انجام 11 هزار و 500 پروژه پژوهشی و فناورانه توسط جهاد دانشگاهی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، به نقل از روابط عمومی جهاد دانشگاهی، حمید امین‌اسماعیلی، معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی، با اشاره به نقش این نهاد در قطع وابستگی علمی به بیگانگان، وابستگی را به انواع افراطی، تفریطی و معتدل تقسیم کرد و گفت: دیدگاه افراطی به دنبال خودکفایی کامل و عدم وابستگی تام و تمام به خارج از مرزهاست، برآنست که باید کشور در همه حوزه‌ها و زمینه‌ها خودکفا و متکی بر تولید داخل شود. این دیدگاه در جهان جدید که ارتباط و وابستگی‌های کشورها به یکدیگر شدید است عملاً‌ امکان‌پذیر نیست و به نوعی انزوا و بی ارتباطی با جهان منجر می‌شود.

امین‌اسماعیلی در رابطه با دیدگاه تفریطی نیز اظهار کرد: این دیدگاه برآن است که جهان به هم تنیده است و باید براساس مزیت‌های اقتصادی صرف به تولید کالاها و خدمات پرداخت؛ لذا کشو‌رها باید در حوزه‌هایی به سمت خودکفایی بروند که مزیت صرف اقتصادی داشته باشند در سایر بخش‌ها به تقسیم کار جهانی و اقتصادی بین‌المللی تن دهند.

وی تصریح کرد: در دیدگاه معتدل کشورها باید در حوزه هایی که مربوط به مسایل استراتژیک آنهاست، قابلیت اقتصادی شدن(در میان مدت) و مزیت علمی و فناوری دارند به سمت خودکفایی بروند و در همین حوزه‌ها نیز روابط علمی، فناورانه و اقتصادی با دنیای خارج خصوصاً کشورهای صاحب دانش و فناوری بسیار مهم و ضروری است. تاکید بر تقویت بنیادهای علمی و فناورانه کشورها هم یک اصل اساسی و دستیابی به خودکفایی در حوزه های استراتژیک و دارای اولویت با تاکید بر بخش انتقال دانش و فناوری است که کشورها باید در قبال در اختیار گذاردن بازار داخلی خود به خارجی از آنها انتقال دانش فنی و تکنولوژی را مطالبه کنند. تجربه کشورهای در حال توسعه موفق نشان داده این کار شدنی است.

معاون جهاد دانشگاهی افزود: بنابراین منظور از وابستگی به خارج، وابستگی در حوزه های استراتژیک و دارای اولویت کشورهاست، در غیر انصورت در دنیای امروز خودکفایی کامل معنا و مفهوم محصلی ندارد و ما باید بتوانیم در حوزه های استراتژیک و مهم کشور در تعامل با جهان و با جهت گیری دارای مزیت شدن در میان مدت و با استفاده از امکان مهم انتقال فناوری و در سایه سیاست های هوشمندانه به خودکفایی در حوزه های منتخب دست یابیم.

وی تصریح کرد: جهاد دانشگاهی سعی کرده است این جهت گیری را در حوزه‌های منتخب اعمال کند، لذا در برخی از حوزه‌های مهم نظیر power electric، مخابرات (فرستنده‌های رادیو و تلویزیونی)، الکترومکانیک، حوزه‌های منتخبی از کشاورزی، فرآوری مواد معدنی، مبارزه با برخی آلودگی‌های زیست محیطی، برخی مواد و فرآورده‌های مهم شیمیایی، کودهای زیستی و ... این فرایند را با لحاظ کردن اصول مهمی نظیر کیفیت، قیمت مناسب و زمانبندی مناسب محقق کند.

وی با بیان این که جهاد دانشگاهی تلاش کرده است با تبدیل دانش به دست آمده به فناوری و به کاربرد رساندن دانش و نیز تبدیل دانش به ثروت و ارزش افزوده در حوزه‌های منتخب وابستگی علمی و تکنولوژیک به بیگانگان را کاهش دهد، اظهار کرد: با ایجاد ارزش افزوده اقتصادی و اشتغال برای نیروی انسانی داخلی خصوصاً نیروی متخصص، مسایل علمی، تکنولوژیک و اجتماعی کشور را به سهم خود کاهش دهد.

