استاد دانشگاه علوم اسلامی لندن عنوان کرد:
هاشمی؛ پیشگام در گفت‌و‌گو‌های دینی و وحدت‌آفرین
گروه بین‌الملل: «علی رمضان الاوسی»، قرآن‌پژوه عراقی و استاد دانشگاه لندن با تبیین ابعاد شخصیتی مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، وی را از علمای پیشگام در گفت‌و‌گو‌های دینی و وحدت‌آفرین برشمرد.
الاوسی در ابتدای این گفتوگو اظهار کرد: آیت‌الله هاشمی رفسنجانی از جمله ستون‌های اصلی و اساسی خط امام خمینی(ره) بود که زمام وحدت اسلامی میان کشورهای اسلامی و کشورهای منطقه را به دست گرفت. او در گفت‌وگوی دینی و مناسبات میان دولت‌های منطقه و همچنین پایان‌دادن به مسئله فرقه‌گرایی پیشگام و وفادار خط وحدت اسلامی بود و در اغلب همایش‌های بین‌المللی وحدت‌بخش حضور داشت و با قدرت و صراحت درباره طرح وحدت مسلمانان جهان برای از بین‌بردن مشکلات بین‌المللی سخن می‌گفت.
وی با اشاره به تألیفات قرآنی و اسلامی از جمله کتاب «آزاداندیشی اسلامی و روشنفکری اسلامی» و «فرهنگ قرآن» رفسنجانی گفت: آیت‌الله هاشمی رفسنجانی سخنرانی‌ها و تألیفات خود را در موضوع وحدت مسلمانان ارائه کرد و دیدگاهی با عنوان «دیدگاه متمدنانه مسلمانان» را که لازمه آن از بین‌بردن تمام اختلافات قومیتی و مذهبی است، به جهان اسلام معرفی کرد، به همین دلیل توانست در منطقه و کشورهای منطقه تأثیرگذار باشد.
الاوسی با اشاره به این مطلب افزود: هاشمی رفسنجانی با ادامه‌دادن خط امام خمینی(ره) توانست اشکال موجود در ارتباطات بین‌المللی را از طریق تنش‌های فرقه‌گرایانه که منجر به تقسیم منطقه و به نفع استکبار جهانی است، شناسایی کند، وی در مسیر سیاسی و دینی خود بر وحدت مسلمانان تأکید داشت.
این قرآن‌پژوه عراقی با اشاره به کتاب «اسرائیل و فلسطین» آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تأکید کرد: بدون شک مواضع آیت‌الله رفسنجانی در راستای نصرت و پیروزی ملت‌های مقاوم از جمله فلسطین و عراق و هر ملت مستضعفی در جهان اسلام بدون توجه به اختلافات قومیتی یا مذهبی بود. کتاب «اسرائیل و فلسطین» او کتاب بسیار مهمی است، آیت‌الله رفسنجانی حمایت از مستضعفان را از فلسطین آغاز کرد؛ مسئله‌ای که در جهان اسلام بسیار مهم و اساسی است. لذا در این کتاب اظهارات بسیار صریح و جدی داشت و ملت فلسطین را به وحدت و الفت میان یکدیگر و برداشتن اختلافات دعوت کرد، همچنین در این کتاب از مقاومت ملت فلسطین در داخل و خارج از این کشور حمایت کرد.
وی افزود: آیت‌الله هاشمی رفسنجانی بر حمایت از مسئله فلسطین اصرار داشت و این مسئله از اولویت‌های مهم انقلاب ایران و امام راحل است.
استاد تفسیر و علوم قرآن دانشگاه جهانی علوم اسلامی لندن با اشاره به کتاب «تفسیر راهنما» اثر آیت‌الله رفسنجانی گفت: در واقع تفسیر راهنمای او از جمله تفاسیر اجتماعی و تاریخی است، او این تفسیر را هنگامی که در زندان‌های شاه ملعون به‌سر می‌برد، نوشت. همچنین مرکز فرهنگ و معارف قرآن ایران، در آغاز فعّالیت خود برای تکمیل برداشت‌های تفسیری هاشمی، کار تدوین تفسیر راهنما را با روشی نو آغاز کرد که در ۲۲ جلد انجام شد.
وی افزود: این تفسیر گرایش‌های عقیدتی و کلامی هاشمی را نشان می‌دهد. وی در این تفسیر بر دو رویکرد اجتماعی و تاریخی اهمیت داده و با تفسیر آیات آن‌ها را به موضوعات جامعه مرتبط کرده است. هاشمی همواره بر تفسیر قرآن از منظر‌های مختلف تأکید و اعتقاد داشت که قرآن نباید فقط از لحاظ بلاغی و لغوی تفسیر شود. او معتقد بود انسان‌ها در آغاز همگی امتی واحده بودند و با بروز برخی اختلافات رفتاری، عقیدتی و ... از هم گسسته شدند، به همین خاطر پیامبران گوناگونی برای بشارت و راهنمایی انسان‌ها مبعوث شدند و عذاب‌های گوناگونی بر اساس همین اختلافات بر بشر نازل شد.
الاوسی با تأکید بر ضرورت ارائه این تفسیر در دانشگاه‌ها و محافل علمی و آموزشی یادآور شد: هاشمی از شاگردان علامه محمدحسین طباطبایی(ره)، صاحب تفسیر «المیزان» بود که ایشان پیشگام تفسیر اجتماعی و تاریخی قرآن کریم است؛ بنابراین او راه استاد خود را در پیش گرفت و در این زمینه پیشرفت کرد؛ تجربه عملی، سیاسی، تاریخی و میدانی هاشمی در حضور علامه طباطبائی در نگارش این تفسیر بسیار مؤثر بود.
این قرآن‌پژوه عراقی با اشاره به مراسم تشییع آیت‌الله هاشمی رفسنجانی گفت: هاشمی حتی با رحلتش، سیمایی از وحدت ملت ایران را به جهانیان نشان داد. با وجود اینکه منافقین به‌خصوص کشورهای منطقه و استکبار تلاش کردند که با دروغ‌پردازی و یاوه‌گویی در میان اقشار ملت ایران تفرقه‌افکنی کنند، اما ایرانیان هنگام وداع با یار دیرین امام و رهبری بار دیگر همبستگی و وحدت را در ایران یکپارچه به نمایش گذاشتند.
الاوسی به خاطره‌‌ای که از دیدار با آیت‌الله در زمان حضور خود در ایران داشت، اشاره کرد و گفت: هنگامی که در دانشگاه امام صادق(ع) تدریس می‌کردم، هرساله به مناسبت میلاد این امام همام، مراسمی برگزار می‌شد و اغلب مرحوم آیت‌الله رفسنجانی جزو مدعوین این مراسم بود که با دانشجویان، میهمانان و اساتید نیز صحبت می‌کرد.
وی افزود: رفسنجانی در همین دیدارها درباره روش‌های آموزشی، بحث و همیشه از این دانشگاه که مدیران و مسئولان برجسته‌ای را به جامعه تقدیم کرده است، حمایت می‌کرد.
گفتنی است، علی رمضان الاوسی لیسانس خود را در رشته ادبیات عرب و علوم قرآن از دانشگاه بغداد، فوق لیسانس خود را در رشته علوم اسلامی از دانشگاه قاهره و دکترای خود را در رشته علوم قرآن از دانشکده الهیات دانشگاه تهران دریافت کرده، مدیر بخش عربی مرکز اسلامی لندن، از اعضای مرکزی مجلس اعلای عراق، استاد پیشین دانشگاه امام صادق(ع) و مدیر مرکز پژوهش‌های جنوب عراق و نگارنده کتاب «البلاغی مفسرا» است.
مطالب مرتبط
