همایش «روانشناسی در اسلام، مسیحیت و بودیسم» + عکس

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از صربستان، در همایش «علم‌النفس در اسلام، مسیحیت و بودیسم»(روانشناسی در اسلام، مسیحیت و بودیسم)، «تهران خلیلویچ»، عضو هیئت مؤسسین مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد به بیان جایگاه و اهمیت علم‌النفس در حکمت اسلامی پرداخت.
این گردهمایی علمی از سوی مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد، دفتر رهبر کلیسای ارتدوکس صربستان و سازمان دولتی معروف صربستانی موسوم به «خانه جوانان بلگراد» برگزار شد.
برگزاری این همایش علمی با استقبالی کم‌نظیر مواجه شد به شکلی که در سالن اجتماعات «خانه‏ جوانان بلگراد» جای خالی برای بسیاری از علاقمندان پیدا نمی‏‌شد و تعداد زیادی از آنان از آغاز تا پایان همایش، ایستاده به مطالب سخنرانان و پرسش و پاسخ‌‏ها گوش فرادادند.
پروفسور «آلکساندر جاکواتس»، استاد دانشکده الهیات مسیحی دانشگاه بلگراد و پروفسور «رادوساو پوشیچ»، استاد دانشکده‏ زبان‏شناسی دانشگاه بلگراد و رئیس انستیتوی «کنفوسیوس» در صربستان از دیگر سخنرانان این همایش بودند.
تهران خلیلویچ در ابتدای سخنان خود در همایش بلگراد گفت: نفس انسانی در اسلام در شاخه‌های گوناگون علوم عقلی و سنتی اسلامی مورد بررسی و تحلیل تفصیلی قرار می‏‌گیرد که آن علوم عبارتند از علم کلام، فلسفه و عرفان.
وی افزود: همه میراث‏‌بران علوم عقلی مذکور در اسلام در تحقیقات متقن خود و در چارچوب رویکردهای روش‌‏شناختی مختلف، به دنبال کشف ناب‏‌ترین تعالیم و پیام‌های قرآن کریم و احادیث پیرامون هویت نفس انسانی و ابعاد و مراتب گوناگون وجودی آن بوده‌اند.
خلیلویچ که چندی قبل، کتاب تألیفی جدید وی به زبان صربی در حوزه‏ کیهان‏‌شناسی و علم النفس در فلسفه اسلامی، با عنوان «جهان‏‌هایی درون ما، جهان‏‌هایی ورای ما» در شصت و‌یکمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب بلگراد رونمایی شد، در ادامه به تبیین جایگاه علم النفس در میراث فلسفی جهان اسلام پرداخت و به توسعه و تعمیق چشم‌‏گیر مباحث این حوزه در سه مکتب فلسفی مشاء، اشراق و حکمت متعالیه در قرون گذشته اشاره کرد.
عضو هیئت مؤسسین مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد همچنین برخی از مبانی کلیدی حکمای مسلمان را در این مبحث به اختصار شرح داد و بیان کرد که ملاصدرا در سایه‏ آموزه‌‏های خود از توانمندی حرکت تکاملی نفس انسانی در طول مراتب گوناگون عوالم هستی پرده برداشت.
«خلیلویچ» در پایان سخنرانی خود، ضمن تفسیر آیه 44 سوره‏ اسراء: «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا: آسمان‏‌های هفت‏گانه و زمین و کسانی که در آن‏ها هستند، همه تسبیحِ او می‏‌گویند؛ و هر موجودی تسبیح و حمد او می‏‌گوید؛ ولی شما تسبیح آن‏ها را نمی‏‌فهمید؛ او بردبار و آمرزنده است»، توضیح داد که تسبیح در این آیه‏ کریمه متفرع بر شعور و شعور هم متفرع بر حیات بوده و لذا همه‏ موجودات، همانند انسان، از شعور و حیات برخوردار هستند و همه رو به ساحت‏‌های متعالی هستی دارند.
پس از اتمام سخنرانی‏‌ها، تعداد زیادی از حضار علاقمند به طرح سؤالاتی پیرامون غنای علم‌النفس در اسلام پرداختند که در این میان، «خلیلویچ» در پاسخ به سؤالی در باب توانمندی علوم مدرن در شناخت نفس انسانی، بیان کرد که علوم تجربی مدرن با محدودیت بنیادین روش‏‌شناختی در این زمینه مواجه هستند، گو این که ابزارهای معرفتی این علوم پدیده‏‌هایی را که محسوس نیستند، نمی‏‌توانند شناسایی کنند. وی نتیجه گرفت که علوم تجربی مدرن از آثار و لوازم نفس انسانی سخن می‏‌گویند که به معنایی رفتارشناسی است، نه روان‏شناسی. اما آن‏چه که موضوع مطالعات حکمای مسلمان بوده، خود ذات، هویت و اصل نفس انسانی است.
لازم به ذکر است که همایش بزرگ آتی از سلسله همایش‏‌های علمی مرکز علوم دینی «قم» در بلگراد، دو ماه آینده با موضوع «فلسفه‏ اجتماعی اسلام و نیازهای معاصر» در پایتخت صربستان برگزار خواهد شد.