معامله‌گری نباید بر نظام استادی حوزه حاکم شود
گروه حوزه‌های علمیه: مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه سنت حسنه در روابط استاد و شاگردی در حوزه این بوده است که استاد از روی عشق و علاقه تدریس می‌کرده و معامله‌گری حاکم نبوده و باید تلاش کنیم این سنت محفوظ بماند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه امروز 14 اردیبهشت ماه در نوزدهمین اجلاسیه استادان حوزه علمیه قم در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) که با موضوع «فقه، نیازهای جامعه و نظام» برگزار شد گفت: رهبری معظم و مراجع معظم تقلید حامی برگزاری این اجلاس و اجلاسیه‌های مشابه بوده و هستند و باید از آنان قدردانی داشته باشیم.
وی افزود: باید نظام استادی و شاگردی حوزه را احیاء کرده و آن را صیانت ببخشیم زیرا نظام استادی در حوزه دارای مولفه‌های خاص و منحصر به فرد و ویژه است.
رئیس جامعة المصطفی(ص) با بیان اینکه ما باید از تجارب بشری استفاده کنیم ادامه داد: ما در این داد و ستد با فضای بین‌المللی، باید سرمایه‌های خود را عمیقا بشناسیم و اندیشه ناب اسلامی را در این داد و ستد، مهم بدانیم و اصالت‌ها را به سادگی از دست ندهیم.
اعرافی بیان کرد: یکی از ضعف‌های ما این است که بخش زیادی از تجارب ارزشمند خود را نظریه‌پردازی نکرده‌ایم تا به دنیا عرضه کنیم؛ برای مثال، حوزه با سابقه هزار ساله تجربه بزرگی در تبلیغ دارد که باید آن را مدون و منقح کرده و به دنیا عرضه شود.
وی با بیان اینکه نرم‌افزار اداره دنیا با علوم انسانی است و ما هم اقدامات کمی در این زمینه انجام داده‌ایم گفت: این سخن رهبری که فرمودند حوزه باید در علوم انسانی پیشتاز باشد حرف سطحی نیست زیرا اگر می‌خواهیم در دنیا اثرگذار باشیم، نرم‌افزار آن، علوم انسانی است لذا ما باید دانش خود را سر و سامان داده و در قالب نظریات به دنیا عرضه کنیم.
مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به نقش‌های استادی در حوزه و بیان اینکه استاد حوزه فقط انتقال دهنده مطالب نیست بیان کرد: استاد در حوزه انتقال‌دهنده معلومات، عمق‌بخشنده به معلومات و پژوهش‌محور و نماد اخلاق و تربیت و معنویت است و حتی نسبت به معیشت طلبه و مشاوره، سرپرستی و سر و کار دارد و رابطه استادی و شاگردی، نظریه و تئوری است که مهمترین محور آن نقش فراگیر استاد است.
وی افزود: تعامل استاد و شاگرد در حوزه بر پایه پول و مزد استوار نشده است و ای کاش می‌توانستیم نظام اداری حوزه را بر همین مبنا اداره کنیم تا استاد با عشق در کرسی تدریس حضور داشته باشد و ما هم در حد تامین معیشت، اقدام کنیم البته امروز هم طلاب و هم استادان در نظام آزادی حوزه با حداقل‌ها زندگی می‌کنند.
اعرافی با بیان اینکه نباید معامله‌گری بر نظام استادی و طلبگی حاکم شود ادامه داد: افراد ممتاز در حوزه رابطه خاص تحقیقی و تحصیلی با استاد داشته‌اند و باید این رابطه حفظ شود.
وی افزود: سنت تقریر به مفهوم عمیق و اصیل که نتیجه آن تهذیب الاصول می‌شده در حوزه باید احیاء شود زیرا هم طلبه رشد می‌کند و هم استاد همچنین ارتباط اعتراضی علمی باید روان شود.
اعرافی ادامه داد: باید رشد و ارتقاء بر اساس ساز و کار طبیعی در فضای حوزه براساس اخلاق و علم شکل بگیرد و پول در این مسئله دخالت نکند و این رشد در فضایی معرفتی محقق شود.
وی افزود: مجمع عمومی جامعه مدرسین جلسه‌ای در مورد فقه گذاشتند و مطالبی بیان شده و در گارگروه‌های اجلاسیه نیز مباحثی صورت گرفته است که می تواند مورد استفاده باشد.
اعرافی تصریح کرد: در شورای گسترش 12 حوزه دانشی تصویب شده و معتقدم فقه باید جایگاه ممتاز خود را که داشته حفظ کند و هر نوع توسعه مرزهای دانش باید بر مبنای اجتهادی دقیق باشد. وی افزود: در پیشبرد فقه و گسترش دانش آن حتما باید این مداقه و وسواس را داشته باشیم؛ الان مقالات و محتوای فراوانی در فقه وجود دارد ولی اصالت و منهجیت لازم را ندارد در حالی که ریشه‌داری هر حرف نو و توسعه دانش فقه با نهایت دقت باید انجام شود و این تنها در گرو منهج اصولی و فقهی است.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: برای پاسخگویی فقه باید جهان امروز را بشناسیم و بدون آن نخواهیم توانست.
وی افزود: حقوق در دنیای امروز محور نظم در دنیاست که همان فقه ماست لذا فقه باید در همه ابواب حقوقی خود تجلی کند زیرا ما غنای لازم را داریم ولی باید حقوق را در دنیا بشناسیم و بر مبنای اجتهادی، فقه را بر حقوق مدرن تطبیق دهیم.
اعرافی با تاکید بر رویکرد مقارن با مذاهب گفت: حوزه نمی‌تواند فقه راقی اهل بیت(ع) را بسط دهد و جلو ببرد مگر اینکه مذاهب اسلامی را بشناسد و فقه را در عرصه حقوق بین‌الملل نفوذ و توسعه بدهد.
مدیر حوزه‌های علمیه با بیان اینکه اصول باید ساماندهی شود و بخش‌هایی از آن توسعه یابد ادامه داد: علوم پیرامونی فقه، مانند فلسفه فقه از موضوعاتی است که باید توسعه یابد.
وی با اشاره به صد ایده و طرح در حوزه علمیه افزود: ما معتقدیم در حوزه آزاد و توسط استادان برجسته و بر مبنای منهج اجتهادی این مسایل در دستور کار قرار بگیرد.
