در نشست ایکنا مطرح شد؛
ایدز؛ از تابوهای فرهنگی تا سند ششم توسعه
گروه اجتماعی: در نشست تخصصی ایکنا با مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی و اعضای باشگاه مثبت اراک، ورود رهبری در مباحث اجتماعی، مشکلات فرهنگی مبتلایان به ایدز و جایگاه آسیب‌های اجتماعی در سند ششم توسعه مورد بحث قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از استان مرکزی، نشست تخصصی «آسیب‌های اجتماعی» با محور برنامه ششم توسعه در زمینه ایذر، با حضور غلامرضا فتح‌آبادی مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی، حمید سپهری‌راد، مدیر باشگاه مثبت اراک و جمعی از اعضای این باشگاه، به میزبانی ایکنا برگزار شد.
به گزارش ایکنا؛ سپهری‌راد در این نشست با تأکید بر زمان‌بر بودن برنامه‌های پیشگیرانه در حوزه آسیب‌های اجتماعی گفت: فعالیت‌های این حوزه چندان ملموس و عیان نیست به ویژه در بحث پیشگیری که باید در بلندمدت منتظر آثار و نتایج بود.
حاشیه‌های شهر و جلب توجه فعالان اجتماعی
وی با اشاره به فعالیت‌های باشگاه مثبت اراک در هفته اطلاع‌رسانی ایذر گفت: این باشگاه در حوزه پیشگیری و کاهش اچ‌آی‌وی مثبت فعالیت می‌کند، بیشترین توجه این باشگاه به سکونتگاه‌های غیررسمی شهر است چراکه در این اماکن عموم افراد، مهاجر یا از جامعه کارگری هستند و در سطح پایین‌تری از تحصیلات قرار دارند.
سپهری‌راد افزود: ساکنان این مناطق جزو اقشار کم درآمد محسوب می‌شوند و عموماً شغل ثابت هم ندارند یا به مشاغل کاذب روی می‌آورند به همین دلایل گرایش این افراد به آسیب‌های اجتماعی بیشتر است، و برخی از آنها برای رفع فقر و تأمین معیشت خانواده، اقدام به فروش مواد مخدر و سرقت می‌کنند سطح سواد پایین و فقر بر تربیت فرزندان و گرایش به آسیب‌ها، تأثیر مستقیم دارد، همه این موارد باعث می‌شود که حاشیه شهر، توجه فعالان حوزه اجتماعی را به خود جلب کند.
مدیر باشگاه مثبت اراک تصریح کرد: در نمونه‌گیری‌هایی که این باشگاه در هفته اطلاع رسانی ایدز انجام داد حتی یک مورد هم اچ‌آی‌وی مثبت مشاهده نشد، اما بنده این نتایج را دلیلی بر اینکه بیماری ایدز و آسیب اجتماعی در حاشیه شهر وجود ندارد نمی‌دانم، چون عموماً گروه هدف، در فعالیت‌هایی که به این شکل در هفته اطلاع رسانی ایذر انجام می‌شود خود را پنهان می‌کنند و حاضر نیستند آزمایش شوند، مگر اینکه شخص ثالثی آنها را مجبور کند، مثل پسری که به دلیل داشتن رفتار پر خطر به اجبار پدر برای آزمایش نزد ما آمده بود.
وی ادامه داد: با این تفاسیر اکثراً افرادی در آزمایش اچ‌آی‌وی شرکت می‌کنند که دچار چنین آسیبی نیستند حتی عده‌ای به دلیل کم‌اطلاعی و به خیال آزمایش قند خون، آزمایش می‌دهند.
سپهری‌راد با اشاره به عدم خوداظهاری در آسیب‌های اجتماعی افزود: یکی از مشکلاتی که در حوزه اچ‌آی‌وی مثبت در جامعه وجود دارد ترس ناشی از اطلاعات ناکافی در خصوص بیماری ایدز است، متأسفانه عموم افراد در این زمینه اطلاعات کافی ندارند به ویژه مصرف کنندگان تزریقی، علی‌رغم تمام اطلاع رسانی‌هایی که 9 سال گذشته در این زمینه انجام شده است هنوز در امر آموزش و افزایش آگاهی خلأهای جدی وجود دارد.
وی ادامه داد: ترس از آزمایش حتی در افرادی که تا حدی مطمئن هستند به اچ‌آی‌وی مثبت گرفتارند وجود دارد، این افراد نگران شرایط بعد از جواب آزمایش هستند، تصوراتی مثل قرنطینه، قطع رابطه با خانواده و به طور کلی ذهنیت اشتباه درباره بیماری ایدز مانع از باورپذیری این افراد می‌شود.
سپهری‌راد با بیان اینکه تا چند سال پیش مهمترین عامل ابتلا به ایدز سوزن‌های آلوده بود عنوان کرد: با تغییر الگوی مصرف مواد مخدر، تعداد این مبتلایان کاهش یافته است، در واقع رشد این بیماری از طریق مواد مخدر متوقف شده اما متأسفانه بیماری ایدز از طریق روابط پرخطر جنسی به ویژه در بانوان نسبت به چند سال گذشته روند روبه رشد داشته است.
مدیر باشگاه مثبت اراک با بیان اینکه در خصوص بیماری اچ‌آی‌وی‌مثبت، عموم افراد جامعه اطلاعات ناقص دارند گفت: اطلاعات عموم جامعه بسیار ناقص و عمدتاً از طریق فیلم‌های تلویزیونی گرفته شده است و اکثراً هم گمان می‌کنند اطلاعاتشان کامل است.
تدوین سند کاهش آسیب‌های اجتماعی
به گزارش ایکنا؛ مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری مرکزی در ادامه نشست با اشاره به فعالیت‌های استانداری در پیش‌نیازهای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی گفت: برای اینکه حوزه آسیب‌های اجتماعی را به شکل راهبری دنبال کنیم می‌بایست سند راهبردی و نقشه راه داشته باشیم بر همین اساس از سال 94 تدوین سند کاهش و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و برنامه‌های عملیاتی با مشارکت دستگاه‌های اجرایی را دنبال کردیم که در این راستا 47 دستگاه اجرایی استان در تدوین این برنامه با ما مشارکت داشتند، یک سال تدوین این سند به طول انجامید و در مجموع 1000عنوان برنامه در این سند دید شد.
وی ادامه داد: هر کدام از این برنامه‌ها شامل اقدامات آموزشی، علمی و تحقیقاتی می‌شود، از ابتدای آذرماه 95 این سند توسط استاندار مرکزی به تمام دستگاه‌ها ابلاغ شد و هم اکنون تقریباً نهادهایی که به نوعی در حوزه آسیب‌های اجتماعی نقش ویژه دارند به آنها مسئولیت محول شده است.
این مقام مسئول ادامه داد: برنامه‌ها را گام به گام پیش می‌بریم، دادگستری کل استان نیز ناظر بر اجرای این سند است و برنامه‌ها با توافق خود دستگاه‌ها بسته شده و اینگونه نبوده که دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری برنامه‌ای را تحمیل کند، همه برنامه‌های سند پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی شاخص دارد، بر اساس تأکیدات مقام معظم رهبری و موادی که در قانون برنامه ششم توسعه آمده باید 25 درصد، آسیب‌های اجتماعی را در سطح کشور و استان کاهش دهیم، هر آسیبی که فراوانی بالا دارد بایستی سالانه 5 درصد کاهش پیدا کند تحقق این هدف، کار سنگینی است و نیاز به مشارکت همه دستگاه‌ها دارد.
وی افزود: از روند اجرای برنامه‌ها رضایت داریم، بالای 90 درصد برنامه‌هایی که برای سال 95 پیش بینی شده بود در حال تحقق است، در دو الی سه حوزه به طور ویژه ورود پیدا کردیم یکی طلاق که استان مرکزی در این زمینه جزو 5 استان اول کشور است، مهمتر اینکه طلاق، عامل بخش اعظمی از آسیب‌های اجتماعی است. حاشیه نشینی نیز از دیگر آسیب‌های مورد توجه سند کاهش است، در استان مرکزی 10 درصد جمعیت یعنی حدود 140 هزار نفر در سکونتگاه‌های غیر رسمی زندگی می‌کنند استان مرکزی دارای 32 سکونتگاه غیر رسمی است که به تنهایی عامل بسیاری از آسیب‌های اجتماعی است.
فتح‌آبادی تصریح کرد: یکی از آسیب‌هایی که از سکونتگاه‌های غیر رسمی نشئت می‌گیرد ایذر است، برای پیشگری و کاهش اچ‌آی‌وی مثبت در سند کاهش آسیب‌های اجتماعی استان، برنامه مدون تهیه شده است، در یکی از سکونتگاه‌های غیر رسمی، انجمنی به نام سیکا مستقر شده و به طور مستمر آسیب‌های اجتماعی این منطقه را رصد و افراد را شناسایی می‌کند.
وی ادامه داد: به زودی دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری مرکزی با کمک مؤسسات مردم نهاد بحث تمام شماری آسیب‌های اجتماعی سکونتگاه‌های غیر رسمی را با محور دو سکونتگاه، آغاز می‌کند، ما از این طریق دقیقاً اتفاقاتی که در لایه‌های زیرین اجتماع شکل می‌گیرد را شناسایی خواهیم کرد و بر اساس اطلاعات به دست آمده برنامه‌ریزی جامع و کارشناسانه خواهیم داشت.
فتح‌آبادی در ادامه گفت: اینگونه نیست که در بحث تمام شماری آسیب‌های اجتماعی تاکنون کاری انجام نشده باشد اما قصد داریم به صورت جزئی‌تر وارد میدان شویم بر اساس آخرین آماری که وزارت بهداشت در پایان شهریورماه 95 اعلام کرد 31 هزار و 950 مورد اچ‌آی‌وی مثبت شناسایی شده است، نهادهای بین‌المللی به دلایل مختلفی از جمله عدم خوداظهاری، ترس و مرحله پنجره و نبود علایم بیماری، این عدد را ضریب 5 قرار می‌دهند که در این صورت بالای صد هزار نفر در کشور بیمار ایذر خواهیم داشت.
وی ادامه داد: در استان مرکزی نزدیک به 250 بیمار ایذر تا شهریورماه 95 شناسایی شده است که 68 درصد این افراد از طریق اعتیاد تزریقی و 18.5 درصد از طریق تماس جنسی مبتلا شده‌اند، در مجموع در دنیا در حوزه پیشگیری از ایذر قدم‌های خوبی برداشته شده است هر چند آمار جهانی رو به کاهش است اما در کشور ما روند افزایش 125 درصدی را شاهد هستیم.
فتح‌آبادی گفت: شاید یکی از دلایل این روند افزایش، به شناسایی افراد مبتلا بر می‌گردد، سریال‌هایی که در حوزه ایذر پخش شد بسیاری از خانواده‌ها را در این زمینه هوشیار کرد به طور مثال بنابر تأکید وزیر بهداشت بعد از پخش سریال پریا تعداد مراجعه‌کنندگان به مراکز تشخیص بیماری ایذر بیشتر شد.
تغییر روند ابتلا به ایدز و مشکلات فرهنگی
مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری مرکزی بیان کرد: با وجود روان شدن اطلاع‌رسانی درباره بیماری اچ‌آی‌وی مثبت همچنان اطلاع‌رسانی پایین است اما آنچه مایه نگرانی در بحث بیماری ایدز در جامعه ما می‌شود زنانه شدن این بیماری همچون اعتیاد است.
وی تصریح کرد: در گذشته 3 درصد ابتلا به ایدز از طریق روابط پر خطر جنسی بود اما این آمار به 15 درصد رسیده است در مقابل، آمار مبتلایان ناشی از اعتیاد و تزریق کاهش یافته است، باید جوانان را نسبت به این نگرانی، آگاه و آموزش دهیم، 30 تا 35 درصد جمعیت کشور جوان است که هر لحظه این خطر آنها را تهدید می‌کند.
فتح‌آبادی گفت: پیام مورد تأکید سازمان‌های جهانی در حوزه پیشگیری از ایذر اصطلاح ABC است یعنی خویشتنداری، وفاداری و استفاده از کاندوم، که لازم است تمام مراکز بهداشت و سلامت به این پیام توجه ویژه داشته باشند، همچنین نقش رسانه و برگزاری نشست، بسیار راهگشاست ما باید از همه ظرفیت‌ها به ویژه خبرگزاری‌ها برای آگاه‌سازی جامعه استفاده کنیم. در کنار این اطلاع رسانی خدمات مشاوره‌ای نیز باید تقویت شود.
مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری مرکزی با اشاره به فرهنگ جامعه در مواجهه با بیماران ایدز گفت: مشکل انگ‌زنی، مبتلایان به ایدز را حتی بیشتر از خود بیماری آزار می‌دهد، ترس از دست دادن شغل و موقعیت اجتماعی به دلیل همین انگ‌زنی باعث می‌شود برخی مبتلایان اقدامی برای شناسایی و درمان نکنند. باید برای رفع این مشکل راهکار ارائه داد.
وی تصریح کرد: در بحث مشارکت دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه علوم پزشکی بیشترین مسئولیت را در زمینه ایدز بر عهده دارد، هم اکنون در استان مرکزی علاوه بر دانشگاه علوم پزشکی اراک دو دانشکده ساوه و خمین نیز راهاندازی شده است این سه مرکز پزشکی بیشترین مأموریت را حوزه ایذر و مباحث درمانی دارند.
فتح‌آبادی بیان کرد: نقش آموزش‌وپرورش و دانشگاه‌ها در بحث پیشگیری از ایدز بسیار مهم است، نزدیک به 220 هزار دانش‌آموز در استان داریم، در مدارس چندسالی است به این مباحث پرداخته می‌شود اما طبق آمار دو سال گذشته بالای 87 درصد دانش‌آموزان حتی مشخصات ایذر را به درستی نمی‌دانند باید کارگاه آموزشی ویژه دانش‌آموزان برگزار شود همچنین مربیان تربیتی، مدیران مدارس به ویژه مدارس حاشیه شهر باید در این زمینه هوشیار باشند.
وی تصریح کرد: در بحث پیشگیری و آموزش می‌توان از خود مبتلایان مشارکت گرفت، ما به دنبال راهاندازی انجمن ویژه مبتلان به ایذر هستیم اما تاکنون علی‌رغم تلاش‌های بسیار، موفق نشدیم این انجمن را تأسیس کنیم مهمترین مشکل نیز عدم تمایل افراد مبتلاست، بنده همین جا اعلام می‌کنم بیمارانی که مایل به تأسیس انجمن ایذر هستند می‌توانند روی کمک ما حساب کنند این انجمن هم در حوزه پیشگیری و هم درمان که شامل خدمات کلینیکی و پاراکلینیکی می‌شود می‌تواند ورود پیدا کند.
مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری مرکزی ادامه داد: برای تأسیس این انجمن، 5 مبتلا به ایدز باید اعلام آمادگی کنند و ظرف مدت 2 ماه انجمن تأسیس می‌شود، در مجموع باید از نقش سازمان‌های مردم نهاد، نهایت استفاده را ببریم و نقش این مؤسسات را در پیشگیری از ایذر و اطلاع رسانی پررنگ در نظر بگیریم.
فتح‌آبادی عنوان کرد: یکی از برنامه‌های جدی در سند کاهش آسیب‌های اجتماعی استان، بسترسازی برای مشارکت مردم است، زیرا دستگاه‌ها به تنهایی نمی‌توانند برنامه‌ها را اجرا کنند، بهره‌مندی از خانه سازمان‌های مردم نهاد به عنوان تنها استان در کشور بسیار مهم و انسجام بخش است، موفقیت‌های استان در حوزه اجتماعی در چند سال اخیر مدیون خانه سازمان‌های مردم نهاد است.
به گزارش ایکنا؛ مدیر باشگاه مثبت اراک در ادامه نشست در تشریح دلایل عدم مشارکت مبتلایان به ایدز در برنامه‌های پیشگیرانه و مشکلات فرهنگی حوزه ایدز گفت: یکی از دلایل عمده عدم موفقیت در حمایت از مبتلایان ایدز و عدم مشارکت این افراد، انگ‌زنی و تبعیض است که حتی گاهی از طرف اقشار تحصیلکرده و در مراکز درمانی صورت می‌گیرد. گاهی پزشک و پرستاری که از راه‌های شیوع بیماری آگاه است در بحث درمان دچار ترس می‌شود این رفتارها تاثیرات روانی مخربی بر مبتلایان دارد به نحوی که فرد مبتلا، بیماری خود را حتی از اعضای خانواده نیز مخفی می‌کند.
جامعه نگاه امیدبخش به بیماران ایدز ندارد
وی تصریح کرد: رفتارهای تبعیض آمیز درباره مبتلایان به ایدز به عدم آگاه‌سازی و عملکرد متولیان برمی‌گردد، معمولاً نگاه دستگاه‌های متولی حتی در حوزه بهداشت، تبعیض‌آمیز است، نگاه کادر درمانی به فردی که دچار سرطان شده امید بخش و دلسوزانه است درحالیکه بیماران اچ‌آی‌مثبت از این نگاه محروم هستند، به گمان اکثر مردم و متولیان، مبتلایان به ایدز افراد فاسدی هستند که یا از راه اعتیاد یا روابط نامشروع جنسی دچار این بیماری شده‌اند این طرز تلقی نه تنها مانع از شناسایی مبتلایان می‌شود بلکه دید این بیماران نسبت به زندگی خود و جامعه را منفی می‌کند.
سپهری‌راد با اشاره به انجام آزمایش اچ‌آی‌وی مثبت توسط این باشگاه مثبت اراک در قالب اتوبوس سلامت در هفته اطلاع‌رسانی ایذر گفت: یکی از دلایلی که ما نتوانستیم از 800 آزمایش اچ‌آی‌وی در سکونتگاه‌های غیر رسمی حتی یک مورد مثبت پیدا کنیم همین نگاه‌های غلط جامعه است.
مدیر باشگاه مثبت اراک با اشاره به نظر سازمان بهداشت جهانی در ضریب قرار دادن عدد 5 در آمار مبتلایان به ایذر گفت: کارشناسان ما معتقدند مبتلایان به ایذر در ایران را باید ضرب در عدد 10کرد و دلیل این امر را نیز تابوهایی عنوان می‌کنند که باعث ترس، انگ‌زنی و در نهایت عدم تمایل به انجام آزمایش می‌شود.
وی بیان کرد: امروزه کشورهای آفریقایی و فقیر که حتی از لحاظ اماکانات از ما عقب‌تر هستند موفق شده‌اند این بیماری را کنترل کنند، باید پرسید چرا در ایران که به مراتب امکانات بهتر و بیشتری وجود دارد افزایش 125 درصدی ابتلا داریم؟ همه این مسائل برمی‌گردد به فرهنگ و نوع رفتار جامعه با مبتلایان به ایدز.
سپهری‌راد ادامه داد: بیماران ایدز به دلیل همین انگ‌زنی‌ها از خدمات درمانی دهان و دندان محروم می‌شوند و در برخی موارد هنگام مراجعه به داندانپزشک بیماری خود را کتمان و بعد از پایان درمان اعلام می‌کنند، خوشبختانه آمار افرادی که از طریق درمان دندان، مبتلا شده‌اند خیلی کم است اما نکته قابل تأمل این است که وقتی خواستیم با برای رفع مشکل درمان دهان و دندان این بیماران قدمی برداریم هیچ دندانپزشکی حاضر به عقد قرار داد با ما نشد و در حال حاضر این امر برای ما تبدیل به یک معضل شده است.
وی افزود: مطب‌های دندانپزشکی به خصوص مراکز دولتی موظف هستند به این بیماران خدمات ارائه دهند هر چند از این کار سرباز می‌زنند، اینکه دستگاه متولی بگوید ما نمی‌توانیم پزشک را مجبور به ارائه خدمات کنیم و فقط می‌توانیم از آن خواهش کنیم، نتیجه‌ای جز همین کم کاری‌ها ندارد.
خانواده و رویکرد چندگانه در پیشگیری از ایدز
مدیر باشگاه مثبت اراک عنوان کرد: متأسفانه رویکرد چندگانه‌ای نسبت به اطلاع رسانی و اجرای برنامه‌ها در حوزه پیشگیری از ایدز وجود دارد، آموزش‌وپروش در این زمینه خودش را صاحب برنامه می‌داند و اجازه ورود سمن‌ها و انجمن‌های فعال را به مدارس نمی‌دهد به همین دلیل تاکنون آموزش درستی در این زمینه به دانش‌آموزان داده نشده است.اولین و مهمترین نکته در خصوص پیشگیری از این بیماری آغاز آموزش از مهدکودک‌ها و پیش‌دبستانی‌هاست تا این آموزش در مقاطع بالاتر نیز تداوم یابد.
سپهری‌راد تصریح کرد: آموزش‌های پیشگیرانه در سن بلوغ خیلی مهم است نه اینکه در سنین پایین‌تر نیازی به این آموزش‌ها نیست اما در سن بلوغ به دلیل تغییرات روحی و جسمی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، باید تاب‌آوری کودکان و نوجوانان نسبت به مباحث پرخطر بیشتر شود کودکان در خانواده و نهاد آموزشی، مهارت‌های زندگی را به درستی یاد نمی‌گیرند به همین دلیل با مواجهه اولین مشکل دچار آسیب می‌شوند با اولین تعارف سیگار، سیگاری می‌شوند، با اولین فریب و حرفهای زیبا در دام افراد سودجود می‌افتند.
وی ادامه دد: البته همه تقصیرها متوجه آموزش‌وپرورش نیست، بخش عمده این کم کاری‌ها به خانواده برمی‌گردد. خانواده‌ها مایل نیستند درباره ایدز و راه‌های پیشگیری، با فرزندانشان صحبتی شود، این کار را قبیح می‌دانند اکثر خانواده‌ها فکر می‌کنند در این زمینه روش تربیتی درستی دارند و با این روش، تحت هیچ شرایطی فرزندشان دچار رفتارهای پرخطر نمی‌شود درحالیکه در عصر انفجار اطلاعات، اگر اطلاعات از مجرای صحیح در اختیار بچه‌ها قرار نگیرد، خود بچه‌ها این اطلاعات را به هر طریقی به دست می‌آورند.
سپهری‌راد بیان کرد: هم اکنون سمن‌های فعال در حوزه کاهش آسیب‌های اجتماعی با دانشگاه‌های استان تعامل خوبی دارند تعامل آموزش‌وپرورش هم بد نیست اما به هر حال خطوط قرمز خاص خودشان را دارند که به برنامه‌ریزی‌های کلان برمی‌گردد.
به گزارش ایکنا؛ فتح‌آبادی در ادامه این نشست در تشریح راهکارها و وظایف متولیان در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی گفت: متولیان جهانی سلامت هنوز به این جمع‌بندی نرسیده‌اند که قبل از ازدواج باید آزمایش ایذر از زوجین گرفته شود چون امکان دارد این بیماری در مرحله پنجره باشد که در این صورت قابل شناسایی نیست همچنین در بعضی از کشورها آزمایش ایدز قبل از ازدواج را دخالت در زندگی شخصی و نقض حقوق شهروندی می‌دانند، این موضوع مدت‌ها پیش در کشور ما مطرح شد ولی به دلیل مباحث درمانی و قرار گرفتن فرد در پنجره جمعیتی، هنوز توافق عملی حاصل نشده است.
توان آموزش‌وپرورش در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری مرکزی تصریح کرد: نقش آموزش‌وپرورش نه فقط در حوزه پیشگیری از ایذر، بلکه در کاهش کلیه آسیب‌های اجتماعی کلیدی است البته این نکته هم قابل ذکر است که تمام مبتلایان به ایدز تحت پوشش نظام آموزشی نبوده‌اند در واقع اکثر این افراد، بی‌سواد یا کم‌سواد هستند نه فقط در ایذر بلکه بالغ بر 50 درصد از افرادی که دچار آسیب اجتماعی می‌شوند یا بی‌سواد هستند یا کم‌سواد، یعنی عملاً از نظام تعلیم‌وتربیت ما خارج هستند به عنوان مثال طی بررسی که انجام دادیم 71 درصد زندانیان استان مرکزی در سال گذشته افراد کم‌سواد و بی‌سواد بودند.
فتح‌آبادی گفت: ممکن است پوشش تحصیلی مقطع اول ابتدایی در استان مرکزی 99 درصد باشد اما در گذر از دوره ابتدایی و ورود به مقطع راهنمایی 7 الی 8 درصد این جمعیت ریزش دارد، شاید مدارس در مقطع راهنمایی مباحث آموزشی بیماری ایدز را ارائه دهند اما عملاً دانش‌آموزی که در گذر از مقطع ابتدایی وامانده است و ترک تحصیل کرده از این آموزش بی‌بهره می‌ماند همچنین ما در ورود به مقطع دبیرستان 10 الی 20 درصد ریزش جمعیت داریم که بخش اعظم آسیب‌های ما در همین مقطع اتفاق می‌افتد؛ لذا نمی‌توان تمام کم کاری‌ها را متوجه آموزش‌وپروش دانست.
وی ادامه داد: نکته‌ای که آموزش‌وپرورش باید توجه کند این است که مربیان تربیتی به شکل حرفهای در حوزه اجتماعی، روانشناسی و به ویژه آسیب‌های اجتماعی آموزش ببینند هم اکنون اکثر مربیان تربیتی ما مشاورین تحصیلی هستند و کارایی لازم را در بحث پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی ندارند آیا رشته تحصیلی این مشاوران با وظایفی که در مدارس دارند همخوانی دارد؟ آیا آموزش‌های تخصصی دیده‌اند؟ حتی برخی از مدارس ما مشاور هم ندارند، ما در راستای توسعه پایدار برنامه‌های مشاوره، کانون زندگی پایدار را ایجاد کردیم که به زودی تمام مربیان مدارس را تحت آموزش‌های تخصصی قرار می‌دهد.
مدیرکل دفتر امور فرهنگی و اجتماعی استانداری مرکزی ادامه داد: در سند کاهش آسیب‌های اجتماعی به تمام نهادهای دینی استان از جمله تبلیغات اسلامی برنامه محول شده است، به این اداره‌کل حدود 30 برنامه تکلیف شده، به دبیرخانه ائمه جمعه نیز برنامه‌هایی واگذار شده است و به عنوان یک بند در سند ذکر شده است، برای ائمه جمعه کارگاه آموزشی آسیب‌های اجتماعی در نظر گرفته شده است که در سال جاری 2 کارگاه برگزار شد و شخصاً در این کارگاه‌ها حضور پیدا کردم که استقبال خوبی هم شده بود.
فتح‌آبادی تصریح کرد: در کنار نهادهای دینی وظایفی هم به صدا و سیما محول شده است این نهاد در سند کاهش آسیب‌های اجتماعی یکی از پرکارترین دستگاه‌های اجرایی است، تاکنون 13 سریال در این خصوص و مستندهای جدید برنامه شوک ساخته شده و خوشبختانه صدا و سیمای استان مرکزی هم در قالب 34 برنامه در سند کاهش آسیب‌های اجتماعی بیشترین همکاری را با ما داشته است ما نیز برنامه‌ریزان رسانه را در جریان آخرین تحولات حوزه آسیب‌های اجتماعی قرار داده‌ایم.
وی گفت: نباید انتظار معجزه از سند کاهش آسیب‌های اجتماعی داشت، رفع آسیب‌ها زمان‌بر است، مقام معظم رهبری شخصاً وارد حوزه آسیب‌های اجتماعی شده‌اند، در واقع مسئولیت راهبری کلان این موضوع را خود ایشان به دست گرفته است و طبق فرموده رهبری ما در بحث آسیب‌های اجتماعی 20 سال عقب هستیم.
روند آسیب‌های اجتماعی روبه کاهش می‌رود
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی با تأکید بر اینکه روند آسیب‌های اجتماعی رو به کاهش خواهد رفت ادامه داد: یکی از عوامل این کاهش، افزایش آگاهی مستمر به ویژه در حوزه پیشگیری است، در سال 1390، 30 میلیون کم‌سواد و بی‌سواد داشتیم که از این تعداد 10 میلیون بی‌سواد مطلق، 10 میلیون تا پنجم ابتدایی و 10 میلیون تا مقطع سیکل سواد داشتند.
وی ادامه داد: میانگین سواد در کشور ما 7.3 سال است اگر یک سال به این آمار اضافه شود دو از درصد آسیب‌های اجتماعی کاسته خواهد شد که تقریباً هر سال یک درصد به این میانگین اضافه می‌شود؛ لذا جامعه از لحاظ علمی رشد فزاینده‌ای دارد که این رشد تأثیر مستقیمی بر کاهش آسیب اجتماعی می‌گذارد.
فتح‌آبادی تصریح کرد: علت دوم کاهش آسیب‌های اجتماعی کاهش جمعیت جوان است، در سال 85، 35 درصد جمعیت کشور جوان بود که امسال به 26 درصد رسیده است، علت سوم، عزمی است که در سطح ملی برای کاهش آسیب‌ها شکل گرفته است، ورود مقام معظم رهبری در این عرصه، حساس‌سازی‌هایی که ایشان در تمام نظام اجتماعی ایجاد کرده‌اند به طور قطع زمینه‌ساز کاهش آسیب‌هاست.
فتح‌آبادی افزود: برنامه استراتژیک کنترل اچ‌آی‌وی مثبت در کشور تدوین شده است این برنامه که در سال گذشته تصویب و ابلاغ شد راهبردها را در عرصه پیشگیری از آسیب ایذر مشخص کرده است، اخیراً وزارت بهداشت، تمام کارشناسان استان و بهداشت را در قالب دوره سه روزه در خوزستان آموزش داد تا پایان سال 95 کمیته‌ای تحت عنوان SIP استانی با مشارکت استانداری، علوم پزشکی، آموزش‌وپرورش، اداره‌کل زندان‌ها و شورای مواد مخدر و همچنین اداره‌کل تعاون و کار شکل می‌گیرد این کمیته مسئولیت اصلی در بحث پیشگیری و راهبری برنامه‌ها در حوزه ایذر را بر عهده خواهد داشت درواقع در زمینه ایدز یک نهادسازی در کشور اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد:هدف این کمیته شناسایی 90 درصدی بیماران اچ‌آی‌وی مثبت و تحت پوشش قرار دادن درمانی آنهاست که کار بزرگ و زمان‌بری است، طی تأکیدی که رهبر معظم انقلاب در لایحه ششم توسعه و ماده 95 این لایحه دارند، حوزه اجتماعی بسیار پر رنگ دیده شده است، که از نظر بنده تاکنون تا این حد ریز، دقیق و شاخص‌مند در این لایحه به بحث آسیب‌های اجتماعی توجه نشده بود.
فتح‌آبادی در تشریح برخی از محورهای برنامه ششم توسعه در کاهش آسیب‌های اجتماعی گفت: یکی از بندهای این برنامه به بحث پیشگیری ویژه پرداخته شده، این پیشگیری از مدارس و متون درسی شروع می‌شود تا آموزش مهارت‌های اجتماعی، که به شکل شفاف قانونگذار بر آن تأکید کرده است، قانونگذار تهیه پیوست اجتماعی را به عنوان محور تعریف کرده یعنی از این پس تمام برنامه‌ها و پروژه‌های مهم کشوری باید پیوست اجتماعی داشته باشند.
وی ادامه داد: قرار بر این است اطلس آسیب‌های اجتماعی کشوری، استانی و شهرستانی تدوین شود که دقیقاً دورنمای کار را مشخص می‌کند، در حال حاضر در بحث آمارها کمی مشکل داریم وقتی نظام جامع مشخص شود متولی آمار هم تعیین می‌شود و اختلافات آماری در بحث آسیب‌های اجتماعی معنا نخواهد داشت.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری مرکزی افزود: خدمات‌رسانی و بازتوانی به شکل ویژه به عنوان یک بند در ماده 95 برنامه ششم تأکید شده است، در این خدمات‌رسانی فوریت‌های پزشکی و درمانی تعریف شده است.در برنامه ششم توسعه شناسایی نقاط آسیب‌پذیر به عنوان یک تکلیف قانونی برای دولت تعریف شده است دولت باید مناطقی که به نوعی آسیب‌زا هستند را شناسایی کند.
فتح‌آبادی در پایان نشست تصریح کرد: حمایت از زنان سرپرست خانوار به طور ویژه در سند ششم توسعه دیده شده است در حال حاضر در کشور 12 درصد خانوارها، زن سرپرست هستند که این قشر با آسیب‌های مختلف مواجه می‌شوند این آمار امکان دارد به 15 درصد در چند سال آینده برسد. در لایحه ششم توسعه در بحث بیماران روانی و سالمندی یک بند مجزا تعریف شده است، در بحث تأمین مسکن نیازمندان و حمایت از کودکان کار نیز، تکالیفی تعریف شده و درکل باید گفت حوزه اجتماعی در برنامه ششم توسعه بسیار پررنگ دیده شده که جای امیدواری دارد.
مطالب مرتبط