امین اسماعیلی به برخی از حوزه‌های موفق این تلاش های مهم اشاره کرد و گفت: ایجاد پروتکل‌های درمانی و فناورانه در حوزه درمان ناباروری براساس پژوهش های انجام شده، ایجاد پروتکل‌های درمانی و فناورانه در سرطان پستان براساس پژوهش های انجام شده، ایجاد پروتکل‌های درمانی و فناورانه در حوزه سلول درمانی براساس پژوهش های انجام شده، تولید و تکثیر حیوانات ترانس ژن با ارزش افزوده اقتصادی قابل توجه، طراحی و تولید فرستنده های رادیویی و تلویزیونی، طراحی و تولید فیلترهای الکترواستاتیک در صنایع سیمان، نفت، فلزی، طراحی و تولید پودرهای رافع آلودگی های زیست محطیی نفتی در مناطق نفت خیز، طراحی و تولید دمولسی فایر(تعلیق شکن مولد نفتی)، طراحی و ساخت دکل‌های حفاری نفت، طراحی و ساخت پهبادهای صنعتی، طراحی و ساخت مواد مختلف پرمصرف شیمیایی مورد نیاز صنعت پتروشیمی کشور، طراحی و ساخت آلیاژها و سوپرآلیاژ خاص فلزی، اصلاح نژاد و تولید پیونگرهای پرمحصول و باکیفیت نهال گردو، تولید داروهای گیاهی با استفاده از گیاهان بومی کشور، انجام پیمایش‌های اجتماعی مختلف در حوزه‌های خانواده، گردشگری، حاشیه نشینی، اخلاق کار، محیط کسب و کار، انجام پژوهش مستمر در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی، انجام پژوهش مستمر مناسبات بین نسلی در جامعه امروز ایران، طراحی و تولید کود، سم و تسهیل کننده رشد بیولوژیک محصولات اصلی کشاورزی و ... برخی از حوزه‌های موفق این تلاش های مهم است.

وی در ادامه در رابطه با جایگاه جهاد دانشگاهی در زیرساخت های علمی و فناورانه کشور اظهار کرد: جهاددانشگاهی یک نهاد دانش بنیان انقلابی و غیردولتی در جمهوری اسلامی ایران است، زیرساخت‌های اصلی علمی و فناورانه کشور را می‌توان در عناصری مانند نیروی انسانی، آزمایشگاه‌ها، تجهیزات و عناصر نهادی سراغ گرفت. جهاددانشگاهی از حیث نیروی انسانی متخصص کمتر از 2 درصد نیروی متخصص در نهادهای علمی و فناوران کشور را در اختیار دارد، میزان و حجم آزمایشگاه های این نهاد کمتر از 1 درصد آزمایشگاه های نهادهای مذکور است و از حیث عناصر نهادی(قوانین و مقررات، روابط بین نهادها و سازمان ها، عرف‌ها و رویه‌های موسوم، سازمان فعالیت‌ها و ...) نیز با توجه به ماهیت فعالیت این نهاد در حوزه علم و فناوری(انجام فعالیت های پژوهشی کاربردی و توسعه‌ای، کارفرمایی محور و تقاضا محور بودن فعالیت‌های پژوهش و فناوری، خودگردانی فعالیت‌ها کمتر بوروکراتیزه شدن فعالیت ها، مشارکت محوربودن فرهنگ سازمانی و ... ) جایگاه خوب و مناسبی را در کشور دارد. سطح و میزان نوآوری در این سازمان پژوهش و فناوری بالاتر از اقران و سازمان های مشابه در کشور است. البته با مصائب و مشکلات چندی نیز نظیر عدم سازمان یافتگی بازار تحقیق و فناوری در کشور، معضل نقدینگی، بدکارکردی نظام ملی نوآوری، کم توجهی به توان و امکانات داخلی، دولتی بودن عرصه‌های اصلی اقتصاد، رانتی بودن فضای کسب و کار، مهاجرت نیروی متخصص به دلیل مشکلات اقتصادی و مالی سازمان و ... نیز مواجه است.

انتشار 25 هزار مقاله علمی و تخصصی توسط جهاد دانشگاهی

امین‌اسماعیلی با اشاره به مهمترین فعالیت ها و عملکرد حوزه پژوهش جهاد، گفت: جهاد دانشگاهی در عمر سی و شش ساله در بخش پژوهش و فناوری توانسته است بالغ بر 11 هزار و 500 پروژه پژوهشی و فناورانه را به اختتام برساند. همچنین بالغ بر 25 هزار مقاله علمی و تخصصی و 750 کتاب علمی مبتنی بر تحقیقات و انجام شده در داخل سازمان را منتشر کرده است. در پایان سال گذشته (1394) این نهاد هزار و 567 طرح پژوهشی و فناورانه در دست اجرا داشته است که بیش از 60 درصد آن ها طرح های کارفرمایی بوده است همچنین 627 پروژه خاتمه یافته داشته است. حجم ریالی طرح های در دست اجرای مذکور بالغ بر 326 میلیارد تومان و طرح های خاتمه یافته قریب 297 میلیارد تومان بوده است. این ارقام نسبت به سال پیش از آن (1393) به ترتیب معادل 30/3 درصد و 61/9- درصد رشد داشته است .

