به مناسبت سال روز ارتحال آیتالله نجفی اصفهانی/
جایگاه تفسیر «مجد البیان» نزد امام(ره) و آیتالله بهجت
گروه حوزه‌های علمیه: نویسنده و پژوهشگر حوزه علمیه با اشاره به عظمت و جایگاه معنوی و عرفانی آیتالله شیخ محمدحسین نجفی اصفهانی تاکید کرد: آن مرحوم از جمله بزرگان علما و حوزه در اصفهان بودند که تفسیر و شخصیت ایشان مورد توجه عرفای بزرگ معاصر مانند امام خمینی(ره) و آیت‌الله‌العظمی بهجت بود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) امروز پنجم ذی الحجه، سال روز ارتحال آیت الله شیخ محمدحسین نجفی اصفهانی، صاحب تفسیر مجدالبیان است؛ عالمی که وقتی شروع به نوشتن تفسیر کرد که دوره‌ای را به ریاضت نفس و ارتقاء معنوی و عرفانی خویش پرداخت از این رو بررسی این تفسیر مختصر ناتمام با این زاویه نگاه با اهمیت است.
این استاد، نویسنده و پژوهشگر حوزه علمیه
ادامه داد: بزرگانی همچون آیتالله سید عبدالهادی شیرازی و آیتالله بهجت
با آن جایگاه و عظمت علمی و عرفانی عنایت ویژه‌ای به این تفسیر داشتند و
مشهور است که مرحوم آیتالله سید عبدالهادی شیرازی مقید بودند هر شب قبل از
خواب چند صفحه ای از تفسیر مجدالبیان را بخوانند.
باقری سیانی با بیان اینکه این تفسیر ناتمام که شامل سوره مبارکه حمد و 20 آیه ابتدایی سوره مبارکه بقره است به عربی نوشته شده است عنوان کرد: 12 مقدمه در ابتدای این تفسیر ذکر شده است و تا جایی که اطلاع دارم بخش هایی از آن به فارسی نیز ترجمه شده و در دسترس محققان قرار دارد.
این محقق و استاد حوزه علمیه بیان کرد: آیت الله حاج شیخ علی کاشف الغطاء، در کتاب ارزشمند «الحصون المنیعه» نیز تصریح کرده است که «و فی ایام عزلته فسر السورة الحمد و البقره و ...» و در ادامه تاکید دارد که مولف در این تفسیر، میان علوم ظاهری و عرفانی جمع نموده و اگر این تفسیر به صورت کامل نوشته می‌شد بسیار ارزشمند بود.
حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی باقری سیانی، محقق و استاد حوزه و دانشگاه و در گفت‌وگو با ایکنا در مورد آن مرحوم گفت: آیتالله شیخ محمدحسین اصفهانی، صاحب تفسیر مجدالبیان از علمای بزرگ شیعه است؛ البته این نام پس از وی انتخاب شده است.
این استاد و پژوهشگر حوزه علمیه هم چنین تصریح کرد: ایشان از جمله عالمان برجسته بودند که در یکی از خانواده های علمی و سرشناس اصفهان متولد شدند؛ جد پدری ایشان آیتالله شیخ محمدتقی نجفی، صاحب حاشیه معالم یا هدایه المسترشدین است و پدر ایشان نیز ایه الله شیخ محمدباقر نجفی بودند که از علمای بزرگ اصفهان در دوره خود و دارای نفوذ بسیار بود. یکی از خدمات اجتماعی مرحوم ایه الله شیخ محمدباقر نجفی نجات جان مردم اصفهان در قحطی فراگیر ان دوران بوده است.
باقری سیانی با بیان اینکه مرحوم نجفی اصفهانی متولد دوم محرم سال 1366 هجری قمری متولد و در سال 1308 ه.ق در سن 42 سالگی چشم از جهان فرو بستند بیان کرد: آیت الله میرزای شیرازی، صاحب فتوای تحریم تنباکو، میرزا حبیب الله رشتی و شیخ راضی نجفی از جمله استادان آن مرحوم بودند و میرزا محمد حسین نائینی، حاج آقا نورالله اصفهانی و شیخ علی محمد نجف آبادی نیز در زمره شاگردان آن مرحوم قرار دارند که برخی مانند میرزای نائینی بر شاگردی خود تصریح کرده و از وی با تعبیراتی چون الحبر المحقق الفرید و البحر الزاخر الفرید یاد می‌کند که به خوبی بیانگر جایگاه والا و عظمت علمی، فقهی و تفسیری مولف ارجمند تفسیر مجدالبیان است.
استاد، محقق و نویسنده آثار متعدد در زمینه علمای شیعه عنوان کرد: علامه ذوفنون ایه الله شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی، فرزند ایشان هستند که از وی به استاد المراجع تعبیر می شود و کتاب وقایه الاذهان او در بین کتاب های اصول فقه شیعه جایگاه ویژه ای دارد. امام خمینی با آن همه دقت و سخت گیری در به کاربردن القاب، در دو سطر آغازین اربعین حدیث، القابی مانند العلامه الادیب المتکلم را برای استاد خویش علامه شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی ذکر کرده است.
باقری سیانی با اشاره به تفسیر ناتمام آیتالله شیخ محمد حسین اصفهانی تصریح کرد: ایشان در زمانی این تفسیر را آغاز کردند که دوره ای را به ریاضت گذراندند و بدون اینکه از مسایل اجتماعی کناره گیری داشته باشند به رعایت تقوا،توجه به حقتعالی،و کنترل نفس اهتمام ویژه داشتند و افرینش چنین اثری در چنین شرایطی ان را از آثار مشابه متمایز می سازد و این مسئله از این جهت حائز اهمیت است.
این استاد و پژوهشگر حوزه علمیه هم چنین تصریح کرد: ایشان از جمله عالمان برجسته بودند که در یکی از خانواده های علمی و سرشناس اصفهان متولد شدند؛ جد پدری ایشان آیتالله شیخ محمدتقی نجفی، صاحب حاشیه معالم یا هدایه المسترشدین است و پدر ایشان نیز ایه الله شیخ محمدباقر نجفی بودند که از علمای بزرگ اصفهان در دوره خود و دارای نفوذ بسیار بود. یکی از خدمات اجتماعی مرحوم ایه الله شیخ محمدباقر نجفی نجات جان مردم اصفهان در قحطی فراگیر ان دوران بوده است.
باقری سیانی با بیان اینکه مرحوم نجفی اصفهانی متولد دوم محرم سال 1366 هجری قمری متولد و در سال 1308 ه.ق در سن 42 سالگی چشم از جهان فرو بستند بیان کرد: آیت الله میرزای شیرازی، صاحب فتوای تحریم تنباکو، میرزا حبیب الله رشتی و شیخ راضی نجفی از جمله استادان آن مرحوم بودند و میرزا محمد حسین نائینی، حاج آقا نورالله اصفهانی و شیخ علی محمد نجف آبادی نیز در زمره شاگردان آن مرحوم قرار دارند که برخی مانند میرزای نائینی بر شاگردی خود تصریح کرده و از وی با تعبیراتی چون الحبر المحقق الفرید و البحر الزاخر الفرید یاد می‌کند که به خوبی بیانگر جایگاه والا و عظمت علمی، فقهی و تفسیری مولف ارجمند تفسیر مجدالبیان است.
استاد، محقق و نویسنده آثار متعدد در زمینه علمای شیعه عنوان کرد: علامه ذوفنون ایه الله شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی، فرزند ایشان هستند که از وی به استاد المراجع تعبیر می شود و کتاب وقایه الاذهان او در بین کتاب های اصول فقه شیعه جایگاه ویژه ای دارد. امام خمینی با آن همه دقت و سخت گیری در به کاربردن القاب، در دو سطر آغازین اربعین حدیث، القابی مانند العلامه الادیب المتکلم را برای استاد خویش علامه شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی ذکر کرده است.
باقری سیانی با اشاره به تفسیر ناتمام آیتالله شیخ محمد حسین اصفهانی تصریح کرد: ایشان در زمانی این تفسیر را آغاز کردند که دوره ای را به ریاضت گذراندند و بدون اینکه از مسایل اجتماعی کناره گیری داشته باشند به رعایت تقوا،توجه به حقتعالی،و کنترل نفس اهتمام ویژه داشتند و افرینش چنین اثری در چنین شرایطی ان را از آثار مشابه متمایز می سازد و این مسئله از این جهت حائز اهمیت است.
باقری سیانی با بیان اینکه این تفسیر ناتمام که شامل سوره مبارکه حمد و 20 آیه ابتدایی سوره مبارکه بقره است به عربی نوشته شده است عنوان کرد: 12 مقدمه در ابتدای این تفسیر ذکر شده است و تا جایی که اطلاع دارم بخش هایی از آن به فارسی نیز ترجمه شده و در دسترس محققان قرار دارد.
این محقق و استاد حوزه علمیه بیان کرد: آیت الله حاج شیخ علی کاشف الغطاء، در کتاب ارزشمند «الحصون المنیعه» نیز تصریح کرده است که «و فی ایام عزلته فسر السورة الحمد و البقره و ...» و در ادامه تاکید دارد که مولف در این تفسیر، میان علوم ظاهری و عرفانی جمع نموده و اگر این تفسیر به صورت کامل نوشته می‌شد بسیار ارزشمند بود.
همچنین طالعی، سردبیر مجله شیعه‌شناسی در گفت‌وگو با ایکنا رویکرد عرفانی این تفسیر را از جمله ویژگی های برجسته آن برشمرد و عنوان کرد: این تفسیر توسط بنیاد بعثت در سالیان دور و قبل زا این به چاپ رسیده و ترجمه آن منتشر شده است و مباحث علمی خوبی در آن وجود دارد.
وی تاکید کرد: ایشان از علمای بزرگ، فقیه و اصولی بودند که مجالی برای پرداختن بیشتر به تفسیر پیدا نکردند و اگر این مجال بیشتر فراهم شده بود نکات تفسیری ارزشمندی را در اختیار داشتیم.
طالعی تصریح کرد: بررسی زندگی بزرگانی مانند آن مرحوم در دنیای امروز که اخلاق در تعاملات و روابط اجتماعی کمرنگ شده است بسیار ضروری است تا بتوانیم در درون حوزه و در فضای جامعه با بهره بردن از انفاق قدسیه آنان روابط اجتماعی سالم‌تری ایجاد شود.
