مخاطبانی که پا به رکاب آثار دینی و ارزشی هستند

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)،‌ سینماها معمولاً در شهرستان‌ها آن رونق لازم را ندارند، زیرا سالن‌هایشان از کیفیت لازم بهره‌مند نیست. البته به مدد دیجیتالی شدن، فیلم‌ها همزمان با تهران روی پرده می‌روند، اما این نکته سبب نشده تا ما در شهرهای کوچک و بزرگ آن رونقی که در سینماهای تهران دیده می‌شود را ببینیم. ولیکن با تمام محدودیت‌های موجود برخی از شهرها به مدد تیزهوشی مدیران خود توانسته‌اند رونقی کسب کنند. سینمای رباط از جمله این سینماهاست که با سیاست‌هایی چون برگزاری کنسرت و اجرای نمایش‌های شاد، مردم را به سالن‌های سینما کشانده است. در همین راستا ایکنا گزارشی را از این سینما تهیه کرده که در آن با جلیل موسوی، مدیر سینمای رباط و چند نفر از مردم گفت‌و‌گو شده تا این نکته بررسی شود که فیلم‌های دینی و ارزشی در اکران شهرستان‌ها از چه جایگاهی بهره برده است.

رباط کریم، مرکز شهرستان رباط کریم در استان تهران است که در فاصلهٔ ۳۰ کیلومتری جنوب غربی از پایتخت قرار دارد. این شهر در سال ۱۳۹۰ دارای ۷۸٬۰۹۷ نفر جمعیت بوده که شامل ۲۲۷۴۲ خانوار مشتمل بر ۳۹۵۳۱ مرد و ۳۸۵۶۶ زن بوده است. در این شهر هفت امامزاده قرار دارد؛ امامزاده عمادالدین، امامزاده محمدتقی، آرامگاه لوط پیامبر، امامزاده آلارد، امامزاده هادی  و مهدی، امامزاده عین و غین و امامزاده ابوطالب، عناوین این بقاع است. در این شهرستان اماکن تاریخی نظیر قلعه سنگی،  کاروانسرای حاج کمال، یخدان‌ها، آسیاب آبی، تپه‌های تاریخی منجیل آباد و ده حسن نیز وجود دارد. با این اطلاعات مختصر از شهر رباط کریم بحث خود را درباره سینمای آن آغاز می‌کنیم.

سینما فرهنگ شهر رباط کریم در داخل پارکی واقع در بلوار امام خمینی، جنب شهرداری این شهر قرار دارد. قرار گرفتن این سینما در یک پارک این موقعیت را برای مردم ایجاد می‌کند که از محیط شهری جدا شده و خود را در فضایی متفاوت با آنچه که پیرامون زندگی شهرنشینی است ببینید. همین نکته ظریف و به ظاهر کوچک این امکان را برای تماشاگران ایجاد می‌کند که با حسی بهتر به سالن سینما وارد شوید. این اتفاق به طور معمول خلاف آن چیزی است که در سینماهای تهران شاهدش هستیم. 

جلیل موسوی در ابتدای این گفت‌و‌گو درباره میزان استقبال مردم از سینما فرهنگ رباط چنین گفت: در ابتدا که مدیریت این سینما را به عهده گرفتم، این مکان وضعیت مطلوبی هم به لحاظ کیفی و هم به لحاظ اکران فیلم‌ها دارا نبود. برای همین باید سیاستی اندیشیده می‌شد تا بتوانیم مردم این شهر را به دیدن فیلم ترغیب کنیم. برای همین ابتدا از سالن‌های نمایش شروع کردیم. این امکان با مساعدت مسئولان شهر حاصل شد و ما توانستیم سالن را به شکلی درآوریم که خانواده در آن احساس راحتی کند. سپس به نحوه اکران فیلم‌هایمان پرداختیم. در گام اول در این حوزه نیز سعی کردیم که سلیقه تماشاچیان را شناسایی کنیم. برای همین آماری از مردم گرفتیم که ببینیم چه فیلم‌هایی بیشتر مد نظر مردم است؟ 

وی افزود: با ارزیابی‌های انجام شده دریافتیم که مردم این شهر بیش از هر چیز نیازمند فیلم‌هایی هستند که در آنها دغدغه خانواده مطرح می‌شود. حال اگر فیلم‌ مربوط زبانی طنز برای بیان مضامین خود انتخاب کرده باشد، از آن استقبال بهتری خواهند کرد. برای همین ما نیز با شناسایی این خواسته‌ها، فیلم‌هایی را برای نمایش انتخاب کردیم که مردم آنها را بیشتر می‌پسندند. این اتفاق به مرور سبب شد مردم بیشتر به سینمای این شهر بیایند؛ البته حضور عوامل فیلم‌ها نیز یکی دیگر از اقداماتی بود که مردم این شهر را به سینما رفتن ترغیب کرد. برای مثال وقتی فیلم «چ» به نمایش عمومی درآمد، ما این فرصت را پیدا کردیم تا میزبان ابراهیم حاتمی‌کیا باشیم. این حضور به شدت از سوی مردم با استقبال مواجه شد. برای همین برای فیلم‌های دیگر نیز چنین اتفاقی رخ داد. 

موسوی ادامه داد: اقدام دیگر ما برای آشنا کردن مردم با سینما، برگزاری کنسرت‌ها و نمایش‌های طنز در سالن سینما بود، البته ممکن است عده‌ای سوال کنند که این اتفاق ممکن است باعث محدود شدن اکران شود، اما ما به هدف طولانی‌مدت می‌اندیشیدیم، یعنی می‌خواستیم در ابتدا مردم را با سینما آشنا کنیم. چون زمانی که مردم به هر دلیلی به سینما بیایند ناخودآگاه با محیطی که ما در سینما برای آنها ایجاد کرده‌ایم، دلبستگی بیشتری پیدا می‌کنند و همین عامل هم در نهایت سبب دوستی مردم با سالن‌های سینما خواهد شد.

این سینمادار در پاسخ به این سوال که استقبال از فیلم‌های دینی و ارزشی در این شهرستان چگونه است، این گونه پاسخ داد: مردم شهر رباط کریم دلبستگی ویژه‌ای به موضوعات و مراسم‌های دینی دارند؛ ویژگی که عموماً در بخش‌های جنوبی شهر تهران شکلی جدی دارد. برای همین اگر در این حوزه فیلم‌های خوبی ساخته شود، مردم این شهر از آن استقبال ویژه‌ای خواهند کرد. برای مثال فیلم «چ» را مثال می‌زنم. این فیلم کاری درباره شهید چمران بود، اما به مدد ساختار بسیار زیبای آن توانست در رباط کریم فروش بسیار خوبی داشته باشد. این اتفاق می‌تواند درباره دیگر فیلم‌ها روی دهد، اما نکته تاسف‌باری در این زمینه وجود دارد، آن هم اینکه معمولاً این دست فیلم‌ها کیفیت لازم را ندارد، پس طبیعی است که کارهای مورد نظر در تک سینماهای شهر به نمایش در نیاید. در این میان می‌خواهم به فیلم «ایستاده در غبار» و «محمد رسول‌الله(ص)» نیز اشاره کنم. فیلم «ایستاده در غبار» ساختاری مستند ـ داستانی داشت، اما توانست مخاطبان خوبی به سینما فرهنگ بکشاند. رویکردی که نشان می‌دهد مردم ایران همه به موضوعات اسلامی علاقه‌مند هستند. فیلم مجید مجیدی نیز به واسطه تکنیک و ساختار بسیار حرفه‌ای، مردم را به سمت خود کشاند.

موسوی در انتهای سخنان خود گفت: از نگاه من سینماهای کشورمان این توان را دارد تا مبلّغ مذهبی نیز باشد و تنها کافی است که در این زمینه کارهای خوبی برای عرضه داشته باشیم، چون وقتی سینما‌دار ببیند که مردم از فیلم‌های ارزشی و دینی استقبال می‌کنند، مسلماً بیشتر علاقه‌مند می‌شود تا در این حوزه کارهای مورد نظر را تولید کنند. 

پس از گفت‌وگو با مدیر سینما بازدیدی از سالن انتظار این سینما به عمل آوردیم. این سینما دارای یک کافی‌شاپ مدرن است که قیمت‌های آن نسبت به سینماهای تهران مناسب‌تر است. در ضمن پوسترهایی که در این سینما وجود دارد، تماماً آثار برتر تاریخ سینما هستند، اتفاقی که نشان می‌دهد مسئولان سینما برخلاف بسیاری از مدیران سینما با تاریخ سینما غریبه نیستند. اما نکته ظریف و دوست داشتنی در این گزارش وجود نمازخانه در طبقه دو این سینما بود؛ نمازخانه‌ای که بسیار تمیز و مرتب است و چند جلد قرآن و کتاب مذهبی نیز در آن جای دارد. همچنین به واسطه علائم راهنما به مردم نشان داده می‌شود که این سینما نمازخانه دارد.  

