علمی پزشکی شاخصه بارز تمدن اسلامی است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، علی اکبر ولایتی در مراسم یادمان رازی و رونمایی از ترجمه کامل فارسی کتاب الحاوی فی الطب، علم پزشکی را از شاخصه‌های بارز تمدن اسلامی دانست.

رئیس کمیته فرهنگ و تمدن اسلام و ایران شورای عالی انقلاب فرهنگی ترجمه کامل کتاب الحاوی به زبان اصلی رازی را کار بزرگ و مهمی دانست و اظهار کرد: ترجمه کتاب الحاوی کار بزرگی است که هم اکنون تکمیل شده است. او همت داشت تا 23 جلد کتاب ارزشمند را به رشته تحریر در آورد و امروز مایه خرسندی است که هرچند با تأخیر اما پس از قرن‌ها این کتاب را به زبان اصلی او ترجمه کرده‌ایم.

ولایتی در خصوص علت نگارش کتاب‌الحاوی به زبان عربی‌گفت: بسیاری برایشان جای سوال دارد که چرا این کتاب به زبان عربی نگاشته شده که باید گفت در عصر و زمانه رازی، زبان جهان اسلام، زبان عربی بود تا از شمال غربی آفریقا و آندلس تا جنوب شرقی آسیا بتوان آن را گسترش و نشر داد تا جمعیت بیشتری از آن بهره برداری نمایند همانگونه که امروز مستندات و تولیدات علمی را به زبان انگلیسی در جهان علم منتشر می‌کنیم.

مشاور ارشد رهبر معظم انقلاب در امور بین‌الملل در خصوص روند ترجمه این اثر مهم رازی اضافه کرد: در طول این 1100 سال گاهی برخی مجلد‌های کتاب الحاوی به فارسی ترجمه شده بود که به یاری خداوند در حال حاضر با همت دکتر پیوندی، با حمایت دکتر مصدق و زحمات و تلاش های اصلی دکتر ذاکر این مجموعه 23 جلدی به صورت کامل ترجمه شد که تسلط دکتر ذاکر بر زبان عربی و علم پزشکی در تسریع این روند تاثیر گذار بود.

رئیس مرکز ایران و اسلام شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به شخصیت علمی رازی پرداخت و عنوان کرد: رازی با بسیاری از اطبا ایرانی متفاوت است بی شک او در علم پزشکی حرف اول را می‌زند. این توانمندی هم در بعد تئوری و هم در بعد عملی مشاهده می‌شود. کتاب الحاوی نمونه‌ای بارز از تبحر تئوری اوست که حاصل مشاهدات بالینی رازی در بیمارستان عضدی بغداد و سپس در بیمارستان ری می‌باشد.

ولایتی در جامعیت تجربه‌های پزشکی در آثار رازی گفت: رازی جامعیت تاریخی بی‌نظیری را ارائه می‌دهد به گونه‌ای که علوم پزشکی را از زبان سانسکریت و قرن‌ها قبل از خود وارد عالم پزشکی می‌کند و این جامعیت، نماد و شاخصه‌ای از تمدن اسلامی و علم پزشکی در زمان خود بود.

وزیر اسبق امور خارجه عنوان کرد:اوج علم پزشکی ایرانی اسلامی در قرون 3 تا 5 هجری بود که شاخص ترین آن علی ابن رهبر طبری بود که رازی از او بهره فراوانی گرفته است. در این راستا رازی توانست تجربه های بسیار مطلوب او را در آثار خود انتقال دهد و هم چنین دانش روز پزشکی را از هند و نیز علم نوین پزشکی در جندی شاپور را در اختیار بگیرد و در آثار و تجارب خود به همه آن ها به خوبی پرداخته است. به گونه‌ای که در الحاوی بیش از 200 بار از عبارت قال الخوز یعنی به گفته خوزستانی ها اشاره می کند که در واقع نشانی از بهره گیری از علم جندی شاپور دارد.

وی همچنین در خصوص تسلط رازی بر سیر علوم پزشکی تا آن زمان خود خاطر نشان کرد: رازی با این جامعیت و بهره‌گیری از علوم مختلف به جایی میرسد که حتی بر جالینوس که از علمای قرن‌ها قبل از خود می‌باشد نیز نقد وارد می‌کند و در باب آن کتابی می‌نویسد.

ولایتی، خدمات رازی به علم پزشکی را وسیع، اثر گذار و ماندنی توصیف کرد و اظهار کرد: رازی در علوم پایه تسلط خاصی داشت و به شیمی بیشتر علاقه نشان داد ودر آن توانمندی خاصی داشت. رازی بسیاری از ترکیبات اساسی را کشف کرد. سولفات آهن، زاج سبز، اسید سولفوریک و الکل از مهمترین کشفیات و خدمات او به دانش پزشکی و شیمی می باشد.

ولایتی با بیان کاربرد وسیع الکل در دانش پزشکی، استفاده از روده‌ بز در امر بخیه را یافته‌ها وابتکارات مهم رازی دانست.

وی گفت: رازی راه‌هایی را به ما نشان داده است که هم اکنون پس از قرن‌ها ما از آن روش‌ها استفاده میکنیم. به عنوان نمونه در درمان ذات الجنب همچنان از روش‌های درمان بالینی رازی در مراکز درمانی استفاده می‌شود.

وی به عدم دسترسی به بسیاری از آثار رازی اشاره و عنوان کرد: در فهرستی که سال‌های بعد ابوریحان بیرونی از آثار رازی ارائه می‌دهد، آثار او را مشتمل بر 180 رساله می‌داند که برخی از آنها از بین رفت و از دسترس نسل‌های بعد خارج شد. حتی برخی مورخان عربی نظیر ابن ندیم سوری، این آثار را به بیش از 230 اثر می‌داند.

رئیس مرکز درمانی آموزشی مسیح دانشوری به گسترش دانش پزشکی ایرانی اسلامی در زمان خود اشاره کرد و نفوذ آن را در جوامع علمی غربی بسیار موثر و گسترده دانست.

ولایتی ادامه داد: در دوران بسیار دشوار ارتباطات، کتاب الحاوی رازی به بیش از 5 زبان دنیا از جمله لاتین و عبری ترجمه شد. اثر او در باب آبله و سرخک حتی تا 40 بار به زبان آلمانی منتشر و بازنشر شد. رازی با ابتکارات و کشفیات خود و خدماتی که به علم پزشکی دارد، در قله پزشکی اسلامی جای دارد.

ولایتی در خصوص اعتقادات رازی اشاره کرد: در دوران مختلف حمله‌های اعتقادی و شرعی به رازی شده بود که قاطعانه و با استناد به تاریخ و آثار مورخان و عالمان، همه آن‌ها رد شده و رازی از گزند بدنامان در امان مانده است. رازی هم به نبوت اعتقاد داشت و هم دانشمندی آگاه و دانا و با بصیرت اجتماعی بود.