آیت‌الله احمد احمدی؛ عالمی عامل در مسیر وحدت حوزه و دانشگاه
گروه دانشگاه: در مراسم نکوداشت آیت‌الله احمد احمدی سخنرانان ضمن برشماری دستاوردهای علمی و مدیریتی وی، مطرح کردند که آیت الله احمد احمدی به عنوان حکیم و عالم عامل در مسیر فعالیت‌های خود پیوسته در جهت وحدت حوزه و دانشگاه قدم برداشته است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، مراسم نکوداشت آیت‌الله احمد احمدی امروز 14 آذرماه با هدف تکریم شخصیت این استاد حوزه و دانشگاه در تالار شهید مطهری دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد.
در ابتدای این مراسم حبیب‌زاده، دبیر علمی این همایش بیان کرد: باید در دوره مدیریت جدید، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس از بزرگان حوزه علوم انسانی قدردانی کند. به همین منظور این مراسم نکوداشت طراحی و تدوین شد؛ لذا در یک سال گذشته این برنامه کلید خورده و سپس موسسه حکمت و فلسفه ایران و مرکز استاد کتابخانه ملی ایران در راستای برگزاری این مراسم تلاش فراوانی ترتیب دادند.
وی گفت: در ابتدا که خدمت آیت‌الله احمد احمدی رسیدیم ایشان به شدت مخالفت کردند و بعد از بحث‌های فراوان در این زمینه هدف از برگزاری این مراسم اتصال تجربیات نسل قبل به نسل جدید و آموزش‌و‌پرورش آنها قلمداد شد؛ لذا آیت‌الله احمد احمدی با دو شرط با برگزاری این مراسم موافقت کردند که اولا بر روی نسل جوان اثر مثبت داشته باشد و در ثانی در اهدای جوایز و هدایا از هزینه‌های بیت‌المال استفاده‌ای صورت نگیرد. لذا بایستی از ریاست دانشگاه تربیت مدرس و مسئولین و ریاست انجمن حکمت و فلسفه ایران و جناب صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت پژوهشی دانشگاه و نیز روابط عمومی و حوزه ریاست پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی قدردانی کرد.
در ادامه این مراسم آیت‌الله العظمی جوادی آملی در پبام تصویری بیان کرد: تشکیل محافل قدردانی جزئی از محافل الهی است که مصداق این حدیث نبوی است که فرمود: سعی کنید در محافلی که نام و یاد خدا هست حضور پیدا کنید. از همین جهت مراسم‌هایی که در این راستا برگزار می‌شود می‌تواند از این سنخ مجالس باشد.
آیت الله جوادی آملی در ادامه پیام خود بیان کرد: شخصیت آیت‌الله احمد احمدی نمونه بارز وحدت حوزه و دانشگاه است. لذا از زمان تأسیس دانشگاه علمای بزرگی چون مشکات، مرحوم عصار و استاد بدیع‌الزمان فروزانفر و بعدها مرحوم حکیم الهی قمشه‌ای، علامه شعرانی و در نسل سوم استادِ شهید مطهری و مفتح نقش بارزی را ایفا کردند. لذا آیت‌الله احمد احمدی از شخصیت‌های جامع حوزه و دانشگاه هستند که خدمات فراوانی در این عرصه ایفا کرده‌اند.
وی در ادامه افزود: نکته‌ای بسیار برجسته در اسلام وجود دارد که فرموده است اگر حکیمی وارد قلعه توحید و ولایت شد و اگر انسان موحدی بود ممکن نیست خطایی داشته باشد و شر مطلق از او سر بزند. لذا بعضی انسان‌ها شر محض ندارند. بنابراین کسی که موحد است اگر کار خیری انجام می‌دهد حٌسن فاعلی و فعلی دارد و نقصی در کار او نیست و اگر گناهی هم از او سر بزند مطلق نیست؛ زیرا می‌داند که خدا هست و این کار و عقیده او با مبدأ تشریع همراه است. در نتیجه معصیت انسان موحد چون با توحید همراه است محض نیست و شر مطلق در کار انسان موحد وجود ندارد.
این مفسر قرآن کریم گفت: اما انسان غیر موحد کارش هرچه باشد محض است و محدود و اگر معصیت کند شر محض است چراکه او به مبدأ توحید اعتقادی ندارد و اگر کار خیری نیز از او سر بزند اگرچه معصیت نیست ولی چون معتقد به خدا هم نیست از جهت کفری که دارد با خیر محدود همراه است. از همین روی شخصیتی چون آیت‌الله احمد احمدی مردم را از شر محض و محدود باز می‌دارد و وارد خیر مطلق می‌سازد و از همین جهت است که ایشان علم و عمل صائب را به همراه وحدت حوزه و دانشگاه فراهم کرده است.
