فقر محتوایی و ادبی نسبت به موسی بن جعفر(ع)

سیدجواد شرافت، شاعر آئینی و دبیر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری استان قم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره وضعیت آثار ادبی با موضوع ائمه اطهار(ع) به‌ویژه موسی بن جعفر(ع) عنوان کرد: خوشبختانه ما از نعمت وجودی بزرگان فراوانی برخوردار هستیم که 14 معصوم(ع) در رأس آنها جای دارند اما در حوزه شعر می‌بینیم که برخی موضوعات مثل شعر عاشورایی،‌ فاطمی، علوی و رضوی، بیشتر از دیگر حوزه‌ها مورد توجه شاعران قرار می‌گیرند که این رویکرد نیز طبیعی است و به‌ویژه در حوزه شعر عاشورایی،‌ ائمه اطهار(ع) تاکیدات بسیاری بر این موضوع داشته‌اند.

وی در ادامه سخنانش تصریح کرد: البته این رویکرد دلیل بر آن نیست که از مضامینی که درباره ائمه معصومین(ع) دیگر است غافل شویم و خدای ناکرده به سراغ نگارش اثر درباره آنها نرویم؛ مثلاً گاهی از حضرت رسول‌الله(ص) نیز غفلت می‌کنیم و این موضوع جای تأمل دارد.

شرافت با بیان این سوال چه چه اتفاقی افتاده است که با این خلأ مواجه شده‌ایم، گفت: دو دلیل در این باره وجود دارد که یکی از آنها کمبود معرفت نسبت به اهل بیت(ع) است؛ برای مثال ما درباره امام موسی کاظم(ع)، امام صادق(ع) یا امام باقر(ع) چقدر اطلاعات داریم؟ معرفت‌افزایی تنها وظیفه شعرا نیست و باید خواست عمومی در این باره ایجاد شود که عموم شیعیان نسبت به شخصیت آن امام همام شناخت بهتری پیدا کنند و با ایشان الفت بگیرند.

دبیر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری استان قم ادامه داد: عرض ارادت شاعران به امام رضا(ع) بیشتر است به این دلیل که حرم ایشان در ایران بوده و همین موضوع بهانه سرودن شعر درباره این امام است. بر این اساس باید خود را در بحث معرفتی تقویت کنیم. اگر به ما گفته شود که مطلبی درباره موسی بن جعفر(ع) بنویس،‌ شاید بیش از یک پاراگراف نتوانیم بنویسیم.

وی دومین مطلب در این باره را انگیزه بیان کرد و گفت: وقتی معرفت در این حوزه ایجاد شود،‌ انگیزه نیز به دنبال آن می‌آید و می‌توان در کنار آن دست به اقداماتی زد. ممکن است شاعری به کاظمین سفر کند و در آنجا تحت تاثیر فضا قرار گیرد و انگیزه شعرسرایی در او ایجاد شود. اکثر کنگره‌ها و جشنواره‌هایی که برگزار می‌شود در چند موضوع خلاصه می‌شود؛ در کنار این موضوعات که باید درباره آنها شعر سرود،‌ باید به امامانی هم که کمتر به سراغ آنها رفته‌ایم بپردازیم و از آنها کسب فیض کنیم.

شرافت اظهار کرد: قطعاً ائمه(ع) نیازی به شعرسرایی ما ندارند،‌ بلکه ما هستیم که نیازمند آن هستیم که از مضامین و موضوعاتی که در زندگی حضرات مطرح است استفاده کنیم. بر این اساس ابتدا باید خود را بسازیم و در وهله دوم اینکه با مخاطبان بر اساس معرفتی که به دست آورده‌ایم ارتباط خوبی برقرار کنیم و جامعه‌ساز شویم. اگر این اتفاق مبارک بیفتد جنبه معرفت‌افزایی افزایش یابد،‌ افق‌های روشنی پیش چشم ما باز خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه یک اثر مطلوب که توسط یکی از علما درباره موسی بن جعفر(ع) نوشته شده باشد وجود ندارد، گفت: در این حوزه با فقر فرهنگی و محتوایی روبرو هستیم. چند سال پیش می‌خواستیم کنگره‌ای با موضوع امامان غریب برگزار کنیم که هر بار به یکی از ائمه بپردازیم و قبل از آن جزوه‌ای از آن امام به همراه آیات و روایات پیرامون آن حضرت منتشر کنیم تا فضای خاص زندگی آنان را بیان کرده باشیم و شاعران از جنبه معرفت‌افزایی تقویت شوند و از جنبه تربیتی نیز بتوانند آثار خوبی خلق کنند که متاسفانه این امر محقق نشد.

شرافت با اشاره به اینکه گاهی برای ایام غدیر چند کنگره به صورت همزمان برگزار می‌شود که برگزارکنندگان آنها نیز با هم هم‌افزایی نمی‌کنند،‌ ادامه داد: هر کدام از این کنگره‌ها با یک جنبه نه چندان مطلوب برگزار شدند. همچنین در حوزه‌های دیگر از جمله موضوعاتی چون مهدویت،‌ عاشورا و ... کنگره‌هایی به این صورت برگزار می‌‌شود؛ در حالی که اگر سیاست‌گذاری ما در این بخش قوت بگیرد و اصولی باشد،‌ کنگره‌ها را بر اساس ضرورت برگزار می‌کنیم که همین موضوع سبب توفیق بیشتر شاعران در این حوزه‌ها خواهد شد.

این شاعر آئینی با تاکید بر اینکه باید در کنار شعرا،‌ علما و دانشمندان حوزه دین اسلام نیز ورود پیدا کنند تا معرفت‌افزایی به‌درستی صورت گیرد،‌ تصریح کرد: چنانچه این اتفاق روی دهد،‌ جنبه معرفتی افراد تقویت می‌شود. مسئولان فرهنگی دست‌اندرکار این حوزه نیز باید به ایجاد انگیزه در شعرا و از آن سو نویسندگان اقدام کنند تا بتوانیم در سال‌های بعد شاهد آثار خوبی باشیم و ضعف آثار در این حوزه برطرف شود.