نفر اول جشنواره تلاوتهای مجلسی مطرح کرد:
مسابقات، مجالی برای شناخت قاریان خوش‌خوان نگذاشته است
گروه فعالیت‌های قرآنی: حمید رحیمی، نفر اول دور نخست جشنواره تلاوتهای مجلسی ضمن اشاره به نقش حس و حال و معنویت در دلنشین شدن تلاوت و تبیین ملاک‌های صحیح برای قاری برتر تصریح کرد: وقتی که قاری، توجهش به آیین‌نامه مسابقات است، حس و حال آیات و مفاهیم کمتر می‌شود. پس حق قرآن کی باید ادا شود؟ مفاهیم قرآن را چه کسی باید انتقال بدهد؟
حمید رحیمی، نفر اول مرحله نخست جشنواره مردمی «تلاوتهای مجلسی» در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره این دوره از مسابقات با اشاره به جایگاه قاریان مشهور مصری مانند مصطفی اسماعیل و محمد صدیق منشاوی گفت: این قراء در هیچ، مسابقه‌ای شرکت نکردند اما از دل مردم رشد کرده و مردم صدا، تلاوت و حس و حالشان را پسندیده‌اند و این قراء با حس و حال معنوی خودشان توانستند به رادیو یا تلویزیون راه پیدا کنند و در بین مردم محبوب شوند.
وی که متولد 1355 و ساکن اسلامشهر می‌باشد از اساتیدی مانند: سیدمحسن خدام‌حسینی، سیدمحسن موسوی‌بلده، محمدرضا ابوالقاسمی، علی‌اکبر توپچی، هادی آرزم، صالح اطهری‌فرد، حسن ربیعیان، مجید زکی‌لو، بهروز یاریگل و احمد ابوالقاسمی استفاده کرده و 23 سال است که در تدریس تلاوت قرآن در آستان امامزاده عقیل(ع) اسلامشهر مشغول فعالیت است.
تلاوت در چارچوب آیین‌نامه مسابقات محصور نشود
این مدرس قرآن در ادامه تصریح کرد: باید به دست‌اندرکاران جشنواره تلاوت مجلسی، تبریک گفت که برای اولین بار این اتفاق را رقم زدند. پیشنهاد می‌کنم برای اینکه قاریان دور از هرگونه استرس به اجرای برنامه بپردازند این مسابقات ادامه داشته باشد تا اینکه مردم بتوانند نظر بدهند نه اینکه فقط چارچوب تلاوت در آیین‌نامه مسابقات محصور باشد.
وی افزود: فضای مسابقات، استرس را در پی دارد و اگر قاری در این شرایط قرار بگیرد، نمی‌تواند توانایی‌هایش را به طور کامل به نمایش بگذارد. بسیاری از قراء، توانایی بسیاری دارند، اما به مرحله مسابقات که می‌رسند، نمی‌توانند ارزش‌های خودشان را نشان دهند و همین امر موجب می‌شود تا از صحنه کنار بکشند.
این قاری قرآن اظهار کرد: طرحی که مردم نفرات برگزیده را انتخاب می‌کنند، طرح خوبی است و بسیاری از قراء از این طرح استقبال کرده‌اند. بنا به پیشنهاد دوستانم اخیراً، وارد عرصه مسابقات شده‌ام و هر چند که بعد از 23 سال تدریس، بعضی از شاگردانم حائز رتبه‌های بین المللی شده‌اند، اما پیش از این علاقه‌ای به مسابقات نداشتم و بیشتر وقتم را برای شاگردانم گذاشته‌ام، اما من‌بعد تمایل دارم در مسابقات شرکت کنم و هدفم هم رتبه اولی مسابقات بین‌المللی است.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به حس و حال شب مسابقه اشاره کرد و گفت: در ایام ولادت امام رضا(ع) حس عجیبی داشتم و نیت کردم ثواب تلاوتم را به امام رضا(ع) هدیه کنم و در هنگام قرعه‌کشی هم از 11 نفر، اسم من به عنوان نفر هشتم انتخاب شد و به شدت تحت تاثیر قرار گرفتم به همین دلیل، تلاوتم را که انجام دادم حس بسیار خوبی داشتم، احساس کردم در محضر رهبر انقلاب، تلاوت می‌کنم و یقین داشتم که حضرات معصومین(ع) در مجلس حضور داشتند و حس بسیار خوبی بود. ضمن اینکه فضای مسابقه طوری بود که تمام قاریان شرکت‌کننده هدفشان این بود که حق قرآن ادا شود نه اینکه بخواهند برای نمره گرفتن یا مسابقه دادن قرآن را تلاوت کنند، هم‌چنین این وضعیت را در هیچ مسابقه‌ای ندیده بودم که تشویق‌های مردم طوری باشد که تن قاری را به لرزه بیندازد.
ملاک تعیین قاری برتر فقط فیلتر مسابقات نباشد
وی در مورد مسابقات اوقاف و دیگر مسابقات تصریح کرد: هر مسابقه‌ای مزایا و معایبی دارد، مثلا جعفر فردی بعد از 12 سال آمد و به حقش رسید، اما افرادی هم هستند که بسیار خوش صدا و خوش تکنیک هستند و از صداهای مصری برخوردارند و در مدت زمان کمتری به نتیجه می‌رسند. مسابقات باید کارشناسی شود و در تعیین قاری برتر نباید فقط ملاک، مسابقه باشد، افرادی در میان دوستانم با وجود اینکه خیلی زیبا می‌خوانند و از قاریان مصری چیزی کمتر ندارند، اما خانه‌نشین هستند و خواندشان فقط در محافل و جلسات، خلاصه شده و بنا به هر دلیلی در مسابقات نیستند یا توفیقی در مسابقات کسب نمی‌کنند به همین دلیل دیده نمی‌شوند و ما اگر بتوانیم طوری برنامه‌ریزی کنیم که شیوه قراء مصری را در پیش بگیریم و مردم تلاوت قاریان را بپسندند، بسیار بهتر است؛ چرا که مصری‌ها از راهی غیر از مسابقات مطرح شده‌اند. با این تلاوت‌ها که با حس و حال معنوی اجرا شده چه مریض‌ها که شفا گرفته‌اند و چه حاجت‌مندانی که حاجت‌روا شده‌اند.
