زارع عنوان کرد:
مشکل اقتصادی برای کتاب نخواندن بهانه است
گروه ادب: مدیر انتشارات مؤسسه فرهنگی ولاء منتظر(عج) با اشاره به عدم حمایت از ناشران کوچک گفت: مشکل معیشتی و اقتصادی برای کتاب نخواندن و نخریدن بهانه است؛ چرا که فروش لوازم آرایشی از این کالای فرهنگی پیشی گرفته است.
محمدصادق زارع، مدیر انتشارات مؤسسه فرهنگی ولاء منتظر(عج) در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره وضعیت نشر کتاب در این مؤسسه گفت: اخیراً اوضاع نشر به اندازه‌ای بد شده است که بسیاری از ناشران از کار نشر دست کشیده و به شغل دیگری روی آورده‌اند. کتابفروشی در قم هست که 30 سال به این حرفه مشغول بوده و اکنون به دلیل مشکلات نشر، کتابفروشی را تعطیل کرده و به فعالیت دیگری مشغول است.
وی افزود: مؤسسه ولاء منتظر حدود یک سال و نیم، دو سالی هست که عنوان جدید ندارد و به‌ندرت اتفاق افتاده که یکی از کتاب‌ها مثلا «راه و رسم طلبگی» پرفروش شده و آن هم فصلی است و با شروع سال تحصیلی حوزه سفارش گرفته و چاپ می‌کند و برای بازار میزان چاپ صفر است.
ولاء منتظر؛ دو سال بدون نشر کتاب
زارع ادامه داد: هیئت مدیره مؤسسه در رابطه با مشکل نشر سعی کرده با اتخاذ تصمیم‌هایی آن را مدیریت کند؛ از این‌رو بنا شد کتاب‌هایی که در انبار دارد را به فروش برساند و سرمایه صرف شده برای چاپ کتاب‌های موجود برگردد و سپس اقدام به چاپ کتاب جدید کند و از این طریق جلوی ضرر را بگیرد و متأسفانه هنوز هم کتاب در انبار وجود دارد.
وی در پاسخ به اینکه با وجود این مشکلات، امورات این انتشارات از چه طریقی تأمین می‌شود، بیان کرد: انتشارات زیر مجموعه مؤسسه است و حدود پنج ماه قبل به طور کامل تعدیل نیرو کرد و کارهایی که انجام می‌دهد بسیار جزئی است و مانند سابق کارهای متنوع ندارد و این اتفاقی است که بر سر بسیاری از مؤسسات فرهنگی افتاده است.
این ناشر با اشاره به راهکارهای حل این مشکل عنوان کرد: اولین راهکار در این زمینه، رعایت عدالت است؛ حدود یک دهه پیش یارانه کاغذ حذف شد و مقصر اصلی نیز در این زمینه برخی از ناشرانی بودند که 500 نسخه از یک کتاب چاپ می‌کردند و در اعلام وصول به وزارت ارشاد آن را 5 هزار نسخه اعلام می‌کردند و یارانه 5 هزار نسخه را دریافت می‌کردند و در این راستا 500 نسخه چاپ شده حتی اگر روی دستشان هم می‌ماند اتفاقی برای آنها رخ نمی‌داد و متضرر نمی‌شدند. سپس خرید کتاب وزارت ارشاد از ناشران آغاز شد که در این زمینه هم 80 درصد خریدها از ناشران بزرگ است و ناشران کوچک جایگاهی نداشته و حمایت نمی‌شوند.
زارع در ادامه بیان کرد: یکی از ناشران در یکی از خریدهای کتاب وزارت ارشاد 500 نسخه از کتابش خریداری شده بود، در حالی که این کتاب با تیراژ 500 نسخه چاپ شده بود و متأسفانه در چنین مواردی عدالت رعایت نمی‌شود و ناشری مانند «آلما» که ناشر برگزیده هم بوده و طی مدت کوتاهی از آغاز به کار آن و با وجود کارهای شایسته‌ای که ارائه می‌دهد، هیچ گونه حمایتی از آن نمی‌شود.
مردم نسبت به کتاب احساس نیاز نمی‌کنند
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه یک بخش از مشکلات ممکن است، مربوط به دولت باشد و بخش دیگر مربوط به کتاب نخواندن مردم است، برای رفع این مشکل چه باید کرد، گفت: وجود مشکل معیشتی و اقتصادی برای کتاب نخریدن و نخواندن بهانه است، اگر مردم مشکل اقتصادی دارند، پس چرا فروش لوازم آرایشی چندین برابر کتاب است و اگر در نمایشگاه کتاب فقط یک غرفه لوازم آرایشی داشته باشد، به جرئت می‌توان گفت از پرفروش‌ترین ناشر، بیشتر خواهد فروخت.
مدیر انتشارات ولاء منتظر در ادامه افزود: به نظر می‌رسد احساس نیاز مردم به کتاب وجود ندارد و از طرف دیگر نشر دیجیتال نیز عاملی مهمی در این زمینه شده تا مردم بیشتر ترجیح دهند از طریق موبایل و تبلت و ... اطلاعات مورد نیاز خود را بیابند و یا مطالعه کنند.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برخی از ناشران به دلیل رغبت مردم به نشر دیجیتال در این حوزه فعالیت می‌کنند و کاهش فروش خود را با این نوع نشر مدیریت می‌کنند، تصریح کرد: مؤسسه ولاء منتظر نیز در این حوزه کار کرده و با مؤسسه نور نیز فعالیت‌هایی را انجام داده است، اما باز هم با وجود نبود احساس نیاز فرقی نمی‌کند که کتاب کاغذی یا دیجیتالی باشد و در صورتی که این احساس نیاز به وجود بیاید بسیاری از مشکلات فرهنگی نیز حل خواهد شد.
زارع در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره با فعالیت‌های انتشارات ولاء منتظر گفت: مؤسسه ولاء منتظر از سال 80 به صورت رسمی تأسیس شد و حدود سال 86 انتشارات مؤسسه راه‌اندازی شد و تا سال‌های 93 فعالیت‌های خوبی داشت، اما پس از آن به دلیل مشکلات حوزه نشر، فعالیت‌هایش محدودتر شد و تاکنون حدود 130 عنوان چاپ کرده و اصلی‌ترین فعالیت آن ارائه خدمات تکمیلی به حوزه‌های علمیه است.
سمیه قربانی
