آیت‌الله احدی:
از علم احاطی خداوند غفلت نکنیم
کانون خبرنگاران نبأ: استاد درس خارج حوزه علمیه گفت: خداوند درباره علم احاطی به پیامبر(ص) مأموریت می‌دهد که به مردم بگوید «إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعْمَلُونَ مُحِيطٌ»؛ لذا مفسران می‌گویند این عبارت یک هشدار و زنگ خطر است که از علم احاطی خداوند غفلت نکنیم و بدانیم که علم خدا فراگیر است و چیزی بر او مخفی نیست.
به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، آیت‌الله مهدی احدی، استاد درس خارج و مفسر حوزه علمیه قم، اول مردادماه در جلسه هفتگی درس اخلاق در نهج‌البلاغه که در مسجد الزهرا(س) تهران برگزار شد، با اشاره به بخشی از خطبه اول نهج‌البلاغه بیان کرد: خداوند به اطراف زمین و آسمان و همچنین به نقطه پایان زمین و آسمان احاطه دارد، اما الان ما نمی‌دانیم که نقطه پایان زمین و آسمان کجاست؟ حتی هنوز علم هم نتوانسته آن را کشف کند.
استاد خارج حوزه علمیه قم در توضیح کلمه محیط گفت: محیط یکی از اسماء الحسنی خداوند است که تقریبا 12 بار در قرآن آمده است که 9 بار آن اسم خدا و بقیه مربوط به خلقت است. راغب در کتاب مفردات می‌گوید «محیط» به معنای حافظ و نگهدار است.
مفسر تفسیر قرآن با اشاره به آیه «إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَىْءٍ مُّحِيطٌ» اظهار کرد: در این آیه آمده است که خدا به هر چیز محیط است، یعنی نگهدارنده و حافظ هر چیز از کوچک‌ترین اشیاء تا بزرگ‌ترین اشیاء است.
وی در ادامه شرح کلمه محیط بیان کرد: برخی گفتند «محیط» معنای دیگری دارد و به معنای علم هم است، اتفاقا در بعضی از آیات قرآن نیز آمده است «أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا»، خدا از نظر علمی محیط به این جامعه است، در اینجا کلمه علماً مشخص می‌کند که منظور از محیط احاطه علم است.
آیت‌الله احدی افزود: حضرت علی(ع) مغز متفکر جهان است و از نظر تفکر و اندیشه مثل ایشان کسی سخنی نگفته است؛ حضرت مولا علی(ع) همه جوانب را در نظر گرفته و این جمله را فرمودند که «محیطا بحدودها»، به نظر می‌رسد یک سری در کنار هم قرار گرفتن این دو وجود دارد که هم می‌گوید علماً و هم در کنارش محیطاً.
این استاد اخلاق در ادامه اظهار کرد: خدا همه جزئیات ما را می‌داند و عالم است، اما بلافاصله می‌گوید محیطاً که یک سری در آن نهفته است و آن این است که ممکن است آیندگان شبهه و اشکال وارد کنند که چرا مسلمانان می‌گویند علم خداوند نامحدود است؛ در صورتی که علم ایشان به جزئیات بوده و محدود است. بنابراین، امام علی(ع) در این خطبه اندیشمندانه حرف زده و بلافاصله بعد از عالماً می‌گوید محیطاً.
وی ادامه داد: محیط به معنای فراگیر است پس علم خدا محدود نیست بلکه علم خدا احاطی و فراگیر است. آن علمی که اگر معلوم جزئی و محدود باشد علم احاطی نیست، اما علم خدا علم تحصیلی نیست، علم خدا علم اکتسابی نیست بلکه علم خدا احاطی است که هرگز جزئی نمی‌شود و یک علم فراگیر است.
وی ادامه داد: وقتی علم خداوند فراگیر است محدود به حدود معینی نیست و هیچ معینی در آن تأثیر ندارد چون احاطه مطلق دارد.
آیت‌الله احدی افزود: خداوند حتی به پیامبر(ص) نیز درباره علم احاطی مأموریت می‌دهد که به مردم بگوید «إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعْمَلُونَ مُحِيطٌ» که خداوند به همه اعمالی که انجام می‌دهید احاطه دارد، پس مردم بدانید ریز و درشت کار شما را خداوند احاطه دارد. لذا، همه مفسرین می‌گویند این عبارت یک هشدار و زنگ خطر است که از علم احاطی خداوند غفلت نکنیم و بدانیم که علم خدا فراگیر است و چیزی بر او مخفی نیست.