تلاوت مسابقه‌ای خشک و بی‌روح است
وی در ادامه تصریح کرد: اگر بتوانیم مردم را دخیل کنیم که آن‌ها تلاوت‌هایی که از رادیو قرآن پخش می‌شود، انتخاب کنند، بهتر است نه اینکه یک نفر بخواهد صرفاً چارچوب مسابقه را برای رادیو قرآن برگزار کند. رادیو قرآن، رادیو تلاوت یا سیمای قرآن مکانی است که مردم دوست دارند تلاوت های مجلسی گوش بدهند و نمی‌شود که قاری همان تلاوتی را که در مسابقات اوقاف ارائه می‌دهد همان را در رادیو ارائه کند؛ چرا که تلاوت مسابقه‌ای بسیار بسته، خشک و بی‌روح است، چون قاری فقط حواسش به غنه و دیگر نکات تجویدی است، لذا وقتی که قاری حواسش پیش آیین‌نامه مسابقات باشد، حس و حال آیات و مفاهیم کمتر می‌شود. پس حق قرآن کی باید ادا شود؟ مفاهیم قرآن را چه کسی باید انتقال بدهد؟
دوری از مسابقات مساوی با معنویت در تلاوت
این مدرس قرآن در پایان از دست‌اندرکاران جشنواره قدردانی کرد و گفت: از داوود جعفری، دبیر جشنواره برای برگزاری چنین مسابقه‌ای تشکر می‌کنم و خوشحالم از اینکه شرایطی فراهم شد تا شبکه‌های العالم و الکوثر مسابقات را پوشش دهند تا اینکه بالاخره صدای قاریان ایرانی هم در کشورهای دیگر شنیده شود و امیدوارم این مسابقات در استان‌های دیگر هم گسترش پیدا کند چون در سراسر ایران، قاری خوش‌خوان زیاد داریم. هرچه قدر از مسابقات دور شویم به معنویت نزدیک‌تر می‌شویم.
یادآور می‌شود، این قاری و مدرس قرآن در مرحله نخست جشنواره تلاوتهای مجلسی با آراء مردمی رتبه اول را کسب کرد.
مطالب مرتبط
به عنوان یک قاری و کارشناس قرآنی ضمن تبریک به دوست بزرگوارم جناب آقای رحیمی وظیفه خود می دانم چند نکته را تذکر دهم:
۱- هر چند مورد پسند واقع شدن تلاوت قرآن از سوی عموم مردم امری پسندیده و یکی از ملاکات عام شناسایی تلاوت زیباست و خود این مسأله از نظر انسان شناسی و زیبایی شناسی نیز امری طبیعی و مقبول است لکن باید توجه داشت که زیبایی تلاوت ملاک های دیگری هم دارد. ادای صحیح حروف ، شناسایی جایگاه وقف ها و ابتدا های مناسب، طول نفس ، قدرت و کشش صدا ، اعتماد به نفس و جسارت در تلاوت فرازهای اوج ، آشنایی با نغمات موسیقی عربی ، تسلط بر فضای تلاوت ، تطبیق الحان با مفاهیم آیات ، عدم تکلف و تلاوت معنا محور آیات و... از ملاک هایی است که در یک تلاوت استاندارد ( حتی فارغ از فضای مسابقات) مورد نظر است.
۲- مردم ایران با مردم عرب زبان کشور مصر اززمین تا آسمان در برداشت های تنغیمی و برقراری ارتباط با مفاهیم آیات و تشخیص برخی از ملاک های فوق مانند تطبیق مقامات با مفاهیم متفاوتند.
۴- تنها تفاوت جشنواره تلاوت های مجلسی با فضای مسابقات که جناب استاد رحیمی آن را استرس زا می دانند این است که در مسابقات اهل فن و داوران خبره بر اساس همه ی ملاک های یک تلاوت مطلوب قضاوت می کنند ولی در این جشنواره هم که نوعی مسابقات بود و اول و دوم و... داشت مردم آماتور صرفا بر اساس سلیقه شخصی و جو حاکم قضاوت می کنند. به نظر بنده هر چند در شرایط عادی مردم متوجه زیبایی یک تلاوت می شوند لکن بیشتر مستمعین از فنون تلاوت فقط صدای زیبا و فریادهای قاری را ملاک قرار می دهند. در مورد بقیه ملاک ها نیز اطلاعاتی ندارند.
۳- کرسی های تلاوت برای نمایاندن توانمندی های قاریان گمنامی چون جناب استاد رحیمی خوب است لکن باید مراقب بود که خدای ناکرده فضایی پیش نیاید که یک قاری با لشکر کشی و تبلیغات رسانه ای و پیامکی با یک تلاوت نه چندان مطلوب و مملو از اشکالات فنی !!!! صرفاً با الله الله و فریاد کشیدن مستمعین انتخاب شود و نظرات فنی داوران نیز در کنار نظرات مردم با تاثیری مقبول اعمال گردد.
و من الله التوفیق!