری واجب، مستحب و یا مکروه باشد و فقه برای همین مسئله به وجود آمده است که به تبیین احکام شرعی بپردازد.
وی اظهار کرد: در قرآن روش مثل زدن برای تربیت شایع و زیاد استفاده شده است و یک روش دیگر بیان توسلات است؛ توسل در اصطلاح عرفا، کشف و شهود و مکاشفات است یعنی در حالت خلسه و بیداری، صوری برای او مجسم می‌شود که فقط خود او می‌بیند و در این حال مکاشفاتی برایش محقق می‌شود.
آیت الله مصباح یزدی بیان کرد: امام علی(ع) فرمودند مثل دنیا، مثل مار است که در حالت عادی، بدنش نرم است و وقتی دست بکشی ملایم است ولی وقتی بگزد گزیدنش خطرناک و گاهی کشنده است پس باید مار را شناخت که اگر کشنده بود، باعث نابودی انسان نشود.
وی افزود: اگر یک وقتی از ماری خوشت آمد بدان خیلی با او مانوس نشو زیرا هر قدر بیشتر خوشت بیاید بیشتر برایت ضرر دارد و ممکن است تو را نیش بزند پس دنبال آخرت بروید.
این استاد حوزه عنوان کرد: انجام دادن محکم یک کار منافاتی با حب دنیا ندارد و انسان وظیفه دارد و تعهد کرده که کارش را درست و محکم انجام بدهد و این به معنای حب دنیا نیست، اینکه سفارش شده کاری را متقن انجام بدهید و تنبلی نکنید یعنی وظیفه را درست انجام دهید بحث براین است که چقدر دلبستگی پیدا کنیم.  
وی اظهار کرد: امام علی(ع) باز فرموده‌اند که مثل دنیا مانند کاروانی است که هنوز استراحت اندکی نکرده رئیس کاروان فریاد  می‌زند که باید حرکت کنیم؛ دنیا گذرگاهی بین شکم مادر  و سرای آخرت است و جایی نیست که انسان بخواهد برای خودش کاخ بسازد البته باز هم تاکید می کنم که اپر انجام وظیفه باشد آن را باید درست انجام داد.
این استاد حوزه تصریح کرد: روایت دیگری از امام کاظم(ع) است که دنیا مانند آب دریا، شور است و هر قدر انسان بیشتر بخورد باز هم بیشتر تشنه می‌شود تا هلاک شود.
وی اظهار کرد: باز از امام علی(ع) نقل شده دنیا مانند سایه خودت می ماند که اگر بخواهی دنبال سایه بروی هیچوقت به آن نمی رسی و هر قدر بیشتر دنبالش بدوی او هم بیشتر از تو فرار می‌کند ولی اگر اعتنای زیادی نداشته باشی آنچه روزی تو هست به آن می رسی پس حرص نزن و وظیفه ات را انجام بده و اگر وظیفه‌ات این است که امور دنیایت را سامان بدهی که دستت پیش این و آن دراز نباشد و یا بخواهی با سرمایه ات به دیگران کمک کنی این وظیفه را درست انجام بده.
دنیا در نظر پیامبر(ص)
آیت الله مصباح یزدی بیان کرد: باز روایتی از پیامبر است که مرا با دنیا چه کار مثل من با دنیا مانند مثل سواری است که در روز تابستانی سفر کرده است و نزدیک ظهر از سایه درختی بهره‌مند می شود و وقتی رفع خستگی کرد باید بلند شود و حرکت کند.
وی افزود: در نهج البلاغه از امام علی(ع) آمده است که دنیا با شتاب در حرکت است و بقایی ندارد از این دنیا به اندازه خالی کردن کاسه آبی بر روی زمین که تنها نمی از آن مانده بهره ببر. بنابراین دنیا در نزد آخرت این طور است اصلا چیزی نیست.
این استاد حوزه تصریح کرد: به همین دلیل فرمود دار آخرت حیوان و زنده است و با چشم بر هم زدنی دنیا تمام می شود بنابراین دنیا چیزی نیست که انسان آن را هدفگیری و برنامه‌ریزی کند مگر اینکه برای آخرت وسیله باشد و اگر برای آن هدف باشد خیلی ارزش دارد زیرا بهشت ابدی با آن همه مقامات و طول عمر اثر همین اعمال چند روزه دنیاست پس این اعمال خیلی ارزشمند است.