احمد توکلی در گفت‌وگو با ایکنا عنوان کرد:
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی؛ سربلند در تنازع قدرت و وظیفه
گروه سیاسی: مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، صفتی داشتند که سر بزنگا‌ه‌های مهم، خود را نشان می‌داد و آن صفت برجسته این بود که در تنازع بین انجام وظیفه و قدرت، انجام وظیفه را ترجیح می‌دادند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، شنیدن دیدگاه‌ها و خاطرات احمد توکلی از سال‌های همراهی و رقابت با رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام جذاب است؛ او در این گفت‌وگو از خصوصیات اخلاقی مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، خاطراتی از رقابت‌های انتخاباتی و نامه معروف خود به ایشان سخن می‌گوید.
آنچه در ادامه می‌خوانید، متن مصاحبه ایکنا با احمد توکلی، وزیر اسبق کار و رقیب انتخاباتی مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است.
ابتدا از خصوصیات شخصیتی مرحوم آیت‌الله هاشمی بفرمایید و با توجه به شناختی که از ایشان دارید، به نظر شما چه خدمات ارزنده‌ای به کشور و انقلاب ارائه دادند؟
مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، صفتی داشتند که سر بزنگا‌ه‌های مهم خود را نشان می‌داد و آن صفت برجسته این بود که در تنازع بین انجام وظیفه و قدرت، انجام وظیفه را ترجیح می‌دادند.
بنده دو مثال می‌زنم تا این مسئله به‌خوبی روشن شود؛ اولین مورد درباره تعیین رهبری انقلاب اسلامی پس از حضرت امام(ره) بود که آیت‌الله هاشمی در آن موقع دارای نفوذ زیادی بوده و ظاهرا مورد توجه بیشتری بودند، اما وقتی‌که در مجلس خبرگان قرار گرفتند، با اینکه می‌توانستند در موقعیت رهبری قرار بگیرند، اما با شهادت خودشان زمینه را فراهم کردند که آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری کشور برگزیده شوند؛ شهادتی که ایشان در آن جلسه دادند این بود که از حضرت امام(ره) نقل کردند که فرمودند: آقای خامنه‌ای بهترین فرد برای رهبری آینده کشور است و همچنین این رهبری نباید شورایی باشد.
مرحوم آیت‌الله هاشمی نقل می‌کنند وقتی‌که از حضرت امام(ره) پرسیدند که بعد از درگذشت شما باید چه کنیم و چه کسی به‌عنوان رهبر آینده مملکت انتخاب شود و چه کسی باید کشور را اداره کند، ایشان فرمودند: آقای خامنه‌ای بهترین گزینه است و پیرو این شهادت و سخنان مرحوم سید احمد خمینی(ره) و همچنین شهادت مرحوم آیت‌الله موسوی اردبیلی، زمینه برای رهبری ایشان فراهم‌شده و مشکل رهبری بعد از فوت امام(ره) برطرف شد.
مسئله دیگر قابل‌ذکر در مورد مرحوم آیت‌الله هاشمی این است که وقتی قرار بود انتخابات سال 1392 برگزار شود، ما سعی داشتیم که ایشان نامزد انتخابات ریاست جمهوری نشوند ولی ایشان نامزد شدند و بعد هم سعی کردند که رد صلاحیت نشوند اما رد صلاحیت هم شدند.
در غروبی که رد صلاحیت ایشان اعلام شد، برای اینکه خدای‌ناکرده بر اساس وسوسه‌هایی، موضع‌گیری نامناسبی نداشته باشند، بنده خدمت ایشان نامه‌ای را نوشته و خدمتشان عرض کردم که شناسنامه شما با مهر انقلاب اسلامی ممهور شده و به دلیل اینکه مهر جمهوری اسلامی ایران بر آن خورده، دارای اعتبار است؛ بنابراین مبادا کاری کنید که اعتبار این شناسنامه کم شود.
جزییات بیشتری از آن نامه و واکنش آیت‌الله هاشمی را بفرمایید.
بنده در آن نامه خطاب به آقای هاشمی عرض کردم که برای شما بهتر است که اینگونه رفتار کنید و خواهش کردم که شما ولو اینکه این موضوع را قبول ندارید و عملکرد شورای نگهبان در رد صلاحیت خود را تخطئه می‌کنید اما اعلام کنید که قانون را قبول دارم و به آن تمکین می‌کنم.
بنده این نامه را به شخصی که به منزل ایشان راه داشت، دادم و به آن شخص اعلام کردم که این نامه را باید مستقیما به دست خود آقای هاشمی برسانید و به غیر از ایشان در اختیار هیچ‌کس دیگری حتی فرزندانشان قرار ندهید.
آن شخص ساعت 11 و 20 دقیقه با بنده تماس گرفتند و گفتند که به آقای هاشمی گفته‌ام که آقای توکلی تاکید داشته‌اند که این نامه باید مستقیم به دست شما برسد و نامه را در اختیار شخص دیگری قرار ندهید و ایشان هم در جواب، لبخندی زده و شروع به خواندن نامه کرده‌اند.
آن شخص به بنده اعلام کرد که مرحوم آقای هاشمی گفته‌اند که به آقای توکلی بگویید بنده حتما این کار را انجام خواهم داد و دیدیم که در نهایت چنین کاری کردند، البته شما این را هم در نظر بگیرید که در انتخابات سال 92 چه کسانی تایید صلاحیت شده و آقای هاشمی تایید صلاحیت نشد.
بنابراین قدرت روحی بسیاری می‌خواهد که شخصی در مقابل این مسئله کوتاه بیاید و این مسئله، بلندی روح و نظر ایشان را نشان می‌دهد، البته این ماجرایی که بنده عرض کردم را خود مرحوم آیت‌الله هاشمی، حدود 9 روز قبل از درگذشتشان تکرار کردند.
آقای هاشمی افکار قابل انتقادی هم داشته‌اند که اکنون موقع پرداختن به آن نیست؛ همانگونه که شما اطلاع دارید، بنده از قدیم از منتقدان آقای هاشمی بوده‌ام ولی این انتقادات نباید باعث شود که ما حقیقت را نبینیم و یا کوچک ببینیم.
ایشان تا چه اندازه به دیدگاه و نظرات کارشناسان اهمیت می‌دادند و اقدامات اقتصادی ایشان در دوره ریاست‌جمهوری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایشان یکی از افرادی بودند که بسیار به نظر کارشناسان و مخصوصا کارشناسان اقتصادی توجه می‌کردند، اما سخت‌ترین کار آقای هاشمی، بازسازی بعد از جنگ بود که با فقدان اعتبار کافی، کار خود را شروع کردند، اما چون از الگوهای صندوق بین‌المللی پول تبعیت کردند، توفیقات آن به‌شدت کم شد.
به عنوان سوال پایانی بفرمایید با توجه به اینکه شما رقیب انتخاباتی مرحوم آیت‌الله هاشمی هم بوده‌اید، ایشان تا چه اندازه خود را متعهد به رعایت اخلاق در عرصه سیاست می‌دانستند؟
این بی‌اخلاقی‌هایی که بعدا در عرصه سیاست ایران رسم شد، آن موقع هنوز رسم نشده بود؛ بنده در انتخابات سال 1372 رقیب آقای هاشمی بودم و صریح‌ترین و تندترین حرف‌ها را به ایشان زدم که هنوز هم به آن معتقدم، اما ایشان با بی‌اخلاقی سیاسی جواب ندادند.
نطق دوم بنده را که نمی‌خواستند از صدا و سیما پخش کنند، این مسئله را به آقای هاشمی اعلام کردم و ایشان هم به‌شدت عصبانی شدند و به مسئولان صدا و سیما گفتند که چرا می‌خواهید با این کارتان آبروی نظام را ببرید؛ بنابراین مسئولان صدا و سیما مجبور شدند نطق بنده را پخش کنند.
تندوری‌ها و بی‌اخلاقی‌هایی که بعضا در عرصه سیاست ایران و در میان برخی از نیروها وجود دارد، بعدا رواج پیدا کرد که بنده فعلا قصد پرداختن به آن را ندارم.
آنچه در ادامه می‌خوانید، متن مصاحبه ایکنا با احمد توکلی، وزیر اسبق کار و رقیب انتخاباتی مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است.
ابتدا از خصوصیات شخصیتی مرحوم آیت‌الله هاشمی بفرمایید و با توجه به شناختی که از ایشان دارید، به نظر شما چه خدمات ارزنده‌ای به کشور و انقلاب ارائه دادند؟
مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، صفتی داشتند که سر بزنگا‌ه‌های مهم خود را نشان می‌داد و آن صفت برجسته این بود که در تنازع بین انجام وظیفه و قدرت، انجام وظیفه را ترجیح می‌دادند.
بنده دو مثال می‌زنم تا این مسئله به‌خوبی روشن شود؛ اولین مورد درباره تعیین رهبری انقلاب اسلامی پس از حضرت امام(ره) بود که آیت‌الله هاشمی در آن موقع دارای نفوذ زیادی بوده و ظاهرا مورد توجه بیشتری بودند، اما وقتی‌که در مجلس خبرگان قرار گرفتند، با اینکه می‌توانستند در موقعیت رهبری قرار بگیرند، اما با شهادت خودشان زمینه را فراهم کردند که آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری کشور برگزیده شوند؛ شهادتی که ایشان در آن جلسه دادند این بود که از حضرت امام(ره) نقل کردند که فرمودند: آقای خامنه‌ای بهترین فرد برای رهبری آینده کشور است و همچنین این رهبری نباید شورایی باشد.
مرحوم آیت‌الله هاشمی نقل می‌کنند وقتی‌که از حضرت امام(ره) پرسیدند که بعد از درگذشت شما باید چه کنیم و چه کسی به‌عنوان رهبر آینده مملکت انتخاب شود و چه کسی باید کشور را اداره کند، ایشان فرمودند: آقای خامنه‌ای بهترین گزینه است و پیرو این شهادت و سخنان مرحوم سید احمد خمینی(ره) و همچنین شهادت مرحوم آیت‌الله موسوی اردبیلی، زمینه برای رهبری ایشان فراهم‌شده و مشکل رهبری بعد از فوت امام(ره) برطرف شد.
مسئله دیگر قابل‌ذکر در مورد مرحوم آیت‌الله هاشمی این است که وقتی قرار بود انتخابات سال 1392 برگزار شود، ما سعی داشتیم که ایشان نامزد انتخابات ریاست جمهوری نشوند ولی ایشان نامزد شدند و بعد هم سعی کردند که رد صلاحیت نشوند اما رد صلاحیت هم شدند.
در غروبی که رد صلاحیت ایشان اعلام شد، برای اینکه خدای‌ناکرده بر اساس وسوسه‌هایی، موضع‌گیری نامناسبی نداشته باشند، بنده خدمت ایشان نامه‌ای را نوشته و خدمتشان عرض کردم که شناسنامه شما با مهر انقلاب اسلامی ممهور شده و به دلیل اینکه مهر جمهوری اسلامی ایران بر آن خورده، دارای اعتبار است؛ بنابراین مبادا کاری کنید که اعتبار این شناسنامه کم شود.
جزییات بیشتری از آن نامه و واکنش آیت‌الله هاشمی را بفرمایید.
بنده در آن نامه خطاب به آقای هاشمی عرض کردم که برای شما بهتر است که اینگونه رفتار کنید و خواهش کردم که شما ولو اینکه این موضوع را قبول ندارید و عملکرد شورای نگهبان در رد صلاحیت خود را تخطئه می‌کنید اما اعلام کنید که قانون را قبول دارم و به آن تمکین می‌کنم.
آن شخص ساعت 11 و 20 دقیقه با بنده تماس گرفتند و گفتند که به آقای هاشمی گفته‌ام که آقای توکلی تاکید داشته‌اند که این نامه باید مستقیم به دست شما برسد و نامه را در اختیار شخص دیگری قرار ندهید و ایشان هم در جواب، لبخندی زده و شروع به خواندن نامه کرده‌اند.
آن شخص به بنده اعلام کرد که مرحوم آقای هاشمی گفته‌اند که به آقای توکلی بگویید بنده حتما این کار را انجام خواهم داد و دیدیم که در نهایت چنین کاری کردند، البته شما این را هم در نظر بگیرید که در انتخابات سال 92 چه کسانی تایید صلاحیت شده و آقای هاشمی تایید صلاحیت نشد.
بنابراین قدرت روحی بسیاری می‌خواهد که شخصی در مقابل این مسئله کوتاه بیاید و این مسئله، بلندی روح و نظر ایشان را نشان می‌دهد، البته این ماجرایی که بنده عرض کردم را خود مرحوم آیت‌الله هاشمی، حدود 9 روز قبل از درگذشتشان تکرار کردند.
آقای هاشمی افکار قابل انتقادی هم داشته‌اند که اکنون موقع پرداختن به آن نیست؛ همانگونه که شما اطلاع دارید، بنده از قدیم از منتقدان آقای هاشمی بوده‌ام ولی این انتقادات نباید باعث شود که ما حقیقت را نبینیم و یا کوچک ببینیم.
ایشان تا چه اندازه به دیدگاه و نظرات کارشناسان اهمیت می‌دادند و اقدامات اقتصادی ایشان در دوره ریاست‌جمهوری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایشان یکی از افرادی بودند که بسیار به نظر کارشناسان و مخصوصا کارشناسان اقتصادی توجه می‌کردند، اما سخت‌ترین کار آقای هاشمی، بازسازی بعد از جنگ بود که با فقدان اعتبار کافی، کار خود را شروع کردند، اما چون از الگوهای صندوق بین‌المللی پول تبعیت کردند، توفیقات آن به‌شدت کم شد.
به عنوان سوال پایانی بفرمایید با توجه به اینکه شما رقیب انتخاباتی مرحوم آیت‌الله هاشمی هم بوده‌اید، ایشان تا چه اندازه خود را متعهد به رعایت اخلاق در عرصه سیاست می‌دانستند؟
این بی‌اخلاقی‌هایی که بعدا در عرصه سیاست ایران رسم شد، آن موقع هنوز رسم نشده بود؛ بنده در انتخابات سال 1372 رقیب آقای هاشمی بودم و صریح‌ترین و تندترین حرف‌ها را به ایشان زدم که هنوز هم به آن معتقدم، اما ایشان با بی‌اخلاقی سیاسی جواب ندادند.
نطق دوم بنده را که نمی‌خواستند از صدا و سیما پخش کنند، این مسئله را به آقای هاشمی اعلام کردم و ایشان هم به‌شدت عصبانی شدند و به مسئولان صدا و سیما گفتند که چرا می‌خواهید با این کارتان آبروی نظام را ببرید؛ بنابراین مسئولان صدا و سیما مجبور شدند نطق بنده را پخش کنند.
تندوری‌ها و بی‌اخلاقی‌هایی که بعضا در عرصه سیاست ایران و در میان برخی از نیروها وجود دارد، بعدا رواج پیدا کرد که بنده فعلا قصد پرداختن به آن را ندارم.