استاد حوزه علمیه قم در ادامه گفت: آن مدیر شرکتی که اختلاس می‌کند یا آن کسی که به بشریت ظلم می‌کند از علم احاطی خداوند بی‌خبر است؛ اما آن کسی که از علم احاطی خداوند خبر دارد و هرگز حاضر نیست پای خود را از مرز خدا تجاوز دهد سعی می‌کند تمام وجودش را داخل مرز و حریم خداوند قرار دهد و در مقابل کسانی که در جامعه ظلم و خون‌ریزی می‌کنند حریم و مرز را نمی‌شناسند.
امیرمحسن سلطان‌احمدی
مفسر تفسیر قرآن با اشاره به آیه «إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَىْءٍ مُّحِيطٌ» اظهار کرد: در این آیه آمده است که خدا به هر چیز محیط است، یعنی نگهدارنده و حافظ هر چیز از کوچک‌ترین اشیاء تا بزرگ‌ترین اشیاء است.
وی در ادامه شرح کلمه محیط بیان کرد: برخی گفتند «محیط» معنای دیگری دارد و به معنای علم هم است، اتفاقا در بعضی از آیات قرآن نیز آمده است «أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْءٍ عِلْمًا»، خدا از نظر علمی محیط به این جامعه است، در اینجا کلمه علماً مشخص می‌کند که منظور از محیط احاطه علم است.
آیت‌الله احدی افزود: حضرت علی(ع) مغز متفکر جهان است و از نظر تفکر و اندیشه مثل ایشان کسی سخنی نگفته است؛ حضرت مولا علی(ع) همه جوانب را در نظر گرفته و این جمله را فرمودند که «محیطا بحدودها»، به نظر می‌رسد یک سری در کنار هم قرار گرفتن این دو وجود دارد که هم می‌گوید علماً و هم در کنارش محیطاً.
این استاد اخلاق در ادامه اظهار کرد: خدا همه جزئیات ما را می‌داند و عالم است، اما بلافاصله می‌گوید محیطاً که یک سری در آن نهفته است و آن این است که ممکن است آیندگان شبهه و اشکال وارد کنند که چرا مسلمانان می‌گویند علم خداوند نامحدود است؛ در صورتی که علم ایشان به جزئیات بوده و محدود است. بنابراین، امام علی(ع) در این خطبه اندیشمندانه حرف زده و بلافاصله بعد از عالماً می‌گوید محیطاً.
وی ادامه داد: محیط به معنای فراگیر است پس علم خدا محدود نیست بلکه علم خدا احاطی و فراگیر است. آن علمی که اگر معلوم جزئی و محدود باشد علم احاطی نیست، اما علم خدا علم تحصیلی نیست، علم خدا علم اکتسابی نیست بلکه علم خدا احاطی است که هرگز جزئی نمی‌شود و یک علم فراگیر است.
وی ادامه داد: وقتی علم خداوند فراگیر است محدود به حدود معینی نیست و هیچ معینی در آن تأثیر ندارد چون احاطه مطلق دارد.
آیت‌الله احدی افزود: خداوند حتی به پیامبر(ص) نیز درباره علم احاطی مأموریت می‌دهد که به مردم بگوید «إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعْمَلُونَ مُحِيطٌ» که خداوند به همه اعمالی که انجام می‌دهید احاطه دارد، پس مردم بدانید ریز و درشت کار شما را خداوند احاطه دارد. لذا، همه مفسرین می‌گویند این عبارت یک هشدار و زنگ خطر است که از علم احاطی خداوند غفلت نکنیم و بدانیم که علم خدا فراگیر است و چیزی بر او مخفی نیست.
استاد حوزه علمیه قم در ادامه گفت: آن مدیر شرکتی که اختلاس می‌کند یا آن کسی که به بشریت ظلم می‌کند از علم احاطی خداوند بی‌خبر است؛ اما آن کسی که از علم احاطی خداوند خبر دارد و هرگز حاضر نیست پای خود را از مرز خدا تجاوز دهد سعی می‌کند تمام وجودش را داخل مرز و حریم خداوند قرار دهد و در مقابل کسانی که در جامعه ظلم و خون‌ریزی می‌کنند حریم و مرز را نمی‌شناسند.
امیرمحسن سلطان‌احمدی
مطالب مرتبط
