نبود نگاه عقلانی و تاریخ‌نگاری حرفه‌ای؛ دو آسیب پژوهش‌های دفاع مقدس

سیدقاسم یاحسینی، نویسنده و پژوهشگر حوزه انقلاب و دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پاسخ به چرایی اینکه تعداد آثار حوزه پژوهش در عرصه دفاع مقدس اندک است،‌ اظهار کرد: دلیل این موضوع آن است که جنگ تحمیلی هشت‌ساله هنوز هم به عنوان یک رویداد عرفانی و الهی تلقی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه رویکرد تاریخی در این رویداد عظیم کمتر به چشم می‌خورد،‌ گفت: وقتی وارد حوزه پژوهش می‌شویم که بتوانیم با سوژه فاصله بگیریم،‌ احساسات خود را کنار بگذاریم و با دیدگاه عقلانی و بر اساس منابع با موضوع برخورد کنیم. این اتفاق هنوز که هنوز است و حدود 30 سال از جنگ می‌گذرد نیفتاده است و جنگ همچنان برای مراکز تولید کننده آثار دفاع مقدس به عنوان یک سوژه اخلاقی به شمار می‌رود.

یاحسینی با اظهار کمال تاسف از اینکه عقلانیت در این حوزه کمتر حضور دارد و به همین خاطر است که کارهای پژوهشی در حوزه جنگ بسیار اندک است، افزود: کارهای معدودی هم که صورت گرفته است به‌شدت تحت تاثیر همین گفتمان عرفانی و اخلاقی است و نتوانسته است به حوزه نقد و عقلانیت مدرن نزدیک شود.

وی درباره میزان دسترسی پژوهشگران به اسناد مربوط به جنگ تحمیلی عنوان کرد: آنچه که به‌وفور موجود است، خاطره و اسناد است و چیزی که کم داریم نگاه عقلانی و مورخ حرفه‌ای است. اگر مورخ حرفه‌ای پیدا شود و با چارچوب آکادمیک بخواهد وقایع جنگ ایران و عراق را بنویسد، اسناد ایرانی و خارجی بسیار فراوانی وجود دارد.

این نویسنده با تاکید بر اینکه می‌توان گفت که چند میلیون سند در این باره وجود دارد، گفت: اسناد بسیاری در دست سپاه پاسداران، نیروهای مسلح، وزارت خارجه و دیگر مراکز موجود است که هنوز که هنوز است مورد توجه علمی قرار نگرفته و بعضی از آنها به صورت کلی در کتاب‌ها چاپ شده است که این اقدام نیز صرف چاپ شدن آنهاست.

وی همچنین تاکید کرد: دانشگاه‌ها اساساً رغبتی به این ندارند که به مغفولات انقلاب و جنگ بپردازند. شمار پایان‌نامه‌های مربوط به جنگ تحمیلی با وجود عظمت و مدت هشت ساله جنگ بسیار اندک است و از این رو تا سال‌ها امکان پژوهش در این عرصه وجود دارد.