تدوین کدهای اخلاقی رسانه برای پیشگیری از آسیب‌زنی به افراد و جامعه
گروه جامعه: در نشست «افشاگری رسانه‌ها؛ حریم خصوصی، حقوق عمومی» بر تدوین کدهای اخلاقی برای پیشگیری از آسیب زدن به حریم خصوصی افراد تأکید شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، همزمان با پنجمین روز از نمایشگاه مطبوعات در 18 آبان‌ماه نشست «افشاگری رسانه‌ها؛ حریم خصوصی، حقوق عمومی» با حضور مسعود کوثری، عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران و محمد توحید فام عضو گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی به همت خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
در این نشست، مسعود کوثری ضمن تعریفی از افشاگری اطلاعات در رسانه‌ها به تفکیک حوزه عمومی و حریم خصوصی پرداخت و اظهار کرد: افشاگری همیشه برگ برنده رسانه‌ها در مواجه با بسیاری از مشکلات جامعه بوده و از سوی دیگر قسمت‌های جذاب مطبوعات را شکل می‌دهند.
وی افزود: از سوی دیگر مفهوم افشاگری با رسانه‌های زرد(پاپاراتزی) نیز گره خورده و با توجه به ماهیت آنان در رابطه افشای زندگی خصوصی ستاره‌ها، سیاست‌مداران و برخی اقشار مهم جامعه به نوعی این نوع افشاگری را حق خود قلمداد می‌کنند.
این استاد دانشگاه تهران با طرح این سؤال که رسانه باید در کجای مرز افشای اطلاعات و زندگی خصوصی دیگران قرار گیرد، عنوان کرد: اینکه افشاگری در کجا مذموم و در چه جایی محبوب است مفهومی گم شده در ایران است.
وی ادامه داد: مفهوم عرصه خصوصی و حوزه عمومی باید روشن شود چرا که اگر به بهانه حوزه عمومی وارد حوزه خصوصی شویم ممکن است به جامعه و افراد آسیب بزنیم. گرچه در رسانه‌های زرد این امر را حق خود می‌دانند.
رئیس مرکز انتشارات علمی- فرهنگی با بیان اینکه در افشاگری، دو حق رکن دموکراسی بوده و حفظ حریم خصوصی وجود دارد گفت: با در نظر گرفتن وجه شرعی افشای برخی اطلاعات تناقضات گوناگونی به وجود می‌آید چرا که باید مسأله سلامت جامعه را هم در نظر داشت.
وی در ادامه با بیان اینکه کدهای اخلاقی باید در حوزه ژورنالیسم تبیین شوند تصریح کرد: وقتی این کدها تدوین شد می‌توان از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری و مانع هتاکی رسانه‌ها شد.
کوثری ادامه داد: از سوی دیگر هنوز برای برخی از رسانه‌ها و روزنامه نگاران مرز افشاگری و هتاکی روشن نیست چرا که هتاکی از بیخ و بن با افشاگری متفاوت است.
عضو هیئت مدیره مرکز ایرانی مطالعات فرهنگی و رسانه اظهار کرد: اینکه یک رسانه چه رابطه‌ای با مراکز قدرت دارد در افشاگری ممکن است محدودیت داشته یا دستش باز باشد و در واقع این روابط رسانه با مراکز قدرت است که برای او تعیین می‌کند چه نوع افشاگری جرم محسوب شده و چه جرم نیست.
وی بیان کرد: این که افشاگری جرم باشد یا خیر باید قوه قضاییه ورود پیدا کرده و این حوزه را برای عموم و رسانه‌ها روشن کند.
استاد دانشگاه تهران با ذکر مثالی از پرونده موسوم به املاک شهرداری و فیش‌های حقوقی تصریح کرد: این پرونده‌ها موردهای خوبی برای تعیین کردن نحوه مواجه رسانه‌ها با مقوله افشاگری است و به خبرنگاران و قوه قضاییه کمک می‌کند تا قوانین خوبی را در این رابطه تدوین کند.
وی ادامه داد: یک مسأله‌ای که باید روشن شود تعریف حقوقی از سند است؛ اینکه یک فیش حقوقی یا لیست املاک واگذار شده شهرداری می‌تواند سند باشد یا خیر هنوز مشخص نیست، از سویی وقتی سندی افشا می‌شود آیا خبرنگار مقصر است یا کارمندی که این سند به دست خبرنگار رسانده است این ها مواردی است که باید قوه قضاییه باید ورود پیدا کرده و در این رابطه قوانینی را وضع کند.
کوثری با بیان اینکه خوشبختانه امروز با فضای بازتر و امنیت بیشتری در جامعه مواجه هستیم عنوان کرد: این مسأله به همراه رشد فرهنگی جامعه موجب شده است علی رغم ثبات قانون، فضای رسانه‌ای نیز آزادتر شود.
وی یادآور شد: امروزه دیگر نمی‌توان بسیاری از مسائل را پنهان نگهداشت و باید در این رابطه دستگاه حقوقی و قضایی باید جایگاه این امر را هرچه زودتر مشخص کند.
در ادامه این نشست محمد توحیدفام استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی نیز با بیان اینکه رسانه یک ابزار کنترل سیاسی است، اظهار کرد: این موضوع بدین معنی است که رسانه هم بر امر سیاسی نظارت داشته و هم اینکه برای آن اطلاعات جمع آوری کرده و به صورت کلی در خدمت نظام سیاسی اجتماعی است.
وی رسانه را حافظان جامعه دانست و بیان کرد: دلایل مشروعیت رسانه نیز این امر است و در واقع حد و مرز برای یک رسانه را جامعه باید تعیین کند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: تفکیک حوزه عمومی و خصوصی نیز باید از سوی قانون صورت پذیرد چرا که باید پیش از هرچیزی از آسیب پذیری در جامعه پیشگیری کنیم.
وی یادآور شد: یک اصل اخلاقی در رسانه وجود دارد و آن این است که هنگامی در حال پرداختن به یک موضوعی هستیم باید دیگر موضوعات نامرتبط را کنار بگذاریم چرا که این موضوع آسیب‌زا است. اگر رسانه‌ای اخلاق را کنار بگذارد مصونیت او نیز کنار می‌رود و با آسیب زدن به حریم‌های اخلاقی حریم خود را نیز در معرض خطر قرار داده است.