وی افزود: در سال گذشته هزار و 695 مقاله توسط پژوهشگران جهاددانشگاهی تهیه شده است که در مجامع و نشریات علمی داخلی، خارجی و بین المللی ارایه یا چاپ شده اند. آمار نشان می دهد که تعداد مقالات تهیه نسبت به سال 1393، 8/2 درصد افزایش داشته است. تعداد مقالات چاپ ده در مجلات نمایه شده در ISI برابر با 299 عنوان است که نسبت به سال 1393 حدود 9/5 درصد افزایش داشته است. در سال 1394، تعداد 47 عنوان کتاب در زمینه های مختلف علمی توسط واحدها، پژوهشگاه ها و پژوهشکده های جهاددانشگاهی به چاپ رسیده که نسبت به سال گذشته 11/9 درصد افزایش داشته است که از این مجموعه کتاب ها 89/4 درصد آن به صورت تألیف و 10/6 درصد آن ترجمه بوده است.

معاون پژوهشی جهاددانشگاهی تصریح کرد: جهاددانشگاهی به منظور نشر و ترویج فعالیت های تحقیقاتی خود در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور، اقدام به انتشار 19 نشریه مختلف تخصصی کرده است که از وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امتیار علمی – پژوهشی دریافت کرده اند.

وی در ادامه با اشاره به حضور جهاد در همایش ها و سمینارهای علمی گفت: در سال 1394 تعداد 193 همایش، سمینار و کنفرانس علمی-تخصصی توسط واحدها و پژوهشگاه ها و پژوهشکده های جهاددانشگاهی برگزار شده است و اعضای جهاددانشگاهی در 406 همایش و سمینار علمی حضور یافته و در برگزاری 45 همایش و سمینار مشارکت داشته است.

ثبت 16 اختراع و 10 ژن در سال گذشته

امین‌اسماعیلی اظهار کرد: برگزاری 121 دوره آموزشی و کارگاه علمی، 4 نمایشگاه علمی – تخصصی، 66 نشست تخصصی، ثبت 16 اختراع و 10 ثبت ژن از دیگر فعالیت ها و دستاوردهای واحدها، پژوهشگاه ها، پژوهشکده های جهاددانشگاهی است.

مثبت ارزیابی کردن چشم انداز آتی فعالیت دانش بنیان جهاد دانشگاهی

وی در رابطه با ارزیابی چشم انداز و آینده حوزه پژوهش جهاد دانشگاهی گفت: جهاد دانشگاهی چشم انداز آتی فعالیت دانش بنیان خود را با توجه به جهت گیری‌های آتی کشور، پتانسیل علمی و تخصصی و انسانی مناسب این نهاد، عزم و همت همکاران جهادی، برند و خوشنامی سازمانی و پتانسیل نهادی موجود در این سازمان بسیار امیدوار کننده و مثبت ارزیابی می‌کنند.

امین اسماعیلی در ادامه با اشاره به نقش جهاد دانشگاهی در نقشه جامع علمی کشور افزود: جهاد دانشگاهی از جمله اولین سازمان هایی بوده است که حسب توصیه رهبری نظام نقش پیشنهادی خود در تحقق نقش جامع علمی و برنامه‌های کشور را تهیه و پیشنهاد کرده و بخش اعظم پیشنهادهای این نهاد انقلابی در شورای راهبری نقش تایید و در سال 1394 ابلاغ شده است. شورای راهبری نقشه از جهاددانشگاهی خواسته است نقشه راه و برنامه عملیاتی مجموع 7 ماموریتی که برای این نهاد پیش بینی شده را تهیه و برای تعیین تکلیف به شورای مذکور ارایه کند. این نهاد نیز نقشه‌های راه مذکور را تهیه و آماده کرده است این نقشه‌ها به زودی به شورای راهبری نقشه ارسال می‌شود.

وی در پایان گفت: جهاد دانشگاهی در حوزه پژوهش و فناوری با توجه به سوابق کاری، پتانسیل موجود و نیازهای مبرم کشور در حوزه‌هایی همچون ایفای نقش میانجی میان نهادهای علمی و فنی با نهادهای اجرایی و صنعتی در حوزه‌های خاص، ایفای نقش نهاد پژوهش و فناوری در قراردادهای اقتصادی فناورانه، انجام امر مهم رصد ارزیابی تحولات پژوهش و فناورانه کشور، ایجاد سازمان پژوهش و فناور ملی (RTO) در حوزه‌های منتخب و مشخص، تدوین و توسعه فناوری در حوزه های منتخب و تولید فناوری در حوزه‌های خاص و محدود در حوزه هایی که کشور در آنها موفق به تولید دانش شده است، می‌تواند ماموریت‌ها و وظایف مشخصی را عهده گرفته و در صورت تامین منابع مورد نیاز پاسخگوی ماموریت‌های محوله باشد.