تقلید از مرجع، حکمی عقلایی است/ عدالت علی(ع)؛ الگوی قضاوت اسلامی

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، امروز 25 خردادماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه اسراء به آیه 35 این سوره اشاره کرد و گفت: در این آیه خداوند فرموده است زمانی که پیمانه می‌کنید و جنسی می‌فروشید آن را کم نفروشید و پیمانه را درست پر کنید و با ترازوی درست و دقیق وزن کنید که این مسئله برای شما بهتر است.

وی افزود: کم فروشی نوعی دزدی پنهان و حق‌الناسی بر گردن انسان است که اگر کسی بخواهد جبران کند راهی برای آن وجود ندارد که متاسفانه ما کمتر به این مسایل توجه داریم. 

هادوی تهرانی بیان کرد: اینکه خداوند فرموده است اگر انسان کوچکترین مقدار کار خیر و شر به اندازه مثقال ذره‌ای داشته باشد نتیجه آن را می‌بیند تعابیر اغراق‌آمیز نیست زیرا انسان در آخرت خود عمل را می‌بیند بنابر این در معاملات نباید کم گذاشته شود.

وی با اشاره به آیه 36 افزود: در این آیه بر لزوم تبعیت از علم تاکید شده است؛ علم یعنی یقین و اینکه انسان شک و تردیدی در کار نداشته باشد؛ در اینجا فخر رازی اشکالی به آیه کرده و گفته خیلی از کارهایی که ما می کنیم به آن یقین نداریم از جمله در حوزه شریعت که ما مقلد هستیم و علم به اینکه فتوا مطابق با واقع است نداریم که جواب این مسئله در فقه شیعه داده شده است زیرا تصور او مبتنی بر فقه اهل سنت است.

این استاد حوزه عنوان کرد: در فقه و اصول شیعه جواب داده شده که ما باید از چیزی تبعیت کنیم که بتوانیم برای آن حجت داشته باشیم و بر آن استدلال کنیم یا کسی که در زمینه‌ای متخصص نیست براساس حجت رجوع غیرمتخصص به متخصص به عنوان سنت عقلایی تقلید می‌کنیم.

وی با اشاره به آیه 37 این سوره افزود: همه اعضاء و جوارح انسان مورد سؤال از این تبعیت هستند یعنی در روز قیامت از انسان نمی‌پرسند که چرا به کار غیریقینی عمل کردید بلکه از گوش و چشم و دل و همه اعضاء می‌پرسند و اعضاء با اذن خدا به حرف در می‌آیند. 

هادوی تهرانی با اشاره به آیه 38 بیان کرد: در این آیه اشاره شده که ای انسان مبادا بر روی زمین و از روی غفلت با مرح و شادی راه بروی و تصور کنی کسی و چیزی شده‌ای، بدان که تو نمی‌توانی زمین را بشکافی و قد و قواره کوه ها را بیابی.

وی افزود: امام علی(ع) در زمان زمامداری و خلافت خود که در واقع خلافت بر یک امپراتوری در آن دوره بوده است در کوچه به یک یهودی که در ذمه حکومت اسلامی بوده است برخورد و  بر سر یک ذره با وی اختلاف پیدا کرد و قضیه به دادگاه کشیده شده یعنی حاکم حکومت اسلامی با یک غیرمسلمان در یک دادگاه حاضر می شود یعنی سیستم قضایی آن قدر عادل است که یهودی هم از حضور در این دادگاه احساس ناامنی نمی‌کند.

وی تاکید کرد: سیستم قضایی نه فقط واقعا باید به عدالت رفتار کند و مجرم را مجازات و حق را به حق دار برساند بلکه باید رد ظاهر و عمل خارجی نیز به گونه ای باشد که ناظر بیرونی وقتی به این سیستم می‌نگرد احساس کند عدالت در آن رعایت می‌شود و رشوه و ارتباطات و حزب و فامیلی در آن راه ندارد یعنی نه فقط عدالت ثبوتی بلکه باید عدالت اثباتی داشته باشد.

هادوی تهرانی تاکید کرد: وقتی مواجهه میان حاکم قدرتمنداسلامی با یک فرد غیرمسلمان از پایین‌ترین طبقات اجتماعی اختلاف قضایی می‌یابند او بدون واهمه از حق خود دفاع می‌کند.