استدلال قرآنی برای وجوب اطاعت از پیامبر(ص)/ واللّازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ؛ شرط ایمان

وی افزود: پس مراد از «بین یدی» یعنی هر جایی که باشید در محضر خدا هستید، و هر جا برویم در پیشگاه او هستیم. فرمود میان ید خدا و ید پیامبر چیزی را مقدم ندارید که برخی گفته‌اند یعنی جلو نیفتید، بلکه مراد این است که نه حرفی، نه شخصی و نه سنت و مکتبی را بر سنت و حرف خدا و پیامبر مقدم ندارید.
این مرجع تقلید اظهار کرد: از کسانی که به این مضمون و آیه عمل کردند طبق سوره مبارکه انبیاء فرشتگان هستند؛ در زیارت جامعه کبیره نیز حضرت، ائمه را به مطلبی وصل کرده که خداوند فرشتگان را به آن متصف کرده است، یعنی نه در فعل و نه در گفتار از پیامبر جلوتر نمی‌افتند‌.
این مفسر قرآن با اشاره به مناجات شعبانیه امام سجاد(ع) گفت: اینکه فرمود جلو نیفتید منظور این نیست که عقب افتادن خوب است، بلکه منظور این است که نه جلو بیفتید و نه عقب، بلکه تابع باشید که با تعبیر «الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ، وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللّازِمُ لَهُمْ لاحِقٌ» قید شده؛ پس تقدموا یعنی ملازمه و همراهی است.
این مرجع تقلید با بیان اینکه کسی که همراه خدا و پیامبر(ص) نیست نشان‌دهنده بی تقوایی اوست، اظهار کرد: در سوره مبارکه حجرات عناصر چندگانه نشان‌دهنده تقوا نیز بیان شده که در جلسات آینده ذکر خواهد شد و منظور این است که تابع باشیم و حرف خدا را گوش بدهیم.
وی با اشاره به جایگاه عقل در منظومه اطاعت از خدا و پیامبر(ص) تاکید کرد: این طور نیست که خدا به ما عقل داد و گفت از عقل خود استفاده نکن، بلکه به ما عقل داد که بفهمیم مسافری هستیم که نمی‌دانیم از کجا آمدیم و کجا می‌خواهیم برویم و به ضرورت راهنما می‌خواهیم مانند کسی که در یک شهری رها شده و نمی‌داند از کجا آمده و کجا می‌خواهد برود.
این مفسر قرآن تاکید کرد: خیلی‌ها خوابند و صدای زنگ را نمی‌شنوند، اما برخی صدای زنگ را می‌شنوند و پایان کارشان نیز یا روضه‌ای از ریاض جنت و یا حفره ای از حفرات نیران است، لذا خود عقل چراغ به دست ماست و این چراغ معترف است که راهنما و پیامبر و امام می‌خواهد.
آیت‌الله جوادی آملی عنوان کرد: سکوت در برابر حرف خدا و قرآن و پیامبر(ص) و اطاعت از آن تایید حرف عقل است و فرق نمی‌کند که انسان در برابر قرآن قرار گرفته باشد یا امام، اما کسی که در محضر امام نشسته است خود ایشان فرمودند که برخی به نام ما روایت جعل می‌کنند که علامه عسکری 150 نفر از راویان جعلی را ذکر کرد، لذا ائمه فرمودند حرف‌های ما را با قرآن بسنجید.
این مفسر قرآن با بیان اینکه در مقابل قرآن و سنت قطعی پیامبر و ائمه نه باید جلو و نه عقب بیفتیم، افزود: خداوند دو نوع سمع دارد؛ یکی شنیدن تکوینی، اما نوع دیگر سمع ویژه و اعتباری است که می‌گویند خدا سمیع الدعاء است، یعنی گوش به حرف داعی و ترتبب اثر می ‌دهد. در مناجات شعبانیه و جوشن کبیر آمده که او هم اسمع السامعین به معنای اول و هم اسمع السامعین به معنای دوم است.
وی ادامه داد: پایان برخی دعاها به انک سمیع الدعا و برخی به انک مجیب الدعوات ختم شده که هر دو در یک مفهوم است، لذا خداوند سمیع به ادب ماست و احترام می‌گذارد، ولی اگر بی ادبی کنیم انتقام می‌گیرد.
آیت‌الله جوادی آملی عنوان کرد: برخی علیم و بصیر و سمیع را یکی می‌گیرند؛ در مکتب اشراق علیم به معنای بصیر گرفته می‌شود، ولی غالب مفسران می‌گویند علیم است یعنی شاهد و بصیر است.
استاد تفسیر حوزه گفت: مراحل نازله بعدی این است که ادب را باید در مقابل قرآن و سنت قطعی ایشان رعایت کنیم و ادب این است که نه عقب و نه جلو بیفتیم و اجازه هم ندهیم دیگران این کار را انجام بدهند.
وی با بیان اینکه بر این اساس احترام به ائمه و پیامبر(ص) در حیات و مماتشان فرقی ندارد، زیرا ایشان حیات و مماتشان یکی است، اظهار کرد: در روایت داریم که مومنان حر به منزل خود سر می‌زنند و اگر فرزندانشان کار خیری بکنند و در نماز اول وقت حاضر شوند باعث سرور آنان است، پس جه چای تردید در قبال این بزرگان جایز است. اگر حرم حضرات در حیات و ممات یکی است که هست، در این صورت نیازی نیست که در دعا و عرض ادب، فریاد بزنیم، از این رو کسانی که صدای خود را نزد پیامبر و ائمه بالا نمی‌برند و از آنان نه جلو و نه عقب نمی‌افتند، کسانی هستند که قلبشان برای تقوا آماده است.