میراثی که خوشنویس قرآنی عمان از خود برجای گذاشت

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، «سالم بن خلفان البلوشی»، خوشنویس مصحف ملی عمان، روز دوشنبه، 29 آذرماه، در 56 ساگی دعوت حق را لبیک گفت و اثری ماندگار با نام «مصحف ملی عمان» از خود به یادگار گذاشت که برای وی باقیات صالحات خواهد بود.

«سالم بن‌خلفان البلوشی»، یکی از معروفترین اساتید خوشنویسی عربی در عمان بود که در سال ۱۹۶۰ میلادی در منطقه «الجنین» شهر «قریات» عمان به دنیا آمد.
وی خطاط مصحف ملی عمان بود که 12 سال از عمر خود را برای کتابت این کتاب الهی صرف کرد و نسخه‌‌ای دست‌نویس از قرآن کریم به یادگار گذاشت که علاوه بر اهمیت و جایگاه و قداست دینی آن، دارای ارزش هنری بسیار بالایی است، به‌طوری‌که این نسخه با پوست طبیعی آهو مجلّد و با تزئینات اسلامی از مس، آب نقره و طلا زینت داده شده و دارای ۶۰۴ صفحه است.
پایگاه اطلاع‌رسانی «أثیر» عمان، به‌مناسبت درگذشت این خوشنویس برجسته قرآنی، مصاحبه‌ای که در ماه مبارک رمضان سال جاری و به مناسبت رونمایی از مصحف ملی عمان با وی انجام داده است را بازنشر کرد.
البلوشی در این گفت‌وگو تربیت 5 فرزند خطاط را مهم‌ترین ثمره و گنجینه زندگی‌ خود دانسته و می‌گوید: «یکی از پسرانم با نام «فیصل» به خطاطی کاملا مسلط است و سمینارهایی در مدارس با موضوع آموزش هنر خوشنویسی برگزار می‌کند. پسر دیگرم «خلفان» بر خط نسخ تسلط دارد و پسر دیگرم «عزان» بر خط دیوانی مسلط است. از میان دخترانم نیز، «رمله» تقریبا با تمامی خطوط آشنایی دارد، اما با این وجود بیشتر به سمت خط دیوانی تمایل دارد و دخترم «عزه» نیز در حال حاضر مشغول به تحصیل در مقطع دبیرستان است و سمینارهایی با موضوع خطاطی ارائه می‌دهد و به نقاشی نیز می‌پردازد، در واقع تمامی این‌ها گنجینه‌هایی زنده و پایدار هستند که من آن‌ها را مهم‌ترین دستاورد و ثمره زندگی خود می‌دانم».
مرحوم البلوشی درباره چگونگی علاقه‌مندی به هنر خوشنویسی می‌گوید: «از کودکی و به‌طور خاص در دهه شصت قرن گذشته میلادی با خوشنویسی عربی آشنا شدم که این مسئله پس از مکاتبه با برادرم عبدالله در کویت که مشغول به تحصیل بود، حاصل شد، در یکی از این مکاتبات برادرم برایم صندوقی فرستاد که بر روی آن عباراتی به زبان عربی خطاطی شده بود که این خطوط زیبا من را به سوی هنر خوشنویسی سوق داد».
وی بیان داشت: «در آن زمان مدارس معمولی و یا مؤسساتی وجود نداشت تا بدان ملحق شوم، بلکه دانش‌آموزان در چادرهایی در منطقه «الساحل» واقع در شهر «قریات» به درس و تحصیل می‌پرداختند و من نیز با شرکت در کلاس‌های درس در این چادرها در کنار درس و تحصیل، به خطاطی و کتابت مبادرت ورزیدم. سپس به مدرسه نیروهای مسلح در منطقه «غلا» واقع در شهر مسقط پایتخت عمان پیوستم و از آنجا وارد گارد سلطنتی عمان شدم».
این خوشنویس قرآنی عمان در ادامه می‌افزاید: «من در دهه 80 قرن 20 میلادی به مصر اعزام شدم و در آنجا به مطالعه و بررسی سبک‌های جدید خط عربی روی آوردم و بعد از بازگشت به عمان، مؤسسه آموزش خط عربی را در مسقط تأسیس کردم، اما به‌خاطر بیماری این مؤسسه پس از مدتی بسته شد».
مرحوم البلوشی درباره ایده کتابت مصحف ملی عمان اظهار کرد: «ایده کتابت این مصحف در سال 1993 میلادی توسط یک معلم سودانی که با من در مؤسسه مشغول به کار بود، به من پیشنهاد شد و بعد از استقبال مفتی اعظم عمان از این طرح، همراه «عمر کمال قدوسی» و «محمد قاسمی» و به مدت 12 سال این قرآن را کتابت کردیم، بدین ترتیب که من کار اعراب‌گذاری، علامت‌گذاری، تصحیح و بازنگری و مدیریت پروژه را من برعهده داشتم و «عمر کمال»، کار کتابت متن قرآن و «محمد قاسمی» نیز تزیین و صفحه‌آرایی این مصحف را برعهده داشتند».
این خوشنویس قرآنی عمان درباره ویژگی‌های این مصحف گفت: این نسخه دست‌نویس از قرآن کریم در 604 صفحه کتابت‌شده که حدود 25 کیلوگرم وزن دارد و در ابعاد 75 در 55 سانتیمتر نگارش شده است که به‌دلیل حجم زیاد و هزینه بالای آن، تنها سه نسخه از آن کپی شده و نسخه اصلی آن در وزارت میراث فرهنگی عمان نگهداری می‌شود و سه نسخه کپی‌شده آن نیز یکی در نزد «سلطان قابوس»، پادشاه عمان و دومی در نزد «فهد بن محمود آل سعید» و سومی نیز در خانه خودم نگهداری می‌شود».
وی در این گفت‌وگو کتابت مصحف شریف را بسیار سخت و دلهره‌آور خواند و گفت: «این نبردی بود که من چندین سال با آن درگیر بودم و در این راه با چالش‌ها و مواضع زیادی مواجه شدم».
سالم بن‌خلفان البلوشی در حالی دعوت حق را لبیک گفت که هنر و اثر ماندگار وی برای همیشه جاوادنه خواهد بود و فرزندان خطاط وی گنجینه‌ای هستند که راه وی را ادامه می‌دهند و این استعدادهای ارزشمند باید مورد حمایت قرار گیرند.