آیت‌الله طبسی بیان کرد:
تشریح روش ائمه(ع) در برخورد با مخالفان علمی اسلام
گروه حوزه‌های علمیه: استاد تفسیر حوزه و نویسنده تفسیر امام رضا(ع) گفت: کسانی که علیه قرآن و اسلام اقدامی به ظاهر علمی می‌کنند و نه اینکه بخواهند دست به اسلحه ببرند بلکه شبهه و مسئله‌ای دارند نباید فورا آنان را تکفیر کنیم بلکه باید با آنان با محبت و رافت برخورد کنیم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله محمدجواد مروجی طبسی، نویسنده تفسیر امام رضا(ع) دیشب در ادامه جلسات تفسیر به تفسیر آیه 23 و 24 سوره مبارکه بقره پرداخت و گفت: در آیه 23 خداوند بحث تحدی در زمینه اعجاز قرآن را مطرح و با قاطعیت از همه دعوت به مبارزه در این زمینه کرده و مبارزه‌طلبی را به اوج خود رسانده است.
وی با بیان اینکه خداوند در این آیه «وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» تا قیامت مخالفان قرآن را به مبارزه دعوت کرده است، اظهار کرد: خداوند از آنان خواسته كه حداقل يك سوره همانند قرآن بياورند و مخالفان نيز تا آنجا كه قدرت داشتند به مبارزه برخاستند ولی چون نتوانستند فهمیدند كه اين كلام بشر نیست.
تحدی چیست؟
طبسی با اشاره به اقوال مختلف درباره «تحدی» گفت: درباره اینکه تحدی چيست؟ برخی فرموده اند که تحدی قرآن به فصاحت و بلاغت است، يعنی قرآن مردم عرب را كه در اوج فصاحت و بلاغت بودهاند دعوت كرده است كه كلامی فصيح و بليغ مانند قرآن بياورند.
این استاد تفسیر ادامه داد: علامه طباطبایی فرموده‌اند که این یک امر عجزی است تا اعجاز قرآن را بیان کند به این که این قرآن از جانب خداوند است که به فردی امی که مکتب ندیده نازل شده و اگر شما می‌توانید شبیه آن را بیاورید.
وی گفت: برخی نیز معتقدند که تحدی قرآن عام است، كه شامل تمام جنبهها مانند فصاحت و بلاغت، اسلوب، اخبار به غيب و وجه تربیتی و تاثیرگذاری قرآن در مخاطب و ... می‌شود.
وی با بیان اینکه در طول تاریخ نیز برخی درصدد این مبارزه برآمدند و برخی از دشمنان نیز به عظمت قرآن اعتراف کردند افزود: ولید بن مغیره که از بزرگ‌ترین ادیبان و حکیمان عرب و از دشمنان اسلام و قرآن بود پس از شنیدن آیاتی از قرآن گفت: به خدا سوگند به تحقیق سخنی از محمد(ص) شنیدم که از کلام آدمیان و پریان نیست.
استاد تفسیر حوزه بیان کرد: آیت الله العظمی مکارم نیز در تفسیر نمونه فرموده‌اند ﻧﻔﺎﻕ ﻭ ﻛﻔﺮ ﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻋﺪﻡ ﺩﺭﻙ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﻧﺒﻮﺕ ﻭ ﺍﻋﺠﺎﺯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺳﺮ ﭼﺸﻤﻪ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ به همین دلیل خداوند در این آیه ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺭﻭﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ و ﻫﻤﻪ ﻣﻨﻜﺮﺍﻥ نبوت و معجزه پیامبر ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ کرده است.
طبسی گفت: خداوند با این کار ﻋﺠﺰ ﺁﻧان را نشان داده است تا دلیل ﺭﻭشنی ﺑﺮ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭﺣﻰ باشد و فرموده است که ﺗﻤﺎﻡ ﮔﻮﺍﻫﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺧﺪﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻳﺎﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺻﺎﺩﻗﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺪﺍ ﻧﻴﺴﺖ.
