به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، نشست «بهرهمندی از ظرفیت جامعه قرآنی در پیادهروی اربعین» با حضور احمد ابوالقاسمی، قاری بینالمللی، حسن محمدی، دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین و موجانی، مسئول اجرایی ستاد راهبردی فعالیتهای قرآنی اربعین روز گذشته، ۱۴ آذرماه در سالن اجتماعات خبرگزاری ایکنا برگزار شد.
حسن محمدی، دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه پیادهروی اربعین بزرگترین رژه سیاسی شیعیان و مسلمانان است، گفت: این پیادهروی آثار بسیار وزین و ارزشمندی در سالهای اخیر داشته است و مقام معظم رهبری نسبت به اهتمام به این امر توصیههایی داشتهاند، ما نیز به نوبه خود تلاش کردهایم تا در حوزه فرهنگسازی و خصوصاً فرهنگ قرآنی فعالیتهایی داشته باشیم.
تشکیل شورایی برای پیگیری فعالیتها
وی افزود: با توجه به تجربیات سال گذشته امسال شورایی در ذیل کمیته اربعین با عنوان «شورای راهبری فعالیتهای قرآنی مراسم اربعین» شکل گرفت و دستگاههایی که به نوعی در امور قرآنی مردمی دخیل بودند به عضویت این شورا درآمدند تا جلساتی را برگزار کنند. دبیرخانه این شورا نیز با توجه به اینکه فعالیتها و سبقه شورا باید مردمی میبود در اتحادیه تشکلهای قرآن و عترت کشور تشکیل شد و وظایف به عهده این اتحادیه سپرده شد.
محمدی با اشاره به عضویت دستگاههای مختلف در شورای راهبری، تصریح کرد: حدود 11 جلسه برای هماهنگیهای بیشتر تشکیل شد و برنامههای مختلفی هم در ذیل این جلسات مطرح و بررسی شد. در نهایت نیزً به چند برنامه مصوب رسیدیم که قبل از اربعین و در حین مراسم اربعین اجرا شدند.
برگزاری دوره آموزشی برای فعالان قرآنی کشور عراق
دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین اظهار کرد: یکی از برنامهها برگزاری دوره آموزش مدیریت فعالیتهای قرآنی قبل از برگزاری مراسم اربعین بود که در شهر مقدس مشهد و به مدت سه روز با حضور حدود 50 نخبه و فعال قرآنی کشور عراق برگزار شد. همکاری خوبی در برگزاری این دوره از سوی آستان قدس صورت گرفت و به نظر من فتح بابی برای تعاملات این چنینی با کشور عراق بود. نظر دوستان نیز همین بود و امیدوار بودند چنین دورههایی در موضوعات مختلف قرآنی استمرار داشته باشد و شروعی برای تعاملات آموزشی باشد.
شکلگیری کاروان نور
وی اذعان کرد: یکی از برنامههای مشخصی که از ابتدا در شورا مطرح و بر روی آن تأکید شد حضور کاروان قراء، مبتهلین و گروههای تواشیح در مواکب مختلف مسیر نجف به کربلا بود. قرار شد تا افرادی با عنوان «کاروان نور» در این مراسم حضور داشته باشند. خوشبختانه قرآنیان کشورمان نیز با استقبال و انگیزه خوبی که داشتند، حضور خوب و چشمگیری در این کاروان پیدا کردند به گونهای که با توجه به محدودیت مجبور شدیم تنها بخشی از افرادی که اعلام آمادگی کرده بودند را پذیرش کنیم.
برگزاری 101 محفل و 250 برنامه قرآنی
محمدی خاطرنشان کرد: به واسطه زحمات قاریان محافل بسیار خوبی برگزار شد، در این ایام 101 محفل برگزار شد که در آن برنامههایی از قبیل تواشیح، اذان، ابتهال و قرائت قرآن کریم صورت میگرفت، حدود 250 برنامه در این 101 محفل برگزار شد.
دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین با اشاره به اینکه حدود 35 نفر در کاروان نور حضور داشتند، بیان کرد: این افراد شامل گروههای تواشیح، قاریان، مبتهلان و مستندسازان و خبرنگارانی بود. برگزاری محافل انس با قرآن محوری ترین برنامه ما در شورا بود و هماهنگیهای لازم با مسئول کارگروه موکبها و حسینیهها صورت گرفته بود. با موکبهایی که هماهنگ شده بود بعد از نماز ظهر و مغرب و عشاء محفل انس با قرآن برگزار میشد.
جابجایی برنامهها و تمهیدات آنی
وی گفت: آنگونه که پیشبینی میشد و با توجه به تجربه سالهای گذشته و نیز با توجه به حجم انبوه جمعیت، درصدی از برنامه جابجا شد که کاملاً طبیعی و قابل پیشبینی بود. با این وجود با جابجا شدن برنامهها هماهنگیها برای برگزاری محافل در مواکب دیگر صورت میگرفت. با این وجود حدود 60 درصد از محافل در همان موکبهایی که از قبل هماهنگ شده بود برگزار شد و حدود 40 درصد محافل نیز در همانجا و با هماهنگیهای لحظهای انجام شد.
طرحی که مشکلات مالی مانع از اجرای کامل آن شد
محمدی در ادامه افزود: یکی از طرحهایی که قرار بود در این دوره اجرا شود و تبلیغاتی هم از طریق رسانه ملی برای آن صورت گرفت طرح حفظ سوره «کهف الرقیم» بود، بروشورهایی هم برای این طرح صورت گرفت اما به دلیل حجم زیاد حضور مردم و استطاعت کم مالی امکان اجرای طرح به آن صورتی که مورد انتظار بود وجود نداشت.
دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین یکی دیگر از برنامههای این شورا برای اربعین امسال را جمعخوانی قرآن کریم با محوریت سوره مبارکه فجر عنوان کرد و افزود: این جمعخوانی 17 ماه صفر در روز جمعه انجام شد اما بهدلیل محدودیتهای تبلیغاتی که در کشور عراق داشتیم عموماً در مواکب ایرانی و مواکبی که از قبل هماهنگ کرده بودیم اجرا شد.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود در این نشست به برخی از مشکلاتی که بر سر راه کاروان نور وجود داشت اشاره و عنوان کرد: یکی از مکشلات بحثهای تبلیغاتی بود که به اعتقاد من باید ماهها قبل از برگزاری مراسم اربعین صورت میگرفت، البته هماهنگیها صورت گرفته بود اما کشور عراق نتوانسته بود بر روی برخی طرحها تبلیغات انجام دهد.
تدارک برنامه برای جاماندگان از اربعین
محمدی با اشاره به اینکه امسال برای افرادی که موفق به حضور در پیادهروی اربعین نشده بودند نیز یک طرح خاص در نظر گرفته بودیم، گفت: این طرح با عنوان «پویش ملی شوق وصال» اجرا شد و در آن افراد با تلاوت سوره مبارکه فجر و ارسال نام خود به سامانهای که اعلام شده بود، برای زیارت نیابتی ثبت نام میکردند. ما به نیابت از همه این دوستان زیارت نیابتی را در روز اربعین به جا آوردیم. ضمن اینکه از طریق دستگاههای مختلفی که حمایت کرده بودند تجهیز مواکب را نیز در دستور کار قرار دادیم که در این زمینه حدود 6000 مصحف شریف را در بین مواکب توزیع کردیم.
دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین در بخش دیگری از صحبتهای خود با اشاره به اینکه حرفهای بسیار زیادی در مورد مشکلات وجود دارد، افزود: یکی از این مشکلات مربوط به فرهنگ کشور عراق است که به عنوان مثال بارها به مسئولان مواکب گوشزد شده بود که یک صدا را پخش کنند که این اصلاح به هیچ وجه صورت نگرفته و هر موکب صدایی متفاوت از موکب کناری خود پخش میکرد.
وی تصریح کرد: قبل از شروع پیادهروی افرادی را به عراق اعزام کردیم تا هماهنگیها را برای برگزاری محافل انجام دهند که به نظر میرسد این تعداد کفایت نکرده است و باید تعداد آنها به مراتب بیشتر شود، هرچند که برگزاری 101 محفل در این ایام نیز به همت و هماهنگی همین افراد بوده است. امیدوارم سالهای بعد از این تجربیات استفادههای بیشتری ببریم و قاریان بیشتری نیز به همراه داشته باشیم.
دستگاههایی که فیق نیمه راه شدند/ حمایت یک میلیون تومانی
محمدی در ادامه ارائه توضیحات در مورد مشکلات موجود بر سر راه شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین، گفت: قبل از شروع پیادهروی دستگاههای بسیار زیادی اعلام آمادگی کردند تا همکاری و حمایت داشته باشند اما زمان عمل که فرا رسید هیچ حمایتی صورت نگرفت. حمایت مالی که از این شورا با این اهمیت جایگاه صورت گرفت در حد یک میلیون تومان بود. یعنی کل حمایتی که از این فعالیتها صورت گرفته و بر اهمیت آن بارها تأکید شده است تنها یک میلیون تومان بوده است.
دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین با تأکید بر اینکه محور تمامی فعالیتها در پیاده روی اربعین باید قرآن باشد، بیان کرد: دلایل متعددی برای این محوریت قرار دادن وجود دارد که از جمله آن اتهاماتی است که در این ایام در مورد اهمیت ندادن به قرآن در مقابل اهمیت دادن بیش از حد به عترت به کشورمان توسط وهابیت وارد شده است. کشورهای مرتجع می گویند ایرانیان در این همایش قرآن را نمیشناسند و تنها برای حرم این پیادهروی را انجام میدهند.
درخواست تشکیل شورایی خاص جهت تخصیص اعتبار
وی به جلسه اخیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی اشاره کرد و گفت: در آن جلسه در بین اعضای شورا مطرح کردیم که اعتبارات مشخصی را برای این فعالیت در نظر بگیرند ضمن اینکه باید یک کارگروه ویژهای با نگاه به فعالیتهای قرآنی ایجاد شود و اعتبار خاصی به آن اختصاص داده شود.
محمدی افزود: ما به خاطر عدم استطاعت مالی نتوانستیم آنگونه که باید و شاید مقدمات را برای اعضای کاروان مهیا کنیم، اما اعضای گروه با انگیزه و نیتی که داشتند، فعالیت خود را به نحو احسن انجام دادند. اگر ما میخواهیم این ظرفیت را افزایش دهیم و 500 قاری را به این سفر ببریم، قطعاً نیاز به برنامهریزی مفصل و اعتبار مشخص داریم که امیدواریم سال بعد این اتفاق رخ دهد.
تشکیل قرارگاهی ثابت برای فعالیتهای قرآنی در اربعین
دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین در بخش دیگری از صحبتهای خود در این نشست به برخی مطالبات مطرح شده توسط حاضران در نشست اشاره کرد و افزود: یکی از پیشنهادات مشترک این هست که قرارگاه ثابتی را برای فعالیتهای قرآنی در اربعین در شهر نجف و کربلا به صورت ثابت داشته باشیم، به صورت جدی پیگیر این قضیه خواهیم بود و مطالبه اصلی و محوری ما در سال آینده خواهد بود تا بتوانیم یک موکب قرآنی را به صورت خاص داشته باشیم.
ظرفیت مؤسسات در خدمت اربعین
وی در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به سؤالی در مورد استفاده از ظرفیت مؤسسات قرآنی در برپایی محافل قرآنی در ایام اربعین، بیان کرد: ظرفیت مؤسسات همین قراء و محفاظ و مبتهلین و گروههای تواشیحی بود که مورد استفاده قرار گرفتند چرا که این افراد تربیت شده مؤسسات قرآنی هستند. البته در بخش ستادی نیز از ظرفیت مؤسسات استفاده کرده بودیم، در بخش هماهنگیها از مؤسسات قرآنی استان خوزستان استفاده شد. علاوه بر این با برخی مؤسسات در ایلام نیز هماهنگیهایی صورت گرفته بود تا فعالیتهای فرهنگی در مرز داشته باشند. مؤسسات ظرفیتهای بیبدیلی هستند که در هر حوزهای میتوان از آنها استفاده کرد منتها در حوزه اربعین باید مؤسساتی که با این حوزه مرتبط هستند را به کار گرفت.
محمدی در ادامه و در پاسخ به سؤالی در مورد بیان صریح مشکلات موجود و عدم همکاری برخی دستگاهها، بیان کرد: قاعدتاً برگزاری چنین فعالیتهایی نیاز به هزینه دارد، خوشبختانه امسال اعضای کاروان تبرکاً در مراسم حضور داشتند و هیچ حق الزحمهای به اعضا اهدا نشد اما هزینههای ستادی متعددی وجود دارد که نیاز به بودجه و تأمین اعتبار داشته و دارد. مخصوصاً اگر بخواهیم برنامهها را به صورت کامل پیاده کنیم و موکب های خاص قرآنی را برپا کنیم اعتبار حداقلی را میطلبد که همانطور که گفته شد پیشنهاد دادیم تا کارگروهی در ذیل شورای توسعه تشکیل شود و به صورت خاص به این موضوع بپردازد و اعتباری از همین بودجههای قرآنی که سالانه باشد به آن تعلق گیرد.
مستند شدن فعالیتهای قرآنی در اربعین
دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین همچنین در مورد مستند شدن فعالیتهای صورت گرفته توسط کاروان نور در ایام اربعین خاطرنشان کرد: سعی شد تا از تمامی اعضای کاروان مستندهایی تهیه شود، در کاروان نور علاوه بر قاریان و موشحان و مبتهلین دو گروه مستندساز و خبرنگار نیز حضور داشتند که کار مستندسازی فعالیتها را نجام میدادند. مستند تهیه شده هم اکنون در مرحله تدوین است و به زودی از شبکه قرآن نیز پخش خواهد شد. سعی شده است تا در این مستند گزارش قابل توجهی تهیه شده باشد تا هم گزارش عملکرد و هم انگیزه برای سایرین جهت حمایتهای بیشتر باشد.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود در پاسخ به سؤالی در مورد میزان استفاده از ظرفیت اربعین در بحث فعالیتهای قرآنی و کنار هم قرار گرفتن قرآن و عترت در این مراسم معنوی، افزود: این موضوع یک چالش فرهنگی عمیق هست، در حال حاضر درصد خیرین قرآنی بسیار کمتر از درصد خیرین فعال در حوزه عترت است. اگر تحلیلی از مراسم اربعین در سالهای اخیر داشته باشید ملاحظه خواهید کرد که با شیب بسیار ملایمی تغییراتی در حال صورت گرفتن است که با جایگاه مورد انتظار بسیار فاصله دارد. 99 درصد موکبها در گذشته تنها به امر تغذیه و ... میپرداختند، در سالهای اخیر شاید حدود پنج درصد موکبها به فعالیت فرهنگی میپردازند که درصد کمی از آن به فعالیتهای قرآنی اختصاص دارد.
درصد فعالیتهای قرآنی در اربعین
محمدی با تأکید بر اینکه اتهاماتی که به ما وارد میشود از قبل همین موضوع است، گفت: اگر بخواهیم واقعیت را بگوئیم درصد فعالیت های قرآنی در اربعین نسبت به حجمی که وجود دارد تقریباً صفر است. به نظر می رسد حداقل در ورود به کار مقداری به حمایت ها و هدایت هایی نیاز داشته باشیم. در حال حاضر با آن نگاه فرهنگی نمی توان از مردم توقع چندانی داشت.
دبیر شورای راهبری فعالیتهای قرآنی اربعین در بخش پایانی صحبتهای خود و در پاسخ به این سؤال که چرا تحادیه تشکلهای قرآنی پرچمدار برنامه اجرای فعالیتهای قرآنی در اربعین شد، گفت: سال گذشته به صورت خودجوش فعالیتهای صورت گرفت و دیده شد که ظرفیت عظیمی در اربعین وجود دارد که کسی به آن ورود نداشته است. بعد از فعالیتهای صورت گرفته در سال گذشته، از سوی ستاد اربعین موضوع پیگیری شد و اعلام کردند برای اینکه فعالیتها در حوزه مردمی باقی بماند، دبیرخانه در اتحادیه تشکیل شد و پرچمدار این فعالیت انتخاب شد.
گزارش تصویری این خبر را
اینجا ببینید.