نویسنده و محقق عرفان اسلامی:
نادیده انگاشتن بقاء بعد از فنا مهمترین نقیصه عرفان در غرب است
گروه حوزه‌های علمیه: نویسنده و محقق عرفان اسلامی گفت: نادیده انگاشتن بقاء بعد از فنا مهمترین نقیصه عرفان در غرب است در حالی که در عرفان اسلامی به اثبات رسیده که بالاتر از مقام فنا، بقاء بعد از فناست.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین علی امینی‌نژاد، استادو محقق عرفان حوزه علمیه امروز 23 مردادماه در کرسی ترویجی عرفان در آئینه قرآن در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن به عنوان ناقد کرسی با اشاره به مطالب بیان شده از سوی ارایه دهنده گفت: من کاملا با آنچه محقق در بیان‌پذیری مشاهدات عرفانی عنوان کرد و یا اینکه قرآن و روایات در مورد عرفان چه مطالبی دارند و می‌توان از آن عرفان مستقلی را به دست آورد موافق هستم.
وی با بیان اینکه در مباحث عرفانی یکی از مشکلات این است که نه حرف عرفا، خوب فهم شده و نه مبانی بحث به درستی پیش رفته است تصریح کرد: مضافا بر اینکه در عرفان اسلامی، بقاء بعد از فنا را داریم که در عرفان‌های دیگر مطرح نیست و آنان اوج مقامات عرفانی، را فنا تلقی می‌کنند در حالی که در بحث عرفان اسلامی به اثبات رسیده که بالاتر از مقام فنا، بقاء بعد از فناست که اولیاء الله و ائمه (ع) در این فضا به سر می‌برند.
این ناقد بیان کرد: اغلب اشکال آثار غربی همین است که بقاء بعد از فناء را مطرح نمی‌کنند و یا بحث‌های ضعیفی ارایه شده است.
نویسنده چندین کتاب عرفانی با بیان اینکه مباحث کشفی را نتوان منتقل کرد دیدگاه قابل نقد و با پشتوانه ضعیف علمی است تصریح کرد: طرح مباحث عرفان ثقلینی و قرآنی بدون اینکه چارجوب بحث ب خوبی ایجاد نشده باشد ممکن است آسیب‌هایی ایجاد کند.
وی با بیان اینکه از جنبه های متعدد نقد اساسی بر آن وارد است عنوان کرد: نباید ناپخته حرفی بزنیم که بعدا نتوانیم آن را جمع و جور کنیم همچنین این نقد وارد است که اگر توضیحات مولف برای اهل فن باشد مقداری از مباحث بیان شده در کتاب، زیاد و اگر برای مخاطب عام باشد کم است.
امینی‌نژاد عنوان کرد: قلم این اثر به حسب 50 صفحه ای که ملاحظه کردم قلمی سنگین و وزین است و به گمانم از اثر قبلی محکمتر است و کاملا فنی و بر اساس مبانی عرفان پیش رفته است.
این مدرس و محقق حوزه علمیه اظهار کرد: نکته جالبی که در این صفحات دیده و تحسین کردم در قسمت مقایسه بین وجود و حق بوده است یعنی بی آنکه مولف، اسمی از نظریه وحدت شخصی وجود پیش آید (که گاهی بار منفی به خود گرفته و دچار بدفهمی شده است) همان مقصود را بهتر و بدون حساسیت مطرح کرده است.
امینی نژاد ادامه داد: وقتی با عنوان این کتاب روبرو می‌شویم که «عرفان در آئینه قرآن» است احساس می شود کتابی در ارزیابی مدعیات عرفانی از منظر آیات و روایات است که ممکن است توقع مخاطبان را بالا ببرد بنابراین مولف باید توضیح دهد که مدل وی صرف استشهاد به آیات و روایات است یا اینکه ما می‌خواهیم با طرز اجتهادی به صورت مفصل وارد بحث شویم.
وی عنوان کرد: در صفحه 12 فرموده‌اند که میان «الله» و «وجود» ارتباط و عینیت برقرار است که ممکن است خواننده در اینجا دچار شبهه شود که این مسئله،ارتباط است یا عینیت همچنین در صفحه 13 مطرح شده که عرفا نمی‌گویند ما از موضوع علم بحث نمی کنیم که حرف درستی است ولی موضوع در هر علمی مبین و یا بین است. یعنی عرفا که مدعی‌اند موضوع کارشان وجود و حق تعالی است باید مشخص کنند که موضوع، مفهوم است یا عینیت و یا کنه مورد بحث است.
امینی‌نژاد تصریح کرد: در صفحه 14 بحثی از محقق قونوی است که می‌پرسیم آیا این بحث ناظر به تنزیه عقلی است و یا تنزیه نهایی که محقق انجام داده است یعنی اگر ما خدا را تنزیه کنیم از چیزی که خودمان تنزیه می‌کنیم، تعابیر به خودخوری می‌افتند.
وی گفت: در مورد مباحث صفحه 23 این سؤال ایجاد می شود که اخص اوصاف بودن وجود، ممکن است برای مخاطب سؤال ایجاد کند لذا این مباحث ممکن است اصالت وجود را دچار مشکل کند.
امینی‌نژاد عنوان کرد: خوب است که در ذیل برخی آیات که از تفسیر نمونه برداشت شده (اگرچه اشکالی بر آن نیست) اگر از تفسیری مثل فخررازی استفاده شود شاید بهتر باشد.
همچنین حجت الاسلام و المسلمین حسن رمضانی، مولف کتاب«عرفان در آئینه قرآن» ضمن تشریح دیدگاه خود در مورد امکان استخراج عرفان قرآنی تاکید کرد: برخی از نقائص مورد نقد را قبول دارم و تلاش می‌کنم تا ابهام آن برطرف شود و برخی نقدها نیز قابل جواب دادن است از جمله اینکه موضوع عرفان، ذات است و مابقی مباحث، جزء ضمائم این بحث محسوب می‌شوند.
وی در مورد واژگان عینیت و ارتباط که در یکی از صفحات بیان شده است افزود: در اینجا به اعتباری عینیت و به اعتباری ارتباط، مراد است لذا جمع بین هر دو کرده‌ام تا مشکلی از هر دو طرف پیش نیاید زیرا برخیمیان خدا و وجود، ارتباط و برخی عینیت قائل هستند.
رمضانی در مورد اینکه موضوع باید مبین و یا بین باشد گفت: ما در توضیحات گفتیم که وجود، موضوع عرفان است لذا از نظر مفهوم این مسئله برای ما بدیهی و از نظر تحقق نیز بدیهی است بنابراین خداوند هم در مباحث قرآنی و هم عرفانی، بین است به همین دلیل هم مشرکین خدا را قبول داشتند اما دچار شرک در این توحید بودند.
مطالب مرتبط
