حجت‌الاسلام بهمنی عنوان کرد:
اصلاح الگوی جذب طلبه؛ لازمه توسعه حوزه‌های علمیه
گروه حوزه‌های علمیه: عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: برای گسترش کمی و کیفی حوزه علمیه نیازمند اجرای دو الگوی اساسی یعنی اصلاح در فرایند جذب طلاب و چگونگی جذب منابع مردمی هستیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین سعید بهمنی، مدیر گروه علوم قرآن مرکز فرهنگ و معارف قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) در پاسخ به این سؤال که آیا در صورت نیاز به این تعداد طلبه در کشور قادر به تامین آینده شغلی برای طلاب خواهیم بود، گفت: اینکه چنین چیزی در حوزه ممکن است یا چه مشکلاتی در آینده ایجاد خواهد کرد، به دو مقوله اساسی یعنی جذب و تامین زیرساخت باز می‌گردد، زیرا تربیت 400 هزار طلبه هرچند تدریجی، ولی نیازمند الگوی مناسب جذب است.
احراز شرایط افراد
وی ادامه داد: باید ساختار آموزشی حوزه بتواند صلاحیت جذب افرادی از بیوتات صالحه را احراز کند، ولی الان الگوهای جذب، مدرسه‌ای و آکادمیک است.
وی ادامه داد: من طلابی را می‌شناسم که در اوایل انقلاب با هدایت یکی از مهندسان جهاد کشاورزی که تشخیص داده بود این افراد برای تحصیل در حوزه مستعد هستند، به این سمت هدایت شدند و در گذشته نیز طوری بود که خود روحانیون معرف و هدایت‌کننده افراد دیگر برای ورود به سیستم حوزه بودند.
این نویسنده و محقق حوزه با بیان اینکه چنین فردی چه رفتاری کرده بود که این همه افراد جذب حوزه شدند، تصریح کرد: این را باید به جامعه روحانیت و متدینین خودمان تعمیم بدهیم. آیا روحانیون ما و قشر متدینین یاد گرفته‌اند که استعدادهای مناسب و نورانی و مستعد را شناسایی و به حوزه معرفی کنند یا نه؟ بنابراین اولین الگو مسئله جذب افراد صالح است.
وی ادامه داد: الگوی دوم اینکه حوزه نباید دولتی باشد و برای اینکه دولتی نباشد باید بتواند الگوی مناسب جذب منابع مردمی را فراهم کند البته این دو الگو قبلا بوده ولی باید احیاء شود.
بهمنی تصریح کرد: طلبه هم باید یاد بگیرد خودش را چگونه زیاد کند و هم بیاموزد که چگونه باید منابع مردمی را به سمت حوزه جذب کند زیرا مردم روحانیت را از خودشان می‌دانند و نسبت به اعمال و رفتار او هم حساسیت خاصی دارند.
بهمنی تاکید کرد: الان این دو رابطه یا قطع است و یا شکوفایی لازم را ندارد و اگر نقطه عزیمت حوزه از همین جا شکل بگیرد یعنی حوزه دغدغه‌‌اش این باشد که این دو الگو را در درون خود در درجه نخست سپس در میان جامعه متشرع و متدین کشور ترویج و نشر دهد بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود.
روحانیت قدردان ذخیره عاطفی 1200 ساله خود باشد
عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: اگر یک روحانی کاری انجام دهد که معروف نباشد ولو اینکه آن کار حرام ذاتی هم نیست مانند کشیدن سیگار و یا کم توجهی به قوانین راهنمایی و رانندگی ولو این که فرض کنیم این کارها حرام ذاتی هم نیست ولی سر زدن آن از یک روحانی جنبه زشتی دارد.
وی افزود: چرا این نگاه در میان مردم وجود دارد زیرا مردم یک روحانی را الگوی خود می‌دانند و برای او یک پشتوانه بیش از هزار و 200 ساله قایل هستند و نگاهشان به روحانیت نگاهی است که به بزرگان این قشر در طول تاریخ شیعه وجود داشته است لذا براثر یک کار نادرست عواطف آنان جریحه دار می شود.
بهمنی گفت: این ذخیره عاطفی 1200 ساله بسیار ارزشمند است و روحانیت و حوزه باید از آن صیانت کند لذا شکل‌گیری این دو الگو یعنی هم الگوی جذب مناسب و هم الگوی جذب منابع مردمی می تواند به گسترش کمی حوزه آن هم بدون مشکلات مالی و یا دغدغه برای آینده شغلی طلاب منجر شود.
وی تاکید کرد: اگر این دو الگو در حوزه به درستی اجرا شود این تعداد طلبه مورد نیاز هم امکان تحصیل و تربیت خواهند یافت و هم اینکه با جذب منابع مردمی چه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در تامین جایگاه‌های انجام وظیفه با مشکلی روبرو نخواهیم بود.
احراز شرایط افراد
وی ادامه داد: باید ساختار آموزشی حوزه بتواند صلاحیت جذب افرادی از بیوتات صالحه را احراز کند، ولی الان الگوهای جذب، مدرسه‌ای و آکادمیک است.
وی ادامه داد: من طلابی را می‌شناسم که در اوایل انقلاب با هدایت یکی از مهندسان جهاد کشاورزی که تشخیص داده بود این افراد برای تحصیل در حوزه مستعد هستند، به این سمت هدایت شدند و در گذشته نیز طوری بود که خود روحانیون معرف و هدایت‌کننده افراد دیگر برای ورود به سیستم حوزه بودند.
این نویسنده و محقق حوزه با بیان اینکه چنین فردی چه رفتاری کرده بود که این همه افراد جذب حوزه شدند، تصریح کرد: این را باید به جامعه روحانیت و متدینین خودمان تعمیم بدهیم. آیا روحانیون ما و قشر متدینین یاد گرفته‌اند که استعدادهای مناسب و نورانی و مستعد را شناسایی و به حوزه معرفی کنند یا نه؟ بنابراین اولین الگو مسئله جذب افراد صالح است.
وی ادامه داد: الگوی دوم اینکه حوزه نباید دولتی باشد و برای اینکه دولتی نباشد باید بتواند الگوی مناسب جذب منابع مردمی را فراهم کند البته این دو الگو قبلا بوده ولی باید احیاء شود.
بهمنی تصریح کرد: طلبه هم باید یاد بگیرد خودش را چگونه زیاد کند و هم بیاموزد که چگونه باید منابع مردمی را به سمت حوزه جذب کند زیرا مردم روحانیت را از خودشان می‌دانند و نسبت به اعمال و رفتار او هم حساسیت خاصی دارند.
بهمنی تاکید کرد: الان این دو رابطه یا قطع است و یا شکوفایی لازم را ندارد و اگر نقطه عزیمت حوزه از همین جا شکل بگیرد یعنی حوزه دغدغه‌‌اش این باشد که این دو الگو را در درون خود در درجه نخست سپس در میان جامعه متشرع و متدین کشور ترویج و نشر دهد بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود.
روحانیت قدردان ذخیره عاطفی 1200 ساله خود باشد
عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: اگر یک روحانی کاری انجام دهد که معروف نباشد ولو اینکه آن کار حرام ذاتی هم نیست مانند کشیدن سیگار و یا کم توجهی به قوانین راهنمایی و رانندگی ولو این که فرض کنیم این کارها حرام ذاتی هم نیست ولی سر زدن آن از یک روحانی جنبه زشتی دارد.
وی افزود: چرا این نگاه در میان مردم وجود دارد زیرا مردم یک روحانی را الگوی خود می‌دانند و برای او یک پشتوانه بیش از هزار و 200 ساله قایل هستند و نگاهشان به روحانیت نگاهی است که به بزرگان این قشر در طول تاریخ شیعه وجود داشته است لذا براثر یک کار نادرست عواطف آنان جریحه دار می شود.
بهمنی گفت: این ذخیره عاطفی 1200 ساله بسیار ارزشمند است و روحانیت و حوزه باید از آن صیانت کند لذا شکل‌گیری این دو الگو یعنی هم الگوی جذب مناسب و هم الگوی جذب منابع مردمی می تواند به گسترش کمی حوزه آن هم بدون مشکلات مالی و یا دغدغه برای آینده شغلی طلاب منجر شود.
وی تاکید کرد: اگر این دو الگو در حوزه به درستی اجرا شود این تعداد طلبه مورد نیاز هم امکان تحصیل و تربیت خواهند یافت و هم اینکه با جذب منابع مردمی چه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم در تامین جایگاه‌های انجام وظیفه با مشکلی روبرو نخواهیم بود.