در ادامه این بحث بهتر دیدیم با چند نفر از مردم این شهر نیز پیرامون سینمای شهرشان گفت‌وگویی داشته باشیم. حسین مبتکر، 45 ساله و کارمند در پاسخ به این سوال که سینما فرهنگ را چگونه ارزیابی می‌کند، گفت: طی دو سال گذشته این سینما به شدت رشد داشته و با اقداماتی جذاب مردم را به سمت خود کشانده است؛ البته نحوه نمایش فیلم‌ها و امکاناتی که در سالن نمایش قرار دارد در استقبال مردم از سینما نقش مهمی داشته است. 

وی در پاسخ به این سوال که تا چه حد به دیدن فیلم‌های دینی علاقه‌مند است، گفت: سینمای دینی، ژانر مورد علاقه من در سینماست، به ویژه که من سینما را به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنم و معمولاً آثار برتر سینمای جهان را هم مرتب می‌بینم، اما آن چیزی که امروز ما به عنوان فیلم دینی در سینمای کشورمان می‌بینیم تنها نگاهی سطحی به موضوع دارد، البته در این میان فیلم‌هایی نظیر «محمد رسول‌الله(ص)» را باید فاکتور گرفت که هر چند سال یک بار تولید می‌شود. برای درک بهتر مثالی از سینمای جهان می‌زنم. فیلم «مسیر سبز» ساخته فرانک دارابونت، کاری جذاب است که در ظاهر هیچ نشانی از موضوعات دینی ندارد، اما با پرداختن به مفهوم معجزه مخاطب را به سمت خدا می‌کشاند؛ اتفاقی که اگر در فیلم‌های ایرانی نیز رخ دهد شاهد اتفاقات بسیار بهتری خواهیم بود. 

کامران سهیل‌زاده، جوان 25 ساله دیگر، فردی است که ما از نظرش در این گزارش استفاده کرده‌ایم. وی سخنان خود را چنین آغاز کرد: من سینما را از کودکی شناختم، چون پدر و مادرم نیز به آن علاقه‌مند بودند. در این میان فیلم‌های ایرانی همیشه جزء علایق ویژه من برای فیلم دیدن بوده است. سینمای دلخواه من آثاری است که توسط مجید مجیدی، ابراهیم حاتمی‌کیا، رسول ملاقلی‌پور و... ساخته می‌شود. انتخاب این سینماگران نیز نشان می‌دهد که من به چه سبک کارهایی علاقه‌مند هستم. دلیلم نیز برای این انتخاب آن است که فکر می‌کنم سینمای ایران اگر امروز توانسته در سینمای جهان برای خود اعتباری کسب کند به مدد پرداختن به موضوعات دینی و اخلاقی بوده است، برای همین هیچ گاه نباید این نکته را فراموش کرد و باید تلاش کنیم تا سینمای خود را در مسیر جشنواره‌های خارجی قرار دهیم.  

وی ادامه داد: متاسفم که می‌بینم، فیلم‌هایی در کشورمان برنده جایزه جشنواره خارجی می‌شود که عموماً چهره مثبت از کشورمان ترسیم نمی‌کنند، البته سینمای اجتماعی طلب می‌کند که چنین کارهایی ساخته شود، اما تا زمانی که ما تنها برای جایزه گرفتن چنین فیلم‌هایی را تولید کنیم به هیچ موفقیتی دست نخواهیم یافت، البته اگر فیلمسازان ما نیز کمی هوشیاری به خرج دهند متوجه خواهند شد که چرا تنها فیلم‌های نقادانه در جشنواره خارجی موفق می‌شود، اما فیلمی نظیر «محمد رسول‌الله(ص)» حتی اجازه حضور در بخش مسابقه اسکار را پیدا نمی‌کند!  

در انتهای این گزارش، سیده‌زهرا حشمتی درباره فیلم‌های مورد علاقه خود چنین اظهار نظر کرد: فیلم‌های دفاع مقدسی، سینمای مورد پسند من است؛ البته فیلم‌های خوب سینمای کشورمان را هم دنبال می‌کنم، اما دوست دارم بیشتر فیلم‌هایی را ببینم که در آن رشادت‌های رزمندگان تصویر می‌شود. در ضمن از مسئولان سینمایی تقاضا دارم تا امکانی فراهم آورند تا درباره مدافعان حرم نیز فیلم ساخته شود، چون اعتقاد دارم اگر جانفشانی این بزرگان در خارج از مرزها نبود، امروز ما این امنیت را نداشتیم.

داود کنشلو