آیت الله جوادی آملی در ادامه بیان کردند: خداوند چهار صفت مهم را در قرآن کریم با عنوان: وزین است و تهی مغز نیست، آسان است و دشوار نیست، ذکر کرده است. لذا جمع این دو قضیه انسان را وادار می‌سازد که از خود بپرسد جهاد چگونه است؟ می‌دانیم که سلاح بیرونی دشوار است و جهاد درون دشوار است و جهاد اکبر هم آسان نیست. جهاد اوسط و اکبر در دسترس اولیای خدا است و در دسترس مردم قرار نمی‌گیرد؛ لذا در جهاد اصغر سعی و تلاش بر این است که بیگانه از مرز یک کشور به دور نگاه داشته شود و جهاد اوسط این است که شخص گناه نکند. جهاد اکبر این است که شخص پارسا به بهشت و جهنم اکتفا نمی‌کند و تمام تلاشش بر این است که اینها را ببیند.
جوادی آملی بیان کرد: از همین جهت تفاوت عرفان و اخلاق از همین نکته هویدا است که در عرفان افراد ثمره خلیق به بار می‌آیند و تمام تلاششان این است که بهشت و دوزخ را ببیند. بنابراین در جهاد اکبر تلاش سالک این است که آنچه را که در دسترس نیست ببیند. لذا از سویی ما خیال می‌کنیم که طی طریق همانند مسابقات دوندگی است. در حالی که شریعت مقصد است و می‌دود که به ما برسد. این همان فیض و کرم الهی است؛ لذا اگر به طرف حق برویم، خداوند در مقام فیض به ما می‌گوید اگر کسی یک قدم به طرف حق آمد ما ده قدم به او نزدیک می‌شویم. لذا افرادی چون آیت‌الله احمد‌احمدی به این رسیده‌اند و به طرف حق و عقل و عدل آمده‌اند و هم توانسته‌اند خدماتی به دانشگاه عرضه کنند.
در ادامه مراسم محمدزاده، معاون دانشگاه تربیت مدرس افزود: یکی از دردمندان و دلسوزان جامعه حوزوی و دانشگاهی آیت‌الله احمد احمدی است. ایشان عقل‌گرای دینی هستند که از مصادیق بارز همکاری حوزه و دانشگاه به شمار می‌روند. انسان وارسته‌ای که با عبور از گفتار به عمل بازگشته‌اند. ایشان مرزها را در علوم انسانی توسعه بخشیدند و در تامین نیروهای بنیادین نقش مهمی را ایفا کردند. از تأسیس دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس و انتشارات سمت که اکنون بیش از 2000 جلد کتاب منتشر کرده و از ثمرات علمی و الهی این شخصیت بزرگ است. همچنین تأسیس دارالشفای قم و دانشگاه تربیت مدرس از دستاوردهای این استاد بزرگ است.
پس از بیان سخنان معاون دانشگاه، صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بنده از دو سال قبل پیگیر این مراسم بوده‌ام و اکنون نیز فکر می‌کنم که بیشتر به برگزاری این مراسم‌ها نیاز داریم تا ایده‌ها را بشناسیم و بتوانیم آنها را به نسل جدید منتقل کنیم. آیت‌الله احمد احمدی از ریشه‌های فقاهت است که در دو بخش حوزه و دانشگاه و فقاهت منشأیی برای نسل‌های بعدی است. ایشان از تبار علامه طباطبایی و مفتح‌ها و آیت‌الله محقق داماد و بهشتی و دیگر بزرگان این مرز و بوم هستند.
وی گفت: ما چرا آیت‌الله احمد احمدی را تحلیل می کنیم؟ برای اینکه فضیلت و اخلاق و انسانیت را تحلیل می‌کنیم. ما شخصیتی را تحلیل می‌کنیم که جامعه خسته ما امروز به او نیاز دارد. لذا باید درک نماییم که روزگار به سرعت می‌گذرد و انسان‌های بزرگ در تاریخ تکرار نمی‌شوند. بنابراین اگر از دوره مشروطیت به این سو بنگریم امثال دکتر احمدی کمتر یافت می‌شوند. لذا جامعه باید قدر‌دان این سرمایه‌های اصلی باشد. سرمایه‌هایی اخلاقی و دینی که الگویی برای ما و جوانان است که نیازمند شناخت فضیلت هستند.
وزیر فرهنگ و ارشادا اسلامی افزود: دغدغه من از چند سال گذشته تاکنون این بوده است که تاریخ به تحریف و فراموشی کشیده نشود. لذا زمانی که می‌دانیم خلوص و اخلاص این استاد بزرگ زبانزد عام و خاص است باید قدر ایشان را بدانیم و درک نماییم که ایشان در عین خلوص و پاکدامنی و عدم تعلق به دنیا و دوری گزینی از مناسبات سیاسی بی‌حاصل به مقامی نائل گشته‌اند که آیت‌الله جوادی آملی نیز از ایشان به عنوان آیت‌الله یاد کرده اند.
وی در ادامه افزود: اگر می‌خواهیم اکنون علامه طباطبایی را ببینیم باید سراغ بزرگان برویم. حیف است که این بزرگان دیده نشوند چراکه ریشه‌ها در زمین هستند. آیت‌الله احمد احمدی ریشه فرهنگ و تمدن هستند و بنابراین باید این بزرگان را پاس بداریم. لذا ایشان به همان اندازه استادِ شهید مرتضی مطهری، مفتح، بهشتی و.... در ایجاد وحدت بین حوزه و دانشگاه نقش ایفا کرده‌اند، و در نهایت مجموعه‌ای که پشتوانه‌اش امام راحل (ره) بود. لذا شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز از همان ابتدا همت خود را در طَبَق اخلاص گذاشت، و در صورتی که از این بزرگان پاس داشتی صورت نگیرد ناسپاسی بسیاری صورت گرفته است. از همین جهت است که آیت‌الله احمد احمدی ادامه دهنده حیات فرهنگی و اجتماعی ما هستند.
پس از سخنرانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عبدالحسین خسروپناه، رئیس انجمن حکمت و فلسفه ایران بیان کرد: بنده دو روایت از امام باقر(ع) قرائت می‌کنم و این را به عنوان هدیه به محضر آیت‌الله احمد احمدی تقدیم می‌کنم: روایت اول این است که: «مَن عَمِلَ بِما يَعلَمُ عَلَّمَ اللَّهُ عِلمَ ما لَم يَعلَم؛ هر كه به آنچه مى‌داند، عمل كند، خداوند، دانش آنچه را نمى‌داند، به او ارزانى مى‌دارد» و نیز: «عَالِمٌ یُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ خَیْرٌ مِنْ سَبْعِیْنَ اَلْفَ عَابِد؛ عالمی که مردم از علم او بهره بگیرند، از هفتاد هزار عابد بهتر است».
خسروپناه گفت: من نیز از ایشان به آیت‌الله تعبیر کردم و خودشان گفتند که به من نگویید. ولی با تعبیر آیت‌الله جوادی آملی، آیت‌الله احمدی عالم عامل منتفع است و سودشان هم فقط به خودشان نمی‌رسد بلکه شاگردان فراوانی نیز تربیت کرده‌اند. علاوه بر این از محضر حضرت علامه‌طباطبایی و یحیی مهدوی نیز بهره برده‌اند. لذا ایشان علاوه بر این به فلسفه خدمت کرده‌اند. یعنی فیلسوف فکر و عمل هستند. ایشان نقش مهمی در تأسیس تربیت مدرس قرآن قم داشته‌اند و نیز در موسسه سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه که با فرمان امام راحل(ره) و ستاد انقلاب فرهنگی آغاز شد نقش مهمی ایفا کرده‌اند.
وی بیان کرد: در حوزه علوم انسانی می‌توان گفت که تحول در این شاخه از علوم با سه ملاک بهینه‌سازی، بومی‌سازی و اسلامی‌سازی تعریف می‌شود که ایشان در بخش بهینه‌سازی و به صورت کلی‌تر در بخش بومی سازی و اسلامی سازی حرکت‌های شایان و ارزنده‌ای را ایفا کرده‌اند.
در ادامه این مراسم غلام آیت‌الله محقق داماد با تجلیل از شخصیت علمی ایشان و اشاره به دستاوردهایی که در حوزه علوم انسانی و تأسیس انتشارات سمت صورت گرفته است ایشان را الگویی اخلاقی دانست که به تمام معنا دارای صفت اخلاقی پسندیده هستند.
رضا داوری اردکانی، استاد فسفه دانشگاه تهران این شخصیت علمی را مظهر فلسفه دانست و گفت: دکتر احمد احمدی ساخته و پرداخته است و این به معنای پرورش است. اما از وجهی به این معنا نیست که اگر فلسفه نبود آیت‌الله احمدی هم نبود. بلکه مسأله این است که فلسفه می‌تواند چنین امکاناتی را بگشاید و چنین نسلی را تربیت نماید.
گفتنی است که در پایان این مراسم نجفقلی حبیبی و فانی به تجلیل از شخصیت آیت‌الله احمد احمدی پرداختند. همچنین در این راستا از کتاب فیلسوف نظر و عمل که به همت انجمن حکمت و فلسفه ایران، به خصوص تلاش‌های بی‌دریغ شهین اعوانی و عبدالحسین خسروپناه به طبع و نشر رسیده است، رونمایی شد.