استاد تفسیر حوزه گفت: کلمه «ﺷُﻬَﺪﺍﺀَ» ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﻫﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ منکران قرآن را کمک می کردند و «ﻣِﻦْ ﺩُﻭﻥِ ﺍﻟﻠﱠﱠﻪِ» هم ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﺍﻧﺴﺎن‌ها ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺑﺪﻫﻨﺪ، ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺳﻮﺭﻩ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮﺭﻩﻫﺎﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻗﺎﺩﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ.
ماجرای اسحاق کندی
وی در ادامه به یکی از نمونه‌های تاریخی این مبارزه‌طلبی در دوره امام عسکری(ع) اشاره کرد و افزود: اسحاق کندی از فلاسفه بزرگ این دوران در عراق بوده و به فکر این افتاد تا تناقضات قرآن را جمع آوری کند.
وی ادامه داد: یکی از شاگردان این فیلسوف خدمت امام عسکری(ع) رسید و فرمود کندی قرار است چنین کاری را انجام دهد و امام هم فرمودند برو خدمت آن مرد و به او احترام کن و در خدمت او باش و وقتی خوب با او مانوس شدی به او بگو آیا کسی که کلامی گفته بهتر مفهمومش را می‌داند یا کسی که مخاطب آن است و تو اگر یک درصد هم احتمال بدهی که مقصود این کلام متفاوت از چیزی است که تو می‌فهمی و الفاظ را در غیر آنچه خدا اراده کرده معنا کرده ای چه جوابی در قیامت خواهی داشت. کندی از قوت این استدلال فهمید که این نوع سخن گفتن کار شاگردش نیست و فهمید که امام به او تعلیم داده و به دنبال این مسئله اوراقش را پاره کرد و دورانداخت.
درسی از امام عسکری(ع)
وی گفت: از این برخورد امام درس می‌گیریم کسانی که علیه قرآن و اسلام اقدامی به ظاهر علمی می‌کنند و نه اینکه بخواهند دست به اسلحه ببرند بلکه شبهه و مسئله‌ای دارند نباید فورا آنان را تکفیر کنیم بلکه باید با آنان با محبت و رافت برخورد کنیم تا خجالت زده شده و از کار خود دست بردارند.
وی با اشاره به آیه 24 این سوره افزود: در این آیه هم خداوند تاکید می کند که هیچ وقت کسی نتوانسته و نخواهد توانست سخنی مانند قرآن بیاورد که «لم» و «لن» نفی ابد برای این کار و تاکید است.
وی با بیان اینکه خداوند در این آیه «وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» تا قیامت مخالفان قرآن را به مبارزه دعوت کرده است، اظهار کرد: خداوند از آنان خواسته كه حداقل يك سوره همانند قرآن بياورند و مخالفان نيز تا آنجا كه قدرت داشتند به مبارزه برخاستند ولی چون نتوانستند فهمیدند كه اين كلام بشر نیست.
تحدی چیست؟
طبسی با اشاره به اقوال مختلف درباره «تحدی» گفت: درباره اینکه تحدی چيست؟ برخی فرموده اند که تحدی قرآن به فصاحت و بلاغت است، يعنی قرآن مردم عرب را كه در اوج فصاحت و بلاغت بودهاند دعوت كرده است كه كلامی فصيح و بليغ مانند قرآن بياورند.
این استاد تفسیر ادامه داد: علامه طباطبایی فرموده‌اند که این یک امر عجزی است تا اعجاز قرآن را بیان کند به این که این قرآن از جانب خداوند است که به فردی امی که مکتب ندیده نازل شده و اگر شما می‌توانید شبیه آن را بیاورید.
وی گفت: برخی نیز معتقدند که تحدی قرآن عام است، كه شامل تمام جنبهها مانند فصاحت و بلاغت، اسلوب، اخبار به غيب و وجه تربیتی و تاثیرگذاری قرآن در مخاطب و ... می‌شود.
وی با بیان اینکه در طول تاریخ نیز برخی درصدد این مبارزه برآمدند و برخی از دشمنان نیز به عظمت قرآن اعتراف کردند افزود: ولید بن مغیره که از بزرگ‌ترین ادیبان و حکیمان عرب و از دشمنان اسلام و قرآن بود پس از شنیدن آیاتی از قرآن گفت: به خدا سوگند به تحقیق سخنی از محمد(ص) شنیدم که از کلام آدمیان و پریان نیست.
استاد تفسیر حوزه بیان کرد: آیت الله العظمی مکارم نیز در تفسیر نمونه فرموده‌اند ﻧﻔﺎﻕ ﻭ ﻛﻔﺮ ﮔﺎﻫﻰ ﺍﺯ ﻋﺪﻡ ﺩﺭﻙ ﻣﺤﺘﻮﺍﻯ ﻧﺒﻮﺕ ﻭ ﺍﻋﺠﺎﺯ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺳﺮ ﭼﺸﻤﻪ ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ به همین دلیل خداوند در این آیه ﺍﻧﮕﺸﺖ ﺭﻭﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﺩ و ﻫﻤﻪ ﻣﻨﻜﺮﺍﻥ نبوت و معجزه پیامبر ﺭﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ کرده است.
طبسی گفت: خداوند با این کار ﻋﺠﺰ ﺁﻧان را نشان داده است تا دلیل ﺭﻭشنی ﺑﺮ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻭﺣﻰ باشد و فرموده است که ﺗﻤﺎﻡ ﮔﻮﺍﻫﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺧﺪﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﻳﺎﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺻﺎﺩﻗﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺪﺍ ﻧﻴﺴﺖ.
استاد تفسیر حوزه گفت: کلمه «ﺷُﻬَﺪﺍﺀَ» ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﻫﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ منکران قرآن را کمک می کردند و «ﻣِﻦْ ﺩُﻭﻥِ ﺍﻟﻠﱠﱠﻪِ» هم ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﺍﻧﺴﺎن‌ها ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻫﻢ ﺑﺪﻫﻨﺪ، ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺳﻮﺭﻩ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮﺭﻩﻫﺎﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ ﻗﺎﺩﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ.
ماجرای اسحاق کندی
وی در ادامه به یکی از نمونه‌های تاریخی این مبارزه‌طلبی در دوره امام عسکری(ع) اشاره کرد و افزود: اسحاق کندی از فلاسفه بزرگ این دوران در عراق بوده و به فکر این افتاد تا تناقضات قرآن را جمع آوری کند.
وی ادامه داد: یکی از شاگردان این فیلسوف خدمت امام عسکری(ع) رسید و فرمود کندی قرار است چنین کاری را انجام دهد و امام هم فرمودند برو خدمت آن مرد و به او احترام کن و در خدمت او باش و وقتی خوب با او مانوس شدی به او بگو آیا کسی که کلامی گفته بهتر مفهمومش را می‌داند یا کسی که مخاطب آن است و تو اگر یک درصد هم احتمال بدهی که مقصود این کلام متفاوت از چیزی است که تو می‌فهمی و الفاظ را در غیر آنچه خدا اراده کرده معنا کرده ای چه جوابی در قیامت خواهی داشت. کندی از قوت این استدلال فهمید که این نوع سخن گفتن کار شاگردش نیست و فهمید که امام به او تعلیم داده و به دنبال این مسئله اوراقش را پاره کرد و دورانداخت.
درسی از امام عسکری(ع)
وی گفت: از این برخورد امام درس می‌گیریم کسانی که علیه قرآن و اسلام اقدامی به ظاهر علمی می‌کنند و نه اینکه بخواهند دست به اسلحه ببرند بلکه شبهه و مسئله‌ای دارند نباید فورا آنان را تکفیر کنیم بلکه باید با آنان با محبت و رافت برخورد کنیم تا خجالت زده شده و از کار خود دست بردارند.
وی با اشاره به آیه 24 این سوره افزود: در این آیه هم خداوند تاکید می کند که هیچ وقت کسی نتوانسته و نخواهد توانست سخنی مانند قرآن بیاورد که «لم» و «لن» نفی ابد برای این کار و تاکید است.
