سنت درختکاری در بیانات آیت‌الله‌العظمی جوادی
کانون خبرنگاران نبأ: آيت‌الله‌العظمی جوادی آملی در بخشی از كتاب مفاتيح الحيات اظهار کرده است: شايسته است مسلمانان نسبت به کاشتن و حفظ درخت کوتاهی نکنند؛ اهتمام اسلام به درختکاری و افشاندن دانه يا كاشتن شاخه ثمربخش، كاملاً در متون دینی مشاهده می‌شود، به گونه‌ای كه گاهی كاشتن درخت، در رديف بهترين و مقدس‌ترين كارهای خير قرار می‌گيرد.
آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی، استاد حوزه علمیه و مفسر قرآن کریم همواره در جلسات درس و دیدارها و همچنین کتاب مفاتیح الحیات توجه به مسئله درختکاری و فضای سبز را یادآور شدند که به مناسبت 15 اسفندماه، روز درختکاری گزیده‌ای از بیانات این مفسر عالیقدر قرآن کریم را در ادامه مرور می‌کنیم.
صاحب تفسیر تسنیم با اشاره به فضیلت درختکاری بیان کرد: در فضیلت درختكاری روايات فراوانی به نحو اطلاق از معصومین(ع) وجود دارد. در یکی از این روایات آمده است اگر كسی درخت تشنه را سيراب بكند گويا مؤمن را سيراب كرده است.
سه ضلع حسنه در رواج سنت درختکاری
وی با تأکید بر رواج سنت حسنه درختکاری، اظهار کرد: اگر سنت بگذارید كه در یک هفته مثلاً در طليعه بهار كه گياهان دارند از خواب بيدار می‌شوند، درختكاری انجام شود و اين را سنت قرار بدهید، اين مخالف با هيچ دليلی نيست يک، با اطلاقات هم موافق است دو، قصد ورود هم كه ندارید اين سه، اگر اين سه ضلع فراهم شد می‌شود سنت حسنه؛ كسی به اين قصد نمی‌رود كه معاذ الله بگويد در اسلام مستحب است كه فلان تاريخ، فلان هفته انسان درختكاری بكند، اين را كه نمی‌گويد؛ بلکه می‌گويد چون درختكاری مستحب است و سيراب كردن نهال بر طبق اطلاقات مستحب است ما اين هفته را درختکاری می‌كنيم. (تفسير سوره نحل جلسه 26)
تأکید اسلام به نگهداری و آبیاری درختان
آيت‌الله‌العظمی جوادی آملی همچنین در بخشی از كتاب گران‌سنگ مفاتيح‌الحيات به مسئله درختكاری و اينكه اين كار يكی از مقدس‌ترين اعمال است پرداخته و اظهار کرده است: شايسته است مسلمانان نسبت به کاشتن و حفظ درخت کوتاهی نکنند، زيرا درختان در سالم‌سازی و پاكيزگی هوا تأثير ويژه دارند. اهتمام اسلام به درختکاری و افشاندن دانه يا كاشتن شاخه ثمربخش، كاملاً در متون دينی مشاهده می‌شود، به گونه‌ای كه گاهی كاشتن درخت، در رديف بهترين و مقدس‌ترين كارهای خير قرار می‌گيرد.
در ادامه آمده است: در اسلام، هم درباره نگهداری درخت و آبياری آن دستور رسيده و هم از قطع آن نهی شده است. پيامبر گرامی(ص) فرمودند «هر كس درخت طلح و سدر [درخت نيازمند به آب] را سيراب کند، گويا انسان مؤمن تشنه را سيراب کرده است».
اهمیت درختکارب در کلام معصوم
مولف کتاب مفاتیح الحیات در ادامه با ذکر احادیثی به اهمیت درختکاری در کلام معصوم اشاره کرده و آورده است: اهميت درختكاری چنان است که رسول خدا(ص) درباره آن فرمودند «اگر نهالی در دست يكی از شماست و در آستانه برپايی قيامت به اندازه كاشتن آن فرصت دارد، آن را بكارد». همچنین امام صادق(ع) می‌فرمايد «اميرمؤمنان(ع) با خود بارهای هسته خرما را حمل می‌كرد. پرسيدند: ای ابوالحسن! چه چيزی همراه داری؟ فرمود: اگر خدا بخواهد درخت خرماست، پس آنها را كاشت و هسته‌ای را فرو نگذاشت».
وی در ادامه این بخش به ويژگی‌ها و آثار درختكاری پرداخته و بیان کرد: امام صادق(ع) می‌فرمايد «كشاورزی و درختكاری كنيد. به خدا سوگند كاری حلال‌تر و پاكيزه‌تر از آن نيست». همچنین رسول خدا(ص) می‌فرمايد «اگر مسلمانی درختی بكارد و پرنده، انسان يا حيوانی از ميوه آن بخورد برايش صدقه به شمار می‌آيد».
حفظ درختان و جلوگیری از قطع آنان
مفسر قرآن کریم سپس به حفظ درختان و جلوگیری از قطع آنان اشاره و اظهار کرده است: از امام صادق(ع) چنين آمده است «درخت‌های ثمردهنده را قطع نکنيد که اگر چنين کنيد خدا سخت بر شما عذاب فرو می‌ريزد». همچنين از اميرمؤمنان(ع) نقل شده است «از عوامل افزايش عمر رها كردن آزار ديگران، احترام به پيران، صله رحم و اينکه از بريدن درخت سبز پرهيز شود، مگر برای ضرورت»، چنان كه از امام صادق(ع) نقل شده است «بريدن درخت خرما روا نيست»؛ همچنين حفظ درخت برای مناطق كم‌درخت و بيابانی را، سودمند‌تر معرفی كرده و فرمودند «قطع درخت (سدر) در مناطق بيابانی روا نيست، چراکه درخت، در آن مناطق کم است».
امیرمحسن سلطان احمدی